potensialı, həm geosiyasi mövqeyi, həm ulu öndərimizin
yaratdığı siyasi sabitlik vəziyyəti, həm də Prezidentimiz İl
ham Əliyevin yerildiyi dinamik, fəal milli dövlətçilik siya
səti təmin edə bilər və edəcəkdir.
Fəlsəfə elmləri doktoru, professor Ramiz Mehdiyev
hesab edir ki, “qloballaşma dövründə milli suverenliyin
məhdudlaşmasından biz inteqrasiya prosesinin əlverişli mc-
yi 1 lərinin milli məkanda assimilyasiyası üçün imkan kirm
istifadə etməli, ardıcıl, ölçülüb-biçilmiş və əlaqələndirilmiş
siyasət yeritməliyik. Bu, xüsusilə sivilizasiyalı daxili siyasi
məkanın formalaşması proseslərinə aiddir. Həmin məkanın
əsasını ölkənin inkişafına, onun iqtisadiyyatının modernləş
məsinə və müasir Azərbaycan cəmiyyətinin mənəvi-əxlaqi
əsaslarının möhkəmlənməsinə kömək edə biləcək qüvvələr
təşkil etm əlidir... Qazanılmış nailiyyətlərin dərk edilməsi,
azərbaycançılıq konvergensiyasında və konfessiyalararası
dialoqda ifadə olunmuş milli “mən”in qorunub saxlanması
və varisliyinin təmin edilməsi güclü və müstəqil dövlət
quruculuğunda birinci dərəcəli vəzifədir. 1993-cü ildən
sonra Azərbaycanda görülmüş işlər aydın şəkildə sübut edir
ki, milli inkişaf strategiyası sabit və təhlükəsiz siyasi və
iqtisadi inkişafa, milli suverenliyin və sosiomədəni məka
nın dəyişməzliyinin təmin olunmasına yönəlmiş öncül və
zifələrin dərk edilməsinə əsaslanır”.
Bu gün yenidən milli dövlətçilik, milli suverenlik ki
mi prinsiplərin məzmununun baş verən köklü dəyişikliklər
kontekstində təhlil etmək əvəzinə, onların “vaxtının keçdi
yini" söyləmək də (müasir politoloji ədəbiyyatda), millili
yin “irqi şovinizm” kimi başa düşülməsi təhrif olunmuş
mövqedir. Bəşəriyyət, milli ilə bəşəri, lokal və qlobal,
-
186
-
unikal və universal qatların kövrək ahəngini təmin etməklə
abədiyaşar bir nizam modeli formalaşdıra bilər. Azərbaycan
öz nadir, ortaq milli-mədəni sərvətləri və dövlətçilik təcrü
bəsi ilo belə nizam modeli üçün örnək rolunu oynaya bilə
cək bir məkandır.
Bu gün dünya necə adlandınlmasından asılı olmayaraq,
tamamilə fərqli bir mərhələyə qədəm qoymuşdur.
Dünyanın klassik modelinin dəyişdiyi və dünya sis
teminin çoxtərəfli transformasiyaya uğradığı şəraitdə milli döv
lətlərin yaranması, milli suverenlik ideyasının gerçəkləşməsi,
varlığını qoruması və təsdiq etməsi kimi ciddi proseslər öz
sürətini artırır. Belə bir şəraitdə həm bütün dünyanın inkişaf
ıneyillərinə qoşula bilmək, həm də Azərbaycanın müstəqilliyi
nin sabit inkişafı və mövcudluğu üçün lazım olan bütün amil
ləri təmin edə bilmək necə mümkün olmuşdur? Müstəqillik
əldə olunandan keçən vaxt ərzində ətrafımızda cərəyan edən
hadisələrin inkişaf özünəməxsusluğu və sürətini dərk etdikcə,
əldə olunan siyasi uğurların şahidi olduqca ulu öndərin
şəxsiyyətinin, dühasının böyüklüyü qarşısında heyrət və hey
ranlıq hissi yaşayırsan. Siyasi uğur çoxölçülü anlayışdır. Lokal-
milli müstəvidə bir cür, qlobal müstəvidə başqa cür nəzərdən
keçirilə bilər. Bu fövqəlmürəkkəb müstəvilərin optimal uyğun-
laşdmlması hər bir siyasətçiyə müyəssər olmur. Siyasi zaman
və məkan, siyasi reallığın hədsiz dinamizm və dəyişkənliyi
şəraitində uzun illər ahəngdar, sabit və uğurlu xətti təyin etmək
böyük miqyaslı siyasətdən xəbər verir.
Ulu öndər dünyanın siyasi xəritəsində Azərbaycan adlı
məmləkətin adını əbədi həkk edərək bu müstəqilliyin dönməz
və sarsılmaz olduğunu tarixə və dünyaya bəyan etdi. Müstəqil,
qüdrətli Azərbaycanın təməlini möhkəmləndirərək, onun möh
-
187
-
təşəm, əsirlərin sınağına tab gətirərək əbədi binasının inşa
olunması Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.
Dövlətçilik yaşı əsrlərlə sayılan ölkələrlə müqayisədə
tarixin bir anı sayılan zaman müddətində Azərbaycanın strateji,
geosiyasi, ideoloji, sivilizasion vektorlarının seçilməsi dövlət
yaradıcılığının hansı inslitusional genezis formalarına önəm
verilməsi, intellektual, siyasi, iqtisadi resursların səfərbər edil
məsi, cəmiyyətin siyasi palitrasındakı ən müxtəlif mənbələrdən
idarə olunan, ziddiyyətli siyasi maraq və oriyentasiyaları bir
nüvədə cəmləməyə, bir hədəfə vurmağa nailolma siyasətinin
dühasını - Heydər Əliyevin xidmətlərinin adi şüur prizmasın
dan görünən natamam bir rakursudur.
Qlobal güc mərkəzlərinin nisbəti və dinamikasına dərin
bələd olmaqla Azərbaycanın geosiyasi mövqeyini üstünlüklə
rindən istifadə etməyə, yalnız təbii sərvətlər hesabına deyil,
siyasi sabitlik yaratmaqla ölkənin investision rejiminin artırıl
ması cəmiyyətin bütün sahələrində dövlət tənzimlənməsinin
bərqərar olduğuna inandırma sahəsində ölkəmizi dünyaya ta
nıtdırmağa qadir oldu.
Bütün bunların bəhrəsi kimi Azərbaycana bir çox öl
kələr üçün əlçatmaz arzu olan regional lider, demokratik-dün-
yəvi dəyərlərə sadiq, fundamental ifratçılıqdan uzaq olan cə
miyyət kimi qlobal inkişaf meyilləri ideal platsdarm statusunu
qazandırdı.
Heydər Əliyev ideyalarının və əməlinin həcmi dəyəri və
sanbalı bir tərəfdən yaşanılan zamanın özəllikləri, XX əsrin
ikinci yarısındakı qlobal durum, bütün dünya düzəninin sis
temli böhranı və struktur transformasiyası fonunda daha aydın
görülürsə, digər tərəfdən, Azərbaycanda müstəqil dövlətin ya
radılmasının nəyin bahasına mümkün olması, sosialist dü
-
188
-
şərgəsinin çökdüyü bütün ölkələrlə müqayisədə, burada möv
cud olan çətin, fərqli şəraitin özəlliyi nəzərə alınmaqla dərk
edilə bilər. Heydər Əliyev Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin
ağlagəlməz dərəcədə çətin geosiyasi məkanda, dünya güc mər
kəzlərinin müdhiş maraqlarının çarpışmasının son həddə
çatdığı, daxili xaosun kulminasiya məqamında bərpa etmiş,
özülündən “ilk kərpicindən” başlayaraq yaratmışdır.
Ulu öndərimizin yaratdığı tarixlə, siyasi dəst-xəttin in
diki nəticələri ilə bahəm, gələcək zəfərlərin perspektivlərinin
müəyyənləşdirilməsi baxımından hansı möhtəşəmliyə malik
olduğunu dərk elməyimiz də çox önəmlidir.
XXI əsrin özünəməxsusluğu nəzərə alınmaqla Heydər
Əliyev siyasi kursunu uğurla reallaşdırmaq, müasir dünyanın
sosial-iqtisadi, siyasi inkişafının magistral meyillərinı
təhlil
etmək, islər lokal, regional müstəvidə gedən inteqrasiya, istərsə
də qlobal müstəvidən gedən inifikasiya meyitlərinin inkişaf
istiqamətini müəyyənləşdirmək möhtərəm Prezidentimiz İlham
Əliyev cənablarının siyasi fəhminin nəticəsidir.
Dünya inkişafının müasir real meyillərini Azərbaycan
üçün işləməsini, beynəlxalq əməkdaşlığın vüsətinin İlham
Əliyevin yeritdiyi dinamik, fəal milli dövlətçilik siyasəti təmin
edir və edəcəkdir.
Bu gün Azərbaycan xalqının etibarını qazanmış, onun
zəngin tarixi irsinin və mənəvi dəyərlərinin himayədarı olan
siyasi liderin dövlətə başçılıq etməsi Azərbaycan xalqının
tarixində şanlı səhifələrin yazılacağına əminlik yaradır.
-
189
-
Dostları ilə paylaş: |