Zamonaviy axborot texnologiyalari

Vыrezat”
(Qirqib olish)buyrug‘initanlash kerak. Bu ishni klaviatura 
orqali bajarish uchun qirqib olinadigan qismni belgilab, 
Ctrl+X
kombinastiyasini bosiladi. 
Umuman olganda buferga biror-bir qismni qirqib olib, uni boshqa joyga joylashtirish uchun 
Drag&Drop
usuli qo‘l keladi. Bunda ko‘chiriladigan qism belgilab olinadi va uning ustida 
sichqoncha chap tugmasini bosib turgan holda kerakli joyga olib borib qo‘yib yuboriladi. 
Bunda shu belgilangan qism oldingi turgan joyidan yo‘qoladi va yangi joyga ko‘chadi.
Bu tugma formatlarni nusxalash tugmasi bo‘lib, undan biror-bir matnning 
formatini tezlik bilan boshqa bir matnning formati ko‘rinishiga o‘tkazish uchun 
foydalaniladi. Buning uchun formati kochirilayotgan matn belgilanib(ko‘rsatilib), 
so‘ng shu tugma ustida sichqoncha chap tugmasi bosiladi. So‘ngra sichqoncha 
ko‘rsatkichi shu tugma shaklini olgach formatlanihi kerak bo‘lgan matn ustiga 
olib borilib, sichqoncha chap tugmasini bosiladi. Natijada shu matn ko‘rinishi dastlabki 
ko‘rsatilgan matn formati ko‘rinishiga o‘tadi. Biror bir matnning formatini bir necha marta bir 
nechta joylarda qo‘llash kerak bo‘lganda shu tugma ustida sichqoncha chap tugmasi ikki 
marta bosiladi va kerakli joylarda chap tugmani bosish shu joylarning formati dastlabki matn 
korinishini olishiga olib keladi. Bu holatdan chiqish uchun esa klaviaturadagi e
sc
tugmasini 
bosish etarli. 

---

49 
Bu tugma buferga nusxalab yoki qirqib olingan ma‘lumotni kursor 
turgan joyga o‘rnatish tugmasi bo‘lib, uni bajartirishning yana bir usuli – 
kursorni kerakli joyga keltirib, klaviaturadan kontekst menyu tugmasini bosish 
yoki shu joyda sichqoncha o‘ng tugmasini bosib, kontekst menyuni hosil qilish 
va hosil bo‘lgan menyudan ―
Vstavit”
buyrug‘ini tanlashdir. Bundan tashqari bu 
buyruqni klaviatura orqali