Zamonaviy axborot texnologiyalari

toifa
va 
funkstiya
maydonlari (hoshiyalari) dan iborat bo‘lgan darchasi paydo bo‘ladi. Birinchi maydondan 
bo‘lim o‘ng tarafdagisidan esa funkstiyaning o‘zi tanlanadi. «10ta yaqinda ishlatilganlari» 
bo‘limiga ahamiyat berish kerak. Bu bo‘limda foydalanuvchi oxirgi paytlarda ular bilan 
ishlagan funkstiyalar eslab qolinadi. Maydonlarning pastidan tanlangan funkstiyaning bichimi 
va funkstiya bajaradigan harakatlarning qisqacha ta‘rifi (annotastiyasi) beriladi. Ko‘pincha bu 
axborot etarli bo‘lmaydi. Shuning uchun darchaning pastki chap burchagidagi tugmasini 
chertib foydalanish mumkin. Ekranda tanlangan funkstiya bo‘yicha to‘liq ma‘lumot beriladi. 
Shunisi ham e‘tiborliki, bu ma‘lumotning qimmatliligi shundaki, unda bu funkstiyani ishlatish 
misollari ham keltiriladi. 

---

56 
Funkstiyaning vazifalari bilan tanishib va uni usta darchasidan tanlab bo‘lganidan 
so‘ng OK tugmasini bosish kerak. Undan keyin usta ekranga unda tanlangan funkstiya uchun 
argumentlar berish kerak bo‘lgan ikkinchi darchani chiqaradi. Argumentlarni ikkinchi 
darchaning tegishli maydonlarida ochiq ko‘rinishda yoki ishora tugmasi orqali berish kerak. 
Misol uchun bizning jadvalimizga SRZNACh funkstiyasidan foydalanib o‘rtacha ifodalarni 
hisoblashni qo‘shamiz. Ustaning birinchi darchasida statistik toifasidan talab qilinayotgan 
funkstiyani topamiz va OK tugmasini bosamiz. Ekranga ikkinchi darcha chiqariladi. 
11-rasm.
 
1-raqam
maydonining o‘ng qismida ishora tugmasi joylashgan. Agar u sichqoncha 
bilan chertilsa, unda biz jadvalimizning ish varag‘iga tushamiz. Xuddi shu sichqoncha bilan 
12-Rasm. 
bevosita jadvalning o‘zidan biz kerakli ustundan o‘rtacha ifodalarni hisoblab chiqarish 
(hisoblash) uchun zarur yacheykalarni ajratamiz. Endi formulalar qatoriga e‘tibor bering, u 
erda qaytaruvchi ishorali qator ko‘rsatilgan. 
Ushbu tugmani chertish zarur va usta bizni ikkinchi darchaga qaytaradi. Bu erda oxirgi 
harakatni bajarish – OK tugmasini chertish kerak va funkstiya tayyor holatga keladi. Shunga 
ahamiyat beringki, argumentlarni berish bitta maydonning o‘zi bilan chegaralanmaydi. Siz 
ikkinchi, uchinchi va hokazo diapazonlarni beraverishingiz mumkin. 
Misol