Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги



Yüklə 1,32 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə30/109
tarix19.04.2022
ölçüsü1,32 Mb.
#85656
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   109
Investitsiyalar auditi va baholash

Mol  etkazib  beruvchilardan  olingan  montajni  talab  qiladigan  jixozlarning 
qiymatiga quyidagicha provodka beriladi:  
D-t 0710-«O’zimizda ishlab chiqarilgan o’rnatiladigan asbob-uskunalar»  
K-t  6010-«Mol  etkazib  beruvchilar  va  pudratchilarga  to’lanadigan  schyotlar».  - 
Belgilangan tartibda montaj qilish uchun berilgan jixozlar summasiga:
  
D-t 0810-«Tugallanmagan qurilish»  
K-t 0710-«O’zimizda ishlab chiqarilgan o’rnatiladigan asbob-uskunalar». 
Asosiy  vositalar,  nomoddiy  aktivlarni  sotib  olishga.  shuningdek.  yokiy  podani 
shakllantirishga va boshqa kapital investitsiyalarga kiradigan haqiqiy xarajatlar aks 
ettiriladi.  Ushbu  hisobvaraqlar  kredit  0810-0810-«Kapital  investitsiyalar» 
hisobvaraqlari  xarajatlari  0110-0190  «Asosiy  vositalar»,  0410-0400-«Nomoddiy 
aktivlar» hisob varaqlarni hisobdan chiqarish operatsiyalari amalga oshiriladi. 
O810-0890-«Kapital 
investitsiyalar» 
hisobvaraqlari 
bo’yicha 
saldo 
korxonaning  tugallanmagan  qurilishga  kapital  investitsiyalari  miqdorini  va  asosiy 
vositalar sotib olinishini, shuningdek, boshqa tugallanmagan xarajatlar summasini 
aks etirish. 
0810-«Tugallanmagan  qurilish»  hisobvarag’ida  imorat  va  inshootlar  barpo 


 
47 
 
etish,  kapital  qurilish  smetalarida.  loyixa-smeta  hisoblarida,  titul  ro’yxatlarida 
ko’zda  tutilgan  asbob-uskunalarni,  vositalarni,  inventarlarni  va  boshqa  jixozlarni 
xarid qilish boshqa sarf-xarajatlar hisobga olish. 
0820-«Asosiy vositalarni sotib olish» hisobvarag’ida asosiy vositalarni xarid 
qilish  yoki  korxonaning  uzida  asosiy  vositalar  ob’ektlarini  yaratish  bilan  bog’liq 
barcha xarajatlar hisobga olinadi. 
0830-«Nomoddiy  aktivlarni  sotib  olish»  hisobvarag’i  va  nomoddiy 
aktivlarni  xarid  qilish  yoki  korxonaning  o’zida  nomoddiy  aktivlar  ob’ektlarini 
yaratish bilai bog’liq barcha xarajatlar hisobga olinadi. 
0840-«Asosiy  podani  shakilantirish»  hisobvarag’iga  asosiy  podaga 
o’tkaziladigan  xo’jalikdagi  yosh  mahsuldor  va  ishchi  hayvonlarni  o’stirish 
bo’yicha  xarajatlar,  asosiy  poda  uchun  xarid  qilingan  katta  yoshdagi  va  ishchi 
xayvonlarning  qiymati,  xayvonlarni  etkazib  berish  bilan  bog’liq  sarf-xarajatlarni 
xam  qo’shgan  holda,  boshqa  korxonalardan  tekinga  olingan  katta  yoshdagi 
xayvonlarni  xo’jalikka  olib  kelish  bilan  bog’liq  sarflar  hisobga  olinadi.  Asosiy 
podaga o’tkaziladigan yosh xayvonlar xaqiqiy tannarx bo’yicha baholanadi. Asosiy 
podaga o’tkaziladigan yosh mahsuldor va ishchi xayvonlarnnng barcha turlarining 
qiymati 
yil 
davomida 
1110- 
O’stirishdagi  va  boquvdagi  xayvonlar» 
hisobvarag’idan  0840-«Asosiy  podani  shakilantirish»  hisobvrag’i  debetiga  yil 
boshidagi  balans  qiymati  bo’yicha  hisobga  olingan,  yil  boshidan  to  xayvonlarni 
asosiy  podaga  o’tkazish  paytiga  qadar  bo’lgan  davrda  ortgan  vazni  yoki  o’sgan 
vaznining reja tannarxini qo’shgan xoldagi qiymati bo’yicha hisobdan chiqariladi. 
Chetdan  xarid  qilingan  katta  yoshdagi  xayovonlarning  qiymati  0840-
«Asosiy  podani  shakllantirish»  hisobvarag’i  debetiga  ularni  xarid  qilishning 
xaqiqiy tannarxi bo’yicha, etkazib berish sarflari qo’shilgan xolda kirim qilinadi. 
Asosiy  podani  tashqil  etishning  tugallangan  muomala  bo’yicha  xarajatlari 
0840-«Asosiy  podani  shakllantirish»  hisobvarag’idan  0170-«Ishchi  hayvonlar  va 
mahsuldor  xayvonlar»  hisobvaraklarining  debetiga  hisobdan  chiqariladi.  0850-
«Yerni  obodonlashtirishga  kapital  investitsiyalar»  hisobvarag’ida  er  maydonini 
takomillashtirish  bo’yicha  korxonaning  kapital  xarajatlari,  shu  jumladan,  kirish 


 
48 
 
yo’llari, avtomobillar pa boshqa transport vositalarinn Ko’yish joylari, manzaralar 
va to’siqlarning boshqa turlarining qiymati aks ettiriladi. 
0860-«Uzoq muddatli ijara shartnomasi bo’yicha olingan asosiy vositalarga 
kapital  investitsiyalar»  hisobvarag’ida  ijaraga  olingan  mulkni  obodonlashtirishga, 
shuningdek uni ta’mirlash va modernizatsiyalashga kapital mablag’lar hisobga olib 
boriladi. 
Kapital  investitsiyalarni  hisobga  oluvchi  hisobvaraqlarnipg  debeti  bo’yicha 
asosiy  vositalar  ob’ektlarining  dastlabki  qiymatiga  o’rnatilgan  tartibda 
kiritiladigan,  kuruvchilarnimg  ushbu  ob’ekt  uchun  xaqikatda  sarflangan  barcha 
xarajatlari, shuningdek, korxonaning asosiy vositalarni, nomoddiy aktivlarni xarid 
qilish,  asosiy  podani  tashkil  qilish  va  boshqa  Kapital  investitsiyalar  bilan  bog’liq 
xarajatlar aks ettiriladi. 
Asosiy  vositalarni  sotib  olish  va  qurilish  bilan  bog’liq,  lekin  o’rnatilgan 
tartibda  asosiy  vositalarning dastlabki qiymatiga kiritilmaydigan xarajatlar kapital 
investitsiyalarni  hisobga  oluvchi  hisobvaraqlardan  sog’liqni  saqlash,  ijtimoiy 
ta’minot. xalq ta’limi va shu kabi soxalarga mo’ljallangan ob’ektlarga ajratiladi. 
Kapital  investitsiyalar  ishlarni  bajarish  usuliga  ko’ra  pudrat  va  xo’jalik 
usulida bajariladigan kapital investitsiyalarga bo’linadi. 
Pudrat  usulida  qurilish-montaj  ishlari  ixtisoslashtirilgan  pudrat  kurilish-
montaj tashkilotlari olib boradi, bunda ikki tomon - bosh pudratchi va buyurtmachi 
aloqaga  kirishib,  ularning  o’zaro  munosabatlari  pudrat  shartnomasi  bnlan 
belgilanadi. 
Xo’jalik  usulida  qurilish-montaj  ishlari  korxonaning  o’z  kuch  va  vositalari 
(qurilish uchastkasi) bo’yicha bajariladi. 
Kapital  investitsiyalar  mablag’  bilan  ta’minlashga  mablag’larni  (korxona 
foydasi,  zaxiralar  va  boshqalar)  hisobidan,  chetdan  jalb  qilingan  qarz  mablag’lari 
(bank  krediti,.  turli  xil  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning  qarz  mablag’lari) 
hisobidan xamda chetdan jalb qilingan qaytarilmaydigan mablag’lar (davlat xamda 
xalqaro  xorijiy  tashkilotlarning  grantlari  va  boshqa  qaytarilmaydigan  mablag’lar) 
hisobidan qoplanishi mumkin. 


 
49 
 

Yüklə 1,32 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   109




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə