Ўзбекистон республикаси

SIMPTOM VA SINDROM

Simptom turli kasalliklarda vujudga keladigan belgilar.

Masalan: Konchalovskiy- Rumpel- Leyede simptomi-dimlanish fenomeni, tizimcha simtomi - yelkani tizimcha (jgut) bilan qisib boylaganda yelka tepasi ichki tomonida nuqta - nuqta qontalashning hosil bo'lishi yoki Pasternatsiiy simptomi — buyrak kasalliklarida tashqaridan belga urib ko'rilganda mahalliy og'riqning paydo bo'lishidir.
Sindrom birga uchraydigan simptomlar yig'indisi: ma'lum kasallikka xos bo'lgan belgilar to'plami, simptomopleks.
Masalan: Adams-Stoks sindromi yurak o'tkazuvchi tizimining buzilishidan vujudga keluvchi sindrom. O'tkazuvchi tizimidan impulslarning normal o'tmasligi yurak qorinchalari 15-20 sek. To'xtashi, bemorning xushdan ketishi, betining oppoq oqarib, chuqur nafas olishi va yuz muskullarning uchishiga, so'ngra tutqanoqqa o'xshab tirishishi (Adams-Stoks sindromi)ga olib keladi.
Yurak-o'pka sindromi o'pkadagi surunkali jarayonlar natijasida kichik qon aylanish doirasida qonning dimlanib qolishidir. Bundan yurak o'ng qorinchasiga zo'r kelib, yetishmovchilik holatiga tushadi.


KASALLIKLARNI ANIQLASHDA QO'LLANADIGAN
TIBBIY USULLAR

Har xil ko'rinishlarda namoyon bo'ladigan kasalliklarni aniqlash uchun xilma xil usullar - bemor bilan oddiy muloqot (so'rab-surishtirish)dan boshlab, to murakkab tekshirish usullarigacha qo'llaniladi. Kasallik belgilarining bemor ongida namoyon bo'lishi - subyektiv belgilar deb ataladi. Masalan: og'riq sezish, ko'ngil aynish kabilar.

Agar kasallik ko'rinishi shifokor tomoiidan (teri sargayishi, jigar kattalashishi) aniqlansa, obyektiv belgilar deb qaraladi. Bitta belgi bilan kasallikni aniqlash juda qiyin, u har-xil belgilar yig'indisi orqali aniqlanadi. Shuning uchun tashxisotning birinchi tartib-qoidasi bemorni to'liq va tizimli o'rganish hisoblanadi. O'rganish esa ma'lum asosda olib boriladi. Bemorni tekshirish so'rab-surishtirishdan boshlanadi.
Avvalo bemor shikoyatlari aniqlanadi. Bu vaqtda asosiy va qo'shimcha shikoyatlar hisobga olinadi. Asosiy shikoyatlarga alohida ahamiyat beriladi. Uning asosiy xususiyati aniqlanadi. Masalan: yo'tal bo'lsa, u qandayligi, quruq yoki nam, qay vaqtda ko'proq bo'lishi, hurujli yoki hurujsizligi, sovuq havoga chiqqanda bo'lishi va h.k. So'ngra qolgan barcha shikoyatlari xam tahlil qilinadi. Asosiy shikoyatlarini o'rganish orqali kasallik haqida umumiy fikr yuritish mumkin. Lekin shuning o'zi bilan chegaralanib qolish kerak emas. Bemorni ma'lum tartib bo'yicha so'rab-surishtirish kerak. Bu bilan biz ayrim kasallik belgilari qolib ketmasligining oldini olamiz. Masalan: Bemorning umumiy holatida o'zgarish bo'lganligi yoki bo'lmaganligini aniqlaymiz (ozib ketmadimi, harorati yo'kmi, xolsizlik bormi, bosh og'rig'i, shish va x.k.).
Bemorni har tomonlama so'rab-surishtirib chiqqandan so'ng uning asosiy shikoyatlari tartib bilan yozilib, so'ngra qo'shimcha umumiy xususiyatga ega bo'lgan shikoyatlari yoziladi.