Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

“Zimmətul-muslimin”  bölümü  və  “İsmu  mən  ahədə  summə 

qadər”  bölümü;  “Fukkakul-əsir”  bölümü;  8-ci  cild,  “Kitabul-

fəraiz”,  “Ma  yəkrahu  minəttəəmmuqi  vət  tənaziyi  fil-elm” 

bölümü;  9-cu  cild,  “La  yəqtulul  muslimu  bil  kafir”  bölümü; 

“Səhihi-Müslim”, 4-cü cild, “Kitabul-itəq”, “Təhrim” bölümü; 

6-cı  cild,  “Təhrim  əz-zibhu  liğeyrillah”,  bölümü;  “Sunəni-

Nəsai”, 8-ci cild, səh. 19-23 ;  

2

-

 [

2

 . ]

Yazıçının istifadə etdiyi hədislərin sayı təkrar olmamaq 

şərti ilə 13 hökmdür   . 

3

-

 [

3

“ . ]

Fəthul-bari”, 1-ci cild, səh. 215 ;  

İmam Əli (ə) və onun yazdıqları 

Nəccaşi Məhəmməd ibn Əzafir Seyrəfidən nəql edir ki:  Mən, 

Həkəm ibn Üyeynə 

)1(

ilə Əbu Cəfər imam Baqirin (ə) yanında 

idik.  Həkəm  İmam  Baqirdən  (ə)  sual  soruşdu  .  İmam  (ə)  ona 

xüsusi  ehtiram  edirdi  .

)2(

Nəhayət,  məsələdə  ixtilaf  etdilər. 

İmam  Baqir  (ə)  övladına  buyurdu:  Qalx,  cəddim  Əmirəl-

möminin  Əlinin  (ə)  kitabını  gətir.  İbn  Əzafir  deyir:  İmam 

Baqirin  (ə)  övladı  kitabı  gətirdi,  çox  böyük  və  bir-birinə 

bükülmüş  idi.  Bu  vaxt  İmam  Baqir  (ə)  buyurdu:  Bu  kitab 

Həzrət  Əlinin  (ə)  öz  xətti  və  Peyğəmbərin  (s)  imlası  ilə 

yazılmışdır.  Sonra  Həkəmə  tərəf  üz  tutub  buyurdu:  Əba 

Məhəmməd!  Sən  və  Sələmə  və  Əbul  Miqdam  hara 

istəyirsinizsə  gedə  bilərsiniz.  Lakin,  and  olsun  Allaha  elmi 

Cəbrailin  (ə)  nazil  etdiyi  kəslərdən  başqa  heç  yerdə  tapa 

bilməzsiniz

)3(

 . 

Hədis yazanların sayı və rütbələri 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Nəccaşi 

)4(

 öz  qiymətli  kitabında  imamların 

)5(

səhabələrindən 

və  şiə  məzhəbinin  rical 

)6(

şəxslərindən  1200  nəfərin  adını 

çəkmiş  və  onların  tərcümeyi-halını  gətirmişdir.  Həmçinin,  öz 

kitabının müqəddiməsində bu nöqtəni qeyd edərək bildirir ki: - 

Mən,  bu  kitabda  şiə  ravilərini  və  imamların  səhabələrindən 

təkcə  kitab  yazanların  tərcümeyi-halını  yazmağa  başlayıram; 

yalnız müəlliflərin həyat tərzini qeyd edirəm 

)7(

.İmam Sadiqin 

(ə) dövrünə qədər rical elminin alimlərini, müəllif adı ilə şöhrət 

səh:53 

 

1

-

 [

1

 . ]

Həkəm, sünni məzhəbinin böyük alimlərindən biridir . 

2

-

 [

2

  .  ]

Bəzi  ərəb  ibarətlərində  bu  ibarət  “mukrimən  və  ya 

mukrihən” yazılmışdır . 

3

-

 [

3

 . ]

Ricale Nəccaşi- Əhməd ibn Əzafirin tərcüməsi  

4

-

 [

4

 . ]

Hicrətin 450-ci ilində vəfat etmişdir . 

5

-

 [

5

 . ]

Peyğəmbərin (s) pak Əhli-beyti . 

6

-

 [

6

  ]

-

 

Rical  elmi-  Hədisçilərin  və  ravilərin  doğrusunu 

yalandan,  etibarlısını  etibarsızdan  ayıran  elmə  deyilir. 

(Mütərcim)  

7

-

 [

7

 . ]

Nəccaşinin ricalında müqəddiməyə bax . 

tapmış şiələrin məşhur müəlliflərini və hədis yazanlarla birgə 

üç  qismə  bölmüşəm 

)1(

.Lakin,  bununla  belə  imamların 

səhabələrindən kitab və hədis yazıçılarının dəqiq sayı əlimizdə 

deyildir. Çünki,  imamların səhabələri arasında onlarla söhbət 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

olub,  şagirdlik  iftixarına  nail  olan  şəxslər,  həmçinin  kitab  və 

əsərləri yadigar qalmayanlar çox azdır. 

İmam Sadiqin (ə) zamanında hədislərin yazılışı 

İmam  Sadiqin  (ə)  dövründə  (hicri-qəməri  tarixi  ilə  83-148-ci 

illər) ona verilən  və  ələ  düşən  fürsətdən  istifadə edərək hədis 

söyləmək və yazmaq çox inkişaf etdi. O Həzrətin (ə) müxtəlif 

sahələrdə  4000  –  dən  çox  tələbəsi  olmuşdur 

)2(

.O  elmlərdən 

fiqh,  kəlam,  təbiət,  fizika,  kimya  və  bialogiya  kimi  elmləri 

göstərmək  olar.  Təkcə  Həsən  ibn  Əli  Vəşai  bir  zaman  Kufə 

məscidində  900  nəfər  alimin  olduğunu  görmüşdür  ki,  onların 

hamısı demişlər: 

“  -  ْدَّمَحُم  نب  رَفْعَج  یِنَثَّدَح  Cəfər  ibn  Məhəmməd  (ə)  mənə  belə 

söylədi

)3(

.” 

Bəli, İmam Sadiqin (ə) dövründə, o Həzrətin öz təkidi ilə hədis 

nəql etmək və yazmaq barədə olan buyurduqları sözlərə və 

səh:54 

 

1

-

 [

1

  .  ]

Bu  hissədə  Nəccaşinin  ricalına  və  Şeyx  Tusinin 

mündəricatına , həmçinin “Əyanuş-Şiə vəz-zəriə” -yə müraciət 

etmək olar .  

2

-

 [

2

 . ]

Şeyx Mufidin “İrşad” kitabı, Təbriz çapı, səh-289  

3

-

 [

3

 . ]

Həsən ibn Əli ibn Ziyad Vəşai Kufə əhlindən və imam 

Rzanın  (ə)  etimad  etdiyi  səhabələrdən  biri  idi.  Şiə  məzhəbi 

içində elm və təqvada məşhur bir şəxs kimi tanınmışdır. Əhməd 

ibn Məhəmməd ibn İsa deyir ki: Hədis öyrənmək üçün Kufəyə 

---