72B-20 guruh talabasi Ma'murjonov Jasurbek

72B-20 guruh talabasi Ma'murjonov Jasurbek

Boshqaruv tahlili fanidan 1-mustaqil ishi.

Mavzu: boshqaruv tahlilini tashkil qilish va uni ma’lumotlar bilan ta’minlash.

Boshqaruv tahlili– bu optimal boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun tadbirkorlik faoliyatini tahlil qilish, uning davomida quyidagi asosiy vazifalar hal qilinadi:

• -foydalanilayotgan axborotning ishonchliligi va to`liqligini sifat jihatidan baholash;
• - asosiy foydalanuvchilar guruhlari nuqtai nazaridan ishonchli xulosalar olish uchun moliyaviy, boshqaruv, statistik, ishlab chiqarish hisobotlarida mavjud bo'lgan ma'lumotlarni analitik talqin qilish;
• -xarajatlar, daromadlar va ko'rsatkichlar va parametrlarni baholash moliyaviy natijalar boshqaruv qarorlarini asoslash;
• -tashkilotning raqobatbardoshligini oshirish uchun foydalanilmayotgan imkoniyatlarni aniqlash bo'yicha faoliyatning rivojlanishini monitoring qilish.

Asosiy natija boshqaruv tahlilining to’g’riligi va samaradorligiga bog’liq – foyda, keyinchalik ob’ektga aylanadi moliyaviy tahlil. Ya’ni, ushbu tahlil turlarining har biri korxonada yagona tahlil strategiyasining o’ziga xos muammosini hal qiladi.

• Asosiy natija boshqaruv tahlilining to’g’riligi va samaradorligiga bog’liq – foyda, keyinchalik ob’ektga aylanadi moliyaviy tahlil. Ya’ni, ushbu tahlil turlarining har biri korxonada yagona tahlil strategiyasining o’ziga xos muammosini hal qiladi.
• Boshqaruv tahlili korxonaning barcha xizmatlari tomonidan rejalashtirish, nazorat qilish va boshqaruv qarorlarini qabul qilish va hokazolar uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni olish uchun amalga oshiriladi.
• Boshqaruv tahlili ichki tahlilning uch turini birlashtiradi – retrospektiv, operatsion va istiqbolli – ularning har biri o’z muammolarini hal qilish bilan tavsiflanadi.
• Birinchi ikki yo’nalish (retrospektiv va operativ tahlil) rejali iqtisodiyotda ichki tahlilga xos edi.

O’tish davrida paydo bo’lgan istiqbolli tahlil zarurati Rossiya tashkilotlari boshqaruvning bozor sharoitlari bo’yicha, ichki tahlilni yangi sifatga aylantiradi, uni boshqaruv tahlili darajasiga olib chiqadi. Orqaga qarash “Bu qanday bo‘ldi?” degan savolga javob bersa-da, istiqbolli boshqaruv tahlilining vakolati “Agar nima bo‘lsa?” degan savolga javob berishdir. Istiqbolli tahlilning bir qismi sifatida qisqa muddatli va strategik kichik tiplarni ajratib ko’rsatish kerak. O’z maqsadlari va usullari.
Boshqaruv tahlilining predmeti korxonada sodir bo’layotgan biznes jarayonlari, ijtimoiy-iqtisodiy samaradorlik va uning faoliyati natijalaridir.
Boshqaruv tahlilining xususiyatlari:

• - tashkilot faoliyatining barcha jabhalarini har tomonlama o’rganish;
• - tashkilotda buxgalteriya hisobi, tahlil qilish, rejalashtirish va qarorlar qabul qilishning integratsiyasi;
• moliyaviy iqtisodiy foydani bashorat qilish – barcha mavjud axborot manbalaridan foydalanish;
• - tahlil natijalarini tashkilot rahbariyatiga yo’naltirish;
• - tashqaridan tartibga solishning yo’qligi;

Boshqaruv tahlili sotsiologik va analitik usullarga bo‘linadi.
Sotsiologik usullar:
1) So’rov usuli – o’rganilayotgan jarayonlar yoki hodisalarning bevosita ishtirokchilaridan ma’lumot olishga qaratilgan. Bu usulning bir necha turlari mavjud: guruh va individual so’roq; pochta, matbuot va telefon orqali so’rov; rasmiylashtirilgan, yo’naltirilgan va bepul intervyu.
2) Kuzatish usuli – o’rganilayotgan hodisalar (muammolar) rivojlanishi bilan bir vaqtda amalga oshiriladigan, etarlicha kengaytirilgan ma’lumotlar to’plamiga yo’naltirilgan. Kuzatish turlari: dala va laboratoriya, tizimli va tizimsiz, kiritilgan va kiritilmagan, tuzilgan va tuzilmagan.
Eksperimental usul – o’rganilayotgan hodisaning (muammoning) hayotiyligini tekshirishga qaratilgan. Tajriba turlari: dala, laboratoriya, chiziqli, parallel va boshqalar.
Hujjatlarni tahlil qilish usuli hujjatda bo’lishi mumkin bo’lgan ma’lumotlarning to’liqligidan foydalanishga qaratilgan. Turlari: sifatli (an’anaviy) va rasmiylashtirilgan (kontent tahlili) tahlil.
Analitik usullarga quyidagilar kiradi: Taqqoslash usuli (rejalashtirilgan ko’rsatkichlardan chetlanishlarni aniqlash, ularning sabablarini aniqlash va zaxiralarni aniqlash uchun solishtiriladigan ko’rsatkichlarni taqqoslash).

Tahliliy ishni muvaffaqiyatli, samarali o’tkazilishi uni har tomonlama o’ylab, sinchiklab tashkil qilinishiga bog‘liq. Uning o’tkazilishi ilmiy xususiyatga asoslangan bo‘lishi hamda reja asosida amalga oshirilishi lozim. Tahliliy ishda xilma-xil bosqichlar mavjud. Ularning mazmuni oldindan aniqlanishi kerak va bajarilishi ma‘lum tamoyillarga asoslangan bo’lishi kerak.

Tahliliy ishni muvaffaqiyatli, samarali o’tkazilishi uni har tomonlama o’ylab, sinchiklab tashkil qilinishiga bog‘liq. Uning o’tkazilishi ilmiy xususiyatga asoslangan bo‘lishi hamda reja asosida amalga oshirilishi lozim. Tahliliy ishda xilma-xil bosqichlar mavjud. Ularning mazmuni oldindan aniqlanishi kerak va bajarilishi ma‘lum tamoyillarga asoslangan bo’lishi kerak.

Thanks for your attention.