1
##Fakültənin adı: Kimya və Biologiya
##Fənnin adı: Təkamül təlimi
##İxtisas: Biologiya müəllimliyi
##Şöbə: Əyani
##Qrup: 401, 402, 403, 404, 405
##Bölmə: Azərbaycan
## Müəllimin adı: dos. A.Z.Namazov
##Kafedra müdiri: dos.A.Ə.Yusifova
##Kafedra üzrə işçi qrupun üzvləri: 1. dos A.M.Həsənova
2. ped.ü.f.d., müəl. P.M.Qafarova
3. B/müəl. Z.R.İsmayılova
##1. Darvinə qədərki dövrdə canlı təbiətin inkişafı haqqında təsəvvürlər . . . . . . . . . 1
##2. Darvinin təkamül təlimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
##3. Həyatın mənşəyi və təkamülü. Təkamülün öyrənilməsi üsulları . . . . . . . . . . . . . 18
##4. Mikrotəkamül. Populyasiyanın əsas xüsusiyyətləri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
##5. Təbii seçmənin formaları. Adaptasiya haqqında təlim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
##6. Bioloji növ haqqında təlim. Növəmələ gəlmə prosesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
##7. Makrotəkamül. Filogenetik qrupların və ontogenezin təkamülü . . . . . . . . . . . . . 37
##8. Antropogenez. Qazıntı halında tapılan qədim insanabənzər meymunlar . . . . . . . 41
##num=1// level= 1// sumtest=49 // name= Darvinə qədərki dövrdə canlı təbiətin inkişafı
haqqında təsəvvürlər //
1. Kainatın saysız miqdarda bölünməz atomlardan ibarət olması kimin fikridir?
A) Anaksimandrın
B) Falesin
C) Demokritin
D) Anaksimenin
E) Heraklitin
2. Antik embriologiyanın banisi kim hesab edilir?
A) Müller
B) Ç. Darvin
C) Aristotel
D) Hekkel
E) Küvye
3. Atomistika nəzəriyyəsinin banisi kim hesab olunur?
A) Fales
B) Heraklit
C) Empedokl
D) Demokrit
E) Anaksimandr
4. Axar suya eyni vaxtda iki dəfə girmək olmaz fikri kimə məxsusdur?
A) Teofrast
B) Demokrit
C) Hippokrat
D) Plinin
E) Heraklit
2
5. Aşağıda adları qeyd edilən alimlərdən hansı hər şeyin sudan və torpaqdan əmələ
gəlməsini söyləmişlər?
A) Anaksimandr
B) Heraklit
C) Demokrit
D) Fales
E) Anaksimen
6. Milet məktəbinin meydana gəlməsində hansı alimlərin rolu olmuşdur?
A) Fales,
Aristotel, Hippokrat
B) Fales, Anaksimen, Demokrit
C) Aristotel,
Anaksimandr, Demokrit
D) Fales, Anaksimandr, Anaksimen
E) Fales, Heraklit, Anaksimen
7. K. Linney öz sistematikasını tərtib edərkən əsasən hansı kriteridən istifadə etmişdir ?
A) Coğrafi
B) Fizioloji
C) Genetik
D) Ekoloji
E) Morfoloji
8. “Bütün varlıqlara dörd əsas mənbə od, hava, su və torpaq başlanğıc olmuşdur” ifadəsi
kimə məxsusdur?
A) Heraklitə
B) Falesə
C) Platona
D) Empedokla
E) Demokritə
9. Təkamül təliminin praktiki əhəmiyyəti nədir?
A) Məhsuldar bitki sortları və heyvan cinslərinin yaradılması
B) Nadir canlıların öyrənilməsi
C) Təkamülün geri dönməzliyini sübut etmək
D) Təkamülün istiqamətlərini müəyyən etmək
E) Təkamülün hərəkətverici
qüvvələrini öyrənmək
10. Aşağıdakı məktəblərdən hansı Qədim Yunanıstana aiddir?
A) Edinburq
B) Məlhəm
C) Kembric
D) Efes
E) Batler
11. Qədim Yunan alimlərinin «Ağac qabığından həşərat, meyvələrin çürüməsindən
müxtəlif qurdlar, çürümüş yosunlardan balıqlar, palçıqdan qurbağa, çirkli köynək
əsgisindən siçan törəyir» kimi sadəlövh fikrində tarixilik nədir?
A) Həyatın əmələ gəlməsini təbiətdən kənar hesab etmədikləri
B) Həşəratların ağac qabığının altında yaxşı inkişaf etməsi
C) Həşəratların müxtəlif növ ağaclarda inkişafı
D) Siçanların uzun müddət qalmış əsgilər arasında çoxalması
E) Canlıların cansızlardan əmələ gəlməsi
12. Təkamül necə inkişaf prosesidir?
A) Çox sürətli inkişaf prosesidir
B) Sadədən mürəkkəbə doğru
sürətli inkişaf prosesidir
C) Birhüceyrəlilərdən çox hüceyrəliyə keçid prosesidir
D) Tədricən gedən inkişaf prosesidir
E) Birhüceyrəli orqanizmdən insana qədər dönməz bir inkişaf prosesidir
3
13. Təkamül təlimi kursunun əsas məqsədi
A) Ətraf mühitin qorunması
B) İnsanın əmələ gəlməsini öyrənir
C) Üzvi aləmin inkişafının qanunauyğunluqlarını öyrənir
D) Yeni bitki sortları və heyvan cinsləri yaratmaq
E) İlk canlının necə əmələ gəldiyini öyrənir
14. Yerdə həyatın yaranmasının ilk mərhələsində əvvəl hansı təkamül baş vermişdir ?
A) Makrotəkamül
B) Bioloji təkamül
C) Mikrotəkamül
D) Texniki təkamül
E) Kimyəvi təkamül
15. «Qızılgül bütün gün ərzində bir çox cəhətdən dəyişilir…» fikri kimə məxsusdur?
A) Bəhmənyar
B) Heraklit
C) Aristotel
D) Demokrit
E) İbn Sina
16. XV əsrdə Amerikanı və bir sıra başqa ölkələri kim kəşf etmişdir?
A) Vasko - de - Qama
B) A.
Nikitin
C) X. Kolumb
D) Magellan
E) Villis
17. Preformizmin əsas ideyasını nə təşkil edir?
A) Ontogenezin filogenezlə qarşılıqlı əlaqəsi
B) Ontogenezin tədricən formalaşması
C) Ontogenezdə daxili sıçrayışların yaranması
D) Ontogenezin daxilən proqramlaşdırılması
E) Ontogenezə ətraf mühitin göstərdiyi təsir
18. Göyə atılan daş yerə tez düşər, Bu qısa müddətdə işlər dəyişər beyti kimə məxsusdur?
A) Bəhmənyar
B) N.
Gəncəvi
C) H. Zərdabi
D) İbn Sina
E) N. Tusi
19. Aşağıda adları çəkilən alimlərdən kim transformizmin ilk görkəmli nümayəndəsi hesab
edilir?
A) C. Rey
B) Lamark
C) Linney
D) Darvin
E) Büffon
20. “Mabədüttəbiyyə” “Məratibul mövcudat” əsərləri kimə məxsusdur?
A) Bəhmənyar
B) İbn Sina
C) H. Zərdabi
D) N. Tusi
E) N. Gəncəvi
21.
F. Redi nəyi sübut etmişdir?
A) Quşların sürünənlərdən başlanğıc götürməsini
B) Həyatın öz - özünə əmələ gəlməsini