Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri
İnstitutu
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ÜMUMTƏHSİL MƏKTƏBLƏRİ
ÜÇÜN TEXNOLOGİYA FƏNNİ ÜZRƏ TƏHSİL PROQRAMI
(KURRİKULUMU)
(I-IX SİNİFLƏR)
Bakı –2013
2
Texnologiya fənni üzrə təhsil proqramı (kurikulumu) aşağıdakı tərkibdə
yaradılmış işçi qrupu tərəfindən hazırlanmışdır.
Sədr: Natiq Axundov – ARTPİ-nin bölmə müdiri, pedaqogika üzrə fəlsəfə
doktoru, Xuraman Səlimova – layihənin koordinatoru, ARTPİ-nin böyük elmi
işçisi,
Həşim Həşimov
- ADPU-nun professoru, fizika-riyaziyyat elmləri üzrə
fəlsəfə doktoru, professor, Niyazi Qasımov - ADPU-nun kafedra müdiri texniki
elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, Rüxsarə Ələkbərova - BPKİA və YHİ-nin
kabinet müdiri, Əminə Əliyeva - BPKİA və YHİ-nin kabinet müdiri, Fikrət
Süleymanov - Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin mütəxəssisi, Sabir Novruzov -
Bakı şəhəri 54 nömrəli məktəbin müəllimi, Məcid Məşədiyev - Bakı şəhəri 19
nömrəli məktəbin müəllimi, Sərkər Hacıyev - Bakı şəhəri 229 nömrəli məktəbin
müəllimi, Svetlana Yəhyayeva - Bakı şəhəri 263 nömrəli məktəbin müəllimi,
Xuraman Adıgözəlova - Bakı şəhəri 159 nömrəli məktəbin müəllimi, Xuraman
Ağayeva - Bakı şəhəri 244 nömrəli məktəbin müəllimi, Roza Məmmədova - Bakı
şəhəri 3 nömrəli məktəbin müəllimi, Hafizə Seyidova - Bakı şəhəri 136 nömrəli
məktəbin müəllimi, Arzu Suvarova - Bakı şəhəri 42 nömrəli məktəbin müəllimi,
Mələksə Bağmanova - Bakı şəhəri 31 nömrəli məktəbin müəllimi, Aysel Qədirova
- Bakı şəhəri 153 nömrəli məktəbin müəllimi.
3
Təhsil proqramının (kurikulumun) internet üçün hazırlanmasına məsul
olanlar:
Bibixanım İbadova, ARTPİ-nin ibtidai
təhsilin kurikulumu şöbəsinin müdiri,
pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Akif Əliyev, ARTPİ-nin Ümumi orta və tam
orta təhsilin kurikulumu şöbəsinin müdiri,
pedaqoji elmlər üzrə fəlsəfə doktoru
Natiq Axundov, ARTPİ-nin Ümumi orta və
tam orta təhsilin kurikulumu şöbəsinin
müdiri, pedaqoji elmlər üzrə fəlsəfə doktoru
Xuraman Səlimova, ARTPİ-nin Ümumi
orta və tam orta təhsilin kurikulumu
şöbəsinin böyük elmi işçisi
4
Mündəricat
Giriş
I. Texnologiya təliminin məzmunu
1.1.
Ümumi təlim nəticələri
1.2.
Məzmun xətləri
1.3.
Məzmun xətləri üzrə təlim nəticələri
1.4.
Fəaliyyət xətləri
1.5.
Məzmun standartları
I sinif
II sinif
III sinif
IV sinif
V sinif
VI sinif
VII sinif
VIII sinif
IX sinif
1.6. Fəndaxili və fənlərarası inteqrasiya
II. Təlim strategiyaları
2.1 Texnologiya təliminin təşkilinə verilən əsas tələblər
2.2 Texnologiya təliminin təşkilində istifadə olunan forma və üsullar
barədə
2.3. Müəllimin təlim fəaliyətinin planlaşdırılmasına dair nümunələr
2.4. Texnologiya fənninin məzmun standartlarının şərhi
III. Şagird nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi
Resurslar
Tezaurus
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
5
Giriş
Texnologiya fənni üzrə təhsil proqramı (kurikulumu) və onun xarakterik
cəhətləri. Konseptual sənəd olan Texnologiya fənni üzrə təhsil proqramı
(kurikulumu) bu fənnin məqsəd və vəzifələrini, ümumi təlim nəticələrini, məzmun
xətlərini, təlim standartlarını, müəllim, şagird fəaliyyətlərini, qiymətləndirmə
prinsiplərini əhatə edir. Texniki tərəqqinin böyük vüsət aldığı, elektron və
informasiya texnologiyalarının rolunun artdığı və bazar iqtisadiyyatı şəraitində
rəqabətin gündən-günə gücləndiyi müasir dövrdə bu sənəd ümumtəhsil məktəbləri
şagirdlərinin texnoloji təfəkkürünün inkişafına, onlarda texnoloji bacarıqların
formalaşmasına, sonrakı mərhələlərdə təhsillərini davam etdirmək üçün zəruri
biliklərə yiyələnmələrinə xidmət edir.
Təqdim olunan kurikulum inteqrativ, nəticəyönümlü və şagirdyönümlü
xarakterə malikdir. Bu kurikulumun inteqrativ xarakteri ondan ibarətdir ki, burada
riyaziyyat, fizika, biologiya, informatika, həyat bilgisi fənləri üzrə biliklərin daha
dərindən mənimsənilməsinə yönələn, onları məzmunca tamamlayan konkret
bacarıqlar öz əksini tapmışdır. Kurikulumda müəyyən olunan müvafiq bacarıqlar
bilavasitə şagirdlərin həyati tələblərinin ödənilməsinə, onların rəqabətə davamlı
şəxsiyyət kimi formalaşmasına istiqamətləndirilmişdir.
Texnologiya fənni üzrə təhsil proqramı (kurikulumu) müəllimlər, məktəb
rəhbərləri, dərslik və dərs vəsaiti müəllifləri, qiymətləndirmə mütəxəssisləri,
valideynlər və geniş ictimaiyyət üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu kurikulum tədris
materiallarının
səmərəli
planlaşdırılmasına,
müasir
təlim
üsullarının
müəyyənləşdirilməsinə, hazırkı şəraitdə bu fənn üzrə müəllim, şagird
fəaliyyətlərinin inkişafını izləməyə və onu obyektiv qiymətləndirməyə lazımi
imkanlar yaradır.
Texnologiya fənni üzrə məzmun standartları hazırlanarkən şagirdlərin idraki,
informativ-kommunikativ, psixomotor fəaliyyətlərinin inkişafı, habelə zəruri
vərdişlərə yiyələnmələri diqqət mərkəzində saxlanılmışdır.
Fənnin əhəmiyyəti, məqsəd və vəzifələri. Müasir dövrdə şagirdlərə texnoloji
mədəniyyətin aşılanması böyük əhəmiyyət kəsb edir. Resursların və
informasiyaların insanların maraq və mənafelərinə xidmət etməyə yönəldilməsinin
zəruri tələb kimi irəli sürüldüyü bir vaxtda şagirdlərin texnoloji bilik və bacarıqlara
yiyələnmələri, öz fəaliyyətlərində onlardan məqsədyönlü istifadə edə bilmələri
mühüm vəzifə kimi meydana çıxır. «Texnologiya»nın bir fənn kimi ümumtəhsil
məktəblərində tədris olunması, ilk növbədə, bu zərurətdən irəli gəlir və şagirdlərə
həyati bacarıqların aşılanması baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır.
Həmçinin elm və texnikanın sürətlə inkişafı, texnologiyaların durmadan
yeniləşməsi də peşə və ixtisaslara tələblərin artmasını zəruri edir.
Müasir dövrdə elə bir vəziyyət yaranmışdır ki, dar bir ixtisasla kifayətlənmək
mümkün deyildir. İnsan öz texnoloji bacarıqları sayəsində universal istehsal
sahələrində fəaliyyət göstərə bilməlidir. Ona görə də məktəblərdə gələcəyin geniş
profilli mütəxəssisinin formalaşdırılmasının ilkin təməlinin qoyulması aktual
problem kimi vacib hesab olunur.
Dostları ilə paylaş: |