Yaygın akciğer hastalıklarının saptanması ve tanısında en başarılı görüntüleme yöntemi YRBT’dir Yaygın akciğer hastalıklarının saptanması ve tanısında en başarılı görüntüleme yöntemi YRBT’dir Olağandışı bazı özgül bulguları tanımlar Bu bulguların tanımlanmasında Fleischner Derneği’nin Adlandırma Kurulu’nun terimlerinin kullanılması önerilmektedir
Akciğerde interstisyel yapının sıvı , fibröz doku veya bazı maddelerin birikimi nedeniyle kalınlaşması ,YRBT’de çizgisel veya ağsı opasitelerin görülmesine yol açar Akciğerde interstisyel yapının sıvı , fibröz doku veya bazı maddelerin birikimi nedeniyle kalınlaşması ,YRBT’de çizgisel veya ağsı opasitelerin görülmesine yol açar
Havalanan akciğer parankimi ile bronş,damar ve visceral plevra arasında düzensiz arayüz görünümü Havalanan akciğer parankimi ile bronş,damar ve visceral plevra arasında düzensiz arayüz görünümü Nonspesifik bir bulgu İnterstisyel akciğer hastalıklarında % 98 oranında görülür Sıklıkla artmış akciğer retikülasyonu ile birliktedir Damar, bronş ve visceral plevral yüzey temasındaki ince lineer opasiteler tarafından oluşturulur
Arayüz bulgusunu oluşturan çizgisel opasiteler kalınlaşmış interlobuler septa, intralobuler çizgiler ve düzensiz skardan oluşmakta YRBT de düzensiz ve ışınsal görünüm izlenir En sık fibrotik akciğer hastalıklarında görülür *İdiopatik akciğer fibrozisinde düzensiz plevral yüzey %94, düzensiz damar sınırları % 98 oranında
Santral bronş ve pulmoner arterler hilustan perifere peribronkovasküler kılıf olarak adlandırılan güçlü bir bağ dokusu ile sarılır Santral bronş ve pulmoner arterler hilustan perifere peribronkovasküler kılıf olarak adlandırılan güçlü bir bağ dokusu ile sarılır Akciğer periferinde peribronkovasküler interstisyum lobul merkezindeki arteriol ve bronşiyolleri sarar (Aksiyal interstisyum )
Peribronkovasküler interstisyel kalınlaşmada sentırlobuler arter belirginleşir Peribronkovasküler interstisyel kalınlaşmada sentırlobuler arter belirginleşir Peribronkovasküler interstisyumun intralobuler komponentinin kalınlaşması, nokta şeklinde , Y veya X şeklinde dallanan opasitelere yol açar
Hangi hastalıklarda ? Hangi hastalıklarda ? lenfoproliferatif hastalıklarda (Lenfoma, lösemi, lenfanjitis karsinomatoza,lenfoid interstisyel pnömoni gibi) Pulmoner ödem Sarkoidoz Nonspesifik interstisyel pnömoni Silikozis Hipersensitivite pnömonisi
Peribronşiyal kalınlaşma minimal , yaygın ve simetrik ise tanınması güç Peribronşiyal kalınlaşma minimal , yaygın ve simetrik ise tanınması güç Normal bronş kalınlığı çapının 1/8 – 1/10’u Ölçümler pencere ayarlarına göre farklılık gösterebilir
Bronş duvarı kalınlaşmasının bulunduğu bronşiektazi olguları peribronkovasküler interstisyel kalınlaşmayı taklit edebilir Bronş duvarı kalınlaşmasının bulunduğu bronşiektazi olguları peribronkovasküler interstisyel kalınlaşmayı taklit edebilir Akciğer fibrozisinde fibröz doku çekintisinin yol açtığı traksiyon bronşektazileri, hatta bronşiolektazileri de eşlik edebilir Ancak bu bulguya interlobuler septal kalınlaşma, subplevral çizgilenmeler, intralobuler interstisyel kalınlaşma ve bapeteği görünümü gibi interstisyel hastalığın diğer bulguları eşlik eder Gerçek bronşiektazide ise kalın duvarlı bronşlar, komşu pulmoner arter dallarından belirgin ölçüde geniştir. Yani “Mühür yüzüğü” görünümü bronşiektazi için tanısaldır
YRBT kesitlerinde interlobuler septaların açıkça görülmesi interstisyel bir anomali varlığını gösterir (Normalde yalnızca bir kaç septa) YRBT kesitlerinde interlobuler septaların açıkça görülmesi interstisyel bir anomali varlığını gösterir (Normalde yalnızca bir kaç septa) İnterstisyel sıvı, sellüler infiltrasyon veya fibrozis varlığında gözlenir Akciğerin periferinde septalar 1-2 cm uzunluğunda Plevraya dik uzanırlar Periferde lobuller konik formda iken santral alanlarda poligonal şekillidirler
Çizgisel formdadırlar Çizgisel formdadırlar Birden fazla lobulü çevreleyen kalınlaşmış septalar “büyük retiküler patern” veya “çokgen” yapıyı oluştururlar Plevral komşulukta “çokgen kemer” olarak tanımlanırlar
1-3 mm kalınlığında ,2-5 cm uzunluğunda, uca doğru incelme göstermeyen retiküler opasiteler 1-3 mm kalınlığında ,2-5 cm uzunluğunda, uca doğru incelme göstermeyen retiküler opasiteler Sıklıkla kalınlaşmış ve parankime doğru çekinti gösteren plevraya komşudur Bazı olgularda komşu interlobuler septal kalınlaşmalar da bu görünümü oluşturabilir Parankimal bantlar aynı zamanda peribronkovasküler fibrosis, kaba nedbe dokusu, atelektazi ve pleural fibrozisi de temsil edebilirler Komşu akciğer parankiminde ve bronkovasküler yapılarda belirgin distorsiyona da yol açarlar
Akciğerin periferindeki İnterlobuler septal kalınlaşma genellikle subplevral interstisyel kalınlaşmaya eşlik eder Akciğerin periferindeki İnterlobuler septal kalınlaşma genellikle subplevral interstisyel kalınlaşmaya eşlik eder Subplevral interstisyel kalınlaşmayı saptamak göğüs duvarı ve mediastinal tarafta zor, iki plevral yüzeye sahip olan fissür komşuluğunda ise kolaydır (YRBT’deki kalınlaşmış fissür = subplevral interstisyel kalınlaşma) Kalınlaşma , minimal sıvı ile karışabilir Nodüler veya arayüz bulgusu veren düzensiz kalınlaşmayı değerlendirmek daha kolay
Ayırıcı tanı interlobuler septal kalınlaşma Ayırıcı tanı interlobuler septal kalınlaşma Kaba düzensiz subplevral interstisyel kalınlaşma Idiopatik pulmoner fibrosis için belirgin bir bulgudur (Olguların %94’ünde periferik lobullerde ) Subplevral tutulum kollajen vasküler hastalıklar ve ilaç akciğerinde de gözlenir Nodüler tutulum sarkoidoz, sitomegalo virüs pnömonisi, lenfanjitis karsinomatoza olgularının bir kısmında (subplevral mikronodüller )
İnce retiküler patern İnce retiküler patern YRBT birkaç milimetrelik çizgiler izlenir. dantelsi veya ağsı görünüm Özgül değil Zerhouni tarafından “Küçük retiküler patern” olarak tanımlanmıştır.
Bronşiollerin genişlemesi ve peribronşioler interstisyel kalınlaşma sonucunda intralobuler bronşioller akciğerin periferinde görülür hale gelir.Traksiyon bronşektazileri de görülebilir Bronşiollerin genişlemesi ve peribronşioler interstisyel kalınlaşma sonucunda intralobuler bronşioller akciğerin periferinde görülür hale gelir.Traksiyon bronşektazileri de görülebilir Birlikteliğinde düzensiz interlobuler septal kalınlaşma ve düzensiz plevral yüzey gözlenir
Son evre akciğer fibrozisinin önemli bulgusu Son evre akciğer fibrozisinin önemli bulgusu Histopatolojik olarak yoğun fibröz dokunun oluşturduğu kalınlaşmış duvarlı bronşiol epiteli tarafından çevrelenmiş küçük hava kistleri Yaygın interstisyel fibrozis bronşiolektazi ve alveoler harabiyet ile sonlanarak klasik balpeteği görünümünü oluşturur
Kist boyutları birkaç mm den cm arasında (yaklaşık 1 cm) Kist boyutları birkaç mm den cm arasında (yaklaşık 1 cm) Duvarları 1-3 mm kalınlığa ulaşır “araform retiküler patern” olarak tanımlamaktadır (Zerhouni)
Akciğerin perihiler bölgesi normalken, periferi ve bazalinde yoğun bulguların bulunuşu tipik Akciğerin perihiler bölgesi normalken, periferi ve bazalinde yoğun bulguların bulunuşu tipik Erken dönemde subplevral az sayıda kist izlenebilir ve bulgu tanımlanamayabilir Traksiyon bronşiektazisi, amfizem, pnömatosel veya lenfanjiomyomatosis ve histiositozis gibi kistik akciğer hastalıklarında subplevral olmayan kistler görülür Yoğun balpeteği görünümünde kistlerin komşu birkaç tabakadan oluşması da amfizemden ayırıcı tanısında önemli
İntralobuler interstisyel kalınlaşma,balpeteği görünümü, İnterlobuler septal kalınlaşma, peribronkovasküler interstisyel kalınlaşma ,parankimal bantlar gibi bulgular olarak tanımlanamayan ,ancak interstisyel akciğer hastalığında sık görülen değişiklikler İntralobuler interstisyel kalınlaşma,balpeteği görünümü, İnterlobuler septal kalınlaşma, peribronkovasküler interstisyel kalınlaşma ,parankimal bantlar gibi bulgular olarak tanımlanamayan ,ancak interstisyel akciğer hastalığında sık görülen değişiklikler 1-3 mm kalınlık Çoğunlukla pulmoner lobulün periferindeki düzensiz bantlar ve lobul merkezinden periferine olan köprüleşmeye yol açan fibrozisi gösterirler Nonspesifik bir bulgudur, ancak UIP ve Nonspesifik interstisyel pnömonide özellikle erken dönemde balpeteğinden daha belirgindir
Plevraya en az 1 cm mesafede paralel olarak yerleşen birkaç mm kalınlığında eğrisel çizgiler Plevraya en az 1 cm mesafede paralel olarak yerleşen birkaç mm kalınlığında eğrisel çizgiler Atelektazi,fibrozis veya enflamasyonun nonspesifik belirteci Fibrozis ile balpeteği birlikteliğini yansıtır Öncelikle asbestozda tanımlanmıştır. Akciğerin Bağımlı olmayan bölgelerinde asbestozda %41 oranında . Fokal plevral kalınlaşma komşuluğunda izlenir İyileşmiş kosta kırığı, torasik vertebra osteofitleri ve cerrahi herni komşuluğunda da gözlenir Nonspesifik interstisyel pnömoni, skleroderma, ankilozan spondilit görüldüğü hastalıklar arasındadır
Dostları ilə paylaş: |