2
Elmi redaktor: ADNA-nın «KT və proqramlaşdırma»
kafedrasının
dosenti, t.e.n., G.S.Həsənov
Rəyçi: AMEA-nın müxbir üzvü., g.m.e.d. Xeyirov M.B.
AMEA-nın müxbir üzvü., g.m.e.d. Kərimov K.M.
Kaspian Geofizical MMMM, t.e.n.,dos. Butayev E.N.
İSBN 5-8066-3940-6
T.Q.Məlikov. Müşahidə nəticələrinin riyazi araşdırılması.
-Bakı, «Elm», 2006. 308 səh.
Texniki
universitet tələbələri, magistr və aspirantları, həmçinin elmi-
tədqiqat institutları əməkdaşları üçün nəzərdə tutulmuşdur
M
06
)
07
(
655
162010000
−
qrifli nəşr
© Elm, 2006
© T.Q.Məlikov 2006
4
2.3.Analitik funksiyaların qiymətlərinin hesablanması.............48
2.4.Loqarifmik funksiyarın qiymətlərinin hesablanması...........50
2.5.Triqonometrik funksiyaların
qiymətlərinin
hesablanması..............................................................................53
2.6.Hiperbolik funksiyaların qiymətlərinin hesablanması.........57
2.2. Cəbri və qeyri cəbri (Transendent) tənliklərin
təqribi həlli…………………………………………………….59
2.2.1. Tənliklərin köklərinin ayrılışı…………………………59
2.2.2. Tənliklərin qrafiki həlli………………………………..62
2.2.3. Yarıya bölmə üsulu……………………………………63
2.2.4. Mütənasib hissələr üsulu (vətərlər üsulu)………….….65
2.2.5. Nyüton üsulu (toxunanlar üsulu)…………………..…..69
2.2.6. İtepesiya üsulu (ardıcıl yaxınlaşma üsulu)…………….72
2.2.7. Xətti tənliklər sisteminin İterasiya üsulu.
Zeydel üsulu ilə həlli..................................................................76
2.2.8. Xətti tənliklər
sisteminin tərs matrisa
vasitəsilə həlli …………………………………………………76
2.2.9. İterasiya üsulu……………………………………..……79
2.2.10. Zeydel üsulu……………………………………..….....83
3.FUNKSİYANIN YAXINLAŞMASI
MƏSƏLƏSİ…………………………………………………...86
3.1. Funksiyanın interpolyasiyası …………………………87
3.2.
Triqonometritk
polinomlar vasitəsilə
periodik funksiyaların interpolyasiyası………………….……92
5
3.3. Funksiyanın nöqtəvi kvadratik aproksimasimasiyası…98
3.4. Parçada
funksiyanın
inteqral kvadratik
aproksimasiyası…...………………………………………….102
3.5.
Parçada ortoqonal funksiyalar sistemi……………….104
3.6.
Harmonik analiz haqqında anlayış…………………...105
4. EMPİRİK DÜSTURLAR………………..…………...113
4.1. Xətti asılılıq...................................................................116
4.2. Eyniləşdirmə üsulu…………………………………...117
4.3. Kvadratik
(parabolik)
asılılıq………………………...121
4.4.
Empirik
düsturların parametrlərinin təyini…………..123
4.5. Seçmə nöqtələr üsulu ………………………………..124
4.6. Orta
qiymət üsulu…………………………………….126
4.7.
Ən kiçik kvadratlar üsulu…………………………….129
4.8.
İki parametrdən asılı olan empirik
düsturların seçilməsi üçün bəzi mülahizələr…………………133
4.9.
Üç parametrli empirik düsturlar……………………...140
5. FUNKSİYANIN TƏQRİBİ DİFFERENSİALLANMASI
VƏ İNTEQRALLANMASI ………………………………..147
5.1. Funksiyanın təqribi differensillanması……………….147
5.1.1. Nyütonun interpolyasiya
düsturuna əsaslanan
təqribi differensillama……………………………………….149
5.1.2. Stirlinq düsturu əsasında təqribi differensillama
düsturları…………………………………………………….151
5.1.3. Funksiyanın bərabər
tərəflərdəki qiymətlərində,
ədədi differensiallama düsturları…………………………….154
5.2. Funksiyanın təqribi inteqrallanması…………………159