«kelishildi» Kafedra mudiri: 2022 yil

«KELISHILDI»
Kafedra mudiri: _____________
«_____» _____________ 2022 yil

Qaysi faylasuflar moddiy va ideal hodisalarni farqlagan?

Suqrot va Platon
Suqrot va Protogor
Platon va Protogor
Geraklit va Suqrot
+++++
«Falsafa atamasining lug‘aviy ma’nosi nimani bildiradi
donolik degan ma’noni bildiradi
dunyoqarash degan ma’noni bildiradi
yunoncha so‘zdan olingan bo‘lib «filio» - sevaman, «sofiya» - donishmandlik degan ma’nolarni bildirib, donishmandlikni sevish degan ma’noni anglatadi
bilimdonlik ma’nosini bildiradi
+++++
Qaysi javobda dunyoqarashga to‘g‘ri ta’rif berilgan?
insonning dunyoga munosabati dunyoqarash deyiladi
dunyoqarash insonning zaruriy ravishda dunyoni anglash, tushunishi, bilishi natijasida yuzaga keladigan qarashlar sistemasidir
muammolarning echimini izlash dunyoqarash deyiladi
voqea va hodisalarga baho berish dunyoqarash deyiladi
+++++
Obyektiv dunyoga va insonning undagi о‘rniga, odamzotning о‘zini qurshagan borliqqa va о‘z-о‘ziga bо‘lgan munosabatiga nisbatan yondashuvlar tizimi, bu - ...
Dunyoqarash
Tafakkur
Idrok
Tasavvur
+++++
Tarixan dunyoqarashning dastlabki shakllari qaysi javobda tо‘g‘ri kо‘rsatilgan?
Mif va din
Din va san’at
San’at va mifologiya
«TASDIQLAYMAN»
Fakultet dekani: _____________
«_____» _____________ 2022 yil

Poetika va lirika

+++++
«Faylasuf» atamasini birinchi bo‘lib ishlatgan mutafakkirni toping.
Geraklit
Platon
Pifagor
Aristotel
+++++
Falsafa qanday funksiyalarni bajaradi?
moddiy ne’matlar yaratish funksiyasi, mahsulotlarni taqsimlash funksiyasi
ijtimoiy funksiyalar, iqtisodiy funksiyalar
dunyoqarashga oid funksiyalar, metodologik funksiyalar
metafizik funksiyalar, dialektik funksiyalar
+++++
Dunyoqarashning tarixiy tiplari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
falsafiy, dialektik, metafizik
mifologik, diniy, falsafiy
diniy, metafizik, mifologik
mifologik, dialektik, diniy
+++++
Mifologiyada dastlab qanday masalalar qo‘yilgan?
Dunyo qanday vujudga kelgan va u qanday rivojlanadi? Hayot va o‘lim nima?
Nega tug‘ildik va nimaga o‘lamiz
Biz kimmiz nega tug‘ildik
Unday nazariya bo‘lmagan
+++++
Jamiyat hayotining asosiy sohalari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
siyosiy, mafkuraviy, huquqiy
iqtisodiy,ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy
diniy, ilmiy, axloqiy
mafkuraviy, madaniy, tarbiyaviy
+++++
Ilk falsafiy fikrlar qaysi mamlakatda vujudga kelgan?
Hindiston, Xitoy, Yunoniston
Angliya, Fransiya, Germaniya
AQSH, Kanada, Meksika
Iroq, Afg‘oniston, Pokiston
+++++
Dastlabki falsafiy maktablar qaysi davlatda shakllangan?
Yunon
Eron va Turon
Hindiston
Xitoy
+++++
Olamning asosi turli unsurlardan iborat, deb hisoblagan dastlabki falsafiy maktabni aniqlang.
Daosizm
Jaynizm
chorvaka
Yoga
+++++
Qadimgi Yunon falsafasi Hind va Xitoy falsafasidan qaysi xususiyatlari bilan farq qiladi?
kosmotsentrik
Diniy
Geliotsentrik
gumanistik
+++++
«Fozil odamlar shahri», «Qonunlar haqida kitob» asarlarining muallifi kim?
Bahouddin Naqshband
Jaloliddin Rumiy
Abu Ali Ibn Sino
Abu Nasr Forobiy
+++++
G‘azzoliy faylasuflarni qaysi uch kategoriyaga ajratgan.
Ateistlar, panteistlar, monistlar
Dialektikalar, metafiziklar, daxriylar
Daxriylar, tabiatshunoslik, metafiziklar
Panteistlar, ilohiyotchilar, dialektlar
+++++
Naqshbandiyning ma’naviy ustozi.
Yassaviy
G‘ijduvoniy
G‘azzoliy
Hamadoniy
+++++
Lao Szi talimotida substansiya?
Osmon
dao
Si
yan
+++++
Tasavvuf falsafasi namoyondalarining fikricha, inson ma’naviy - ruhiy barkamol bo‘lishi uchun necha bosqichni bosib o‘tishi darkor?
5 ta
4 ta
6 ta
10 ta
+++++
Markaziy Osiyoda ma’naviy-falsafiy merosning eng qadimgisi qaysi javobda tо‘g‘ri kо‘rsatilgan?
Avesto
Talmut
Injil
Qur’oni Karim
+++++
Falsafiy tafakkur Qadimgi Sharq va G‘arbda ijtimoiy ongning dastlabki shakli sifatida qanday ko‘rinishda vujudga kelgan?
Ontologik
Gnoseologik
Dialektik
Mifologiya
+++++
«Inson, eng avvalo o‘zingni angla!» degan hikmatli so‘z qaysi faylasuf tomonidan aytilgan?
Suqrot
Aflotun
Arastu
Forobiy
Sensualizm vakillari tо‘g‘ri kо‘rsatilgan javobni belgilang?
Forobiy, Nitsshe, Fukuyama, Lao Szi
Ibn Sino, Kant, Gegel, Konfusiy
Yum, J.Berkli, F.Nitsshe, Z.Freyd
F.Akvinskiy, N.Kuzanskiy, A.Avgustin
+++++
«Dixotomiya», «Axill», «Stadiy» kabi mashhur aporiyalar muallifi kim?
Geraklit
Protagor
Zenon
Parmenid
+++++
Geografik determinizm oqimining asoschisi?
J.J.Russo
SH.L.Monteske
Dj.Berkli
I.Kant
+++++
Qaysi davrda tabiatga go‘zallik va ilhom manbai deb qarashga asoslangan yangicha munosabat yuzaga keldi?
Uyg‘onish davri
Antik davr
Yangi davr
Eng yangi davr
+++++
Yangi davrda fanlarning rivojlanish jarayonida falsafada qanday ajralishlar sodir bо‘ldi?
Sxolastika va din
Tabiat va din
Sxolastika va tabiat
Falsafada ajralishlar bо‘lmadi
+++++
Quyidagi ta’limotlarning qaysi biri borliq muammolarini o‘rganadi?
Gnoseologiya
Aksiologiya
ontologiya
Metodologiya
+++++
Qaysi javobda borliq kategoriyasiga to‘liq ta’rif berilgan?
borliq abadiy, u hamisha mavjud, uni tashkil etgan narsalar o‘tkinchidir
borliq - olamning integral xarakteristikasini ifodalovchi kategoriya bo‘lib, narsa va jarayonlarning mavjud bo‘lgani tu-fayli yaxlit ekanini, ular orasida umumiy aloqadorlik borli-gini ko‘rsatadi
borliq - ob’ektiv va sub’ektiv reallikdir
borliq narsa va jarayonlarni mavjudligini ifodalaydi
+++++
Qaysi javobda borliqning mavjudlik usullari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
materiya va tabiat
materiya va ruh
ruh va inson
ma’naviyat va ruh
+++++
Borliqning asosini ham moddiylik, ham ma’naviylik tashkil qiladi, degan mulohaza qaysi ta’limotga asoslangan?
Monism
dualizm
Plyuralizm
Idealism
+++++
Quyidagi misollardan qaysi qatordagisi faqat ruh olamiga mansub?
makon, zamon, harakat
shahar, qishloq, aholi punkti
o‘simliklar olami, hayvonot olami, galaktika
g‘oya, nazariya, gipoteza
+++++
Qaysi qatorda «birinchi tabiat» narsalari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
g‘oya, nazariya, gipoteza
o‘simliklar olami, hayvonot olami, okeanlar
shahar, qishloq, aholi punkti
makon, zamon, harakat
+++++
«Ikkinchi tabiat» elementlari to‘g‘ri keltirilgan javobni aniqlang.
shahar, qishloq, aholi punkti
o‘simliklar olami, okeanlar
g‘oya, nazariya, gipoteza
makon, zamon, harakat
+++++
Olamni va borliqni faqat sub’ektning ongiga bog‘liq degan ta’limotni ilgari suruvchi oqim.
Sub’ektiv idealizm
Laotsizm
Sufizm
Kubroviya
+++++
Falsafada о‘zining mavjudligi uchun о‘zidan boshqa hech narsaga muhtoj bо‘lmagan birinchi asosga nima deyiladi?
Aksidensiya
Reallik
Substansiya
Dalil
+++++
Substansiyani «causa sui» – «о‘z-о‘zining sababchisi» deb atagan faylasufni toping?
Spinoza
Dekart
Kant
Fixte
+++++
Substansiyaning ikki turga farqlanishi qanday ta’limotning kelib chiqishiga asos bо‘ldi?
Dualizm
Monizm
Deizm
Tomizm
+++++
Olamni doimo harakatda va rivojlanishda deb targ‘ib qiluvchi oqim
Ekologik oqim
Metafizika
Dialektika
Sofistika
+++++
Tabiiy jarayonlar va hodisalar holatlarining har qanday о‘zgarishi bu - ...
Taraqqiyot
Rivojlanish
О‘zgarish
Harakat
+++++
Mazkur fikr muallifi kim: «Miqdor uchun kо‘payish va kamayish, sifat uchun – о‘zgarish, makon uchun – kо‘chib yurish, mohiyat uchun – vujudga kelish va yо‘q bо‘lish mavjud»?
Aristotel
Platon
A.Bergson
B.Spinoza
+++++
Rivojlanish sababi haqidagi masala qaysi tamoyilda ifodalanadi.
Inkor – inkor qonuni
Sifat va miqdor о‘zgarishlarning bir – biriga о‘tish qonuni
Qarama – qarshiliklar birligi va kо‘rish qonuni
Determinizm prinsipi
+++++
Organik hayotda harakatning qaysi shakli uchraydi?
fizik shaklida
ximik shaklida
biologik shaklida
ijtimoiy shaklida
+++++
Issiqlik, yorug‘lik, elektromagnitizm harakatning qaysi shakliga mansub?
Mexanik
Ximik
Ijtimoiy
fizik
+++++
Borliqdagi tarkibiy bog‘lanishlarni ifodalovchi kategoriyalar juftligini aniqlang.
analiz, sintez, taqqoslash, mavhumlashtirish, umumlashtirish
butun va bo‘lak, sistema va element, xususiylik va umumiylik, hodisa va mohiyat, shakl va mazmun
sabab va oqibat, tasodif va zaruriyat, imkoniyat va voqelik
metafizika, dialektika, sinergetika, fenomenologiya, verifi-katsiya va boshqalar
+++++
«Taraqqiyot» tushunchasiga berilgan to‘g‘ri ta’rifni aniqlang.
murakkab sistemalarning uzoq muddat davomidagi barqarorligi jarayoni
murakkab sistemalarning uzoq muddat davomidagi izchil va sifatiy o‘zgarishi jarayoni
murakkab sistemalarning uzoq muddat davomidagi beqarorligi jarayoni
narsadagi ma’lum xossalar o‘rniga boshqalarining yuzaga kela borishi jarayoni
+++++
Sababiyat prinsipining mohiyatini ifodalab bering
narsalar turli qismlardan tarkib topgani tufayli emas, ushbu qismlar o‘rtasida aloqadorlik mavjudligi tufayli yaxlitdir
oqibatni keltirib chiqargan barcha holatlar yig‘indisigina sababiy asos bo‘lishi mumkin
har qanday sistema ma’lum shart-sharoitlar va sabablar ta’sirida shakllana boradi
har qanday narsa elementlar va ular orasidagi aloqalardan tarkib topadi
+++++
Gegel qarashlariga kо‘ra tushuncha mutloq g‘oyaga erishguncha bо‘lgan rivojlanish bosqichlarida nimaga ega bо‘lamiz.
Hissiy bilishga
Nisbiy haqiqatga
Haqiqatga
Mutloq haqiqatga
+++++
Bilish xaqidagi ta’limot bu - ...?
Gnoselogiya
Ontologiya
Ideologiya
Epistemologiya
+++++
«Insonning tabiat, jamiyat va o‘zi to‘g‘risida bilimlar hosil qilishga qaratilgan aqliy, ma’naviy faoliyat turi» deb berilgan ta’rif qaysi falsafiy kategoriyaga taalluqli?
Borliq
Bilish
Materiya
ong
+++++
Bilishning asosiy bosqichlari qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?
moddiy va ma’naviy
moddiy va hissiy
ma’naviy va aqliy
hissiy va aqliy
+++++
Hissiy bilishning shakllari qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?
sezgi, idrok, tasavvur
tushuncha, tasavvur, hukm
sezgi, idrok, xulosa
tushuncha, sezgi, tasavvur
+++++
Aqliy bilishning shakllari qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?
sezgi, hukm, xulosa
tushuncha, idrok, tasavvur
tushuncha, hukm, sezgi
tushuncha, hukm, xulosa
+++++
Qaysi falsafiy ta’limotning vakillari aqliy bilishning hissiy bilishga nisbatan ustunligiga alohida urg‘u beradilar?
Materialism
Sensualizm
Ratsionalizm
agnostitsizm
+++++
Inson bilimlarining voqelikka muvofiq kelishi – bu…
g‘oya
haqiqat
xato
yolg‘on
+++++
Inson bilimlari haqqoniyligining asosiy mezoni nima?
amaliyot
Makon
Zamon
taraqqiyot
+++++
Ilmiy bilishning darajalari qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?
nisbiy va mutlaq
nisbiy va nazariy
mutlaq va empiric
empirik va nazariy
+++++
Empirik bilish shakllarini sanab o‘ting?
Modellashtirish tarixiy analogiya, bashorat
Kuzatish, eksperiment, ilmiy dalillash
ilmiy muammo, muammoli vaziyat, tarixilik
Gipoteza, paradigma, nazariya
+++++
Metafizika qanday metod?
Dialetika bilan bir xil metod
Yo‘ldoshunoslik haqidagi fan
Dialetikaga qarama- qarshi metod
Falsafada bunday metod majvdu emas
+++++
Falsafada hech qanday bilim faoliyati bilan bog‘lanmagan bir-biriga zid dalillarga asoslanadi?
Dialektika
Sofistika
Eklektika
Metofizika
+++++
«Sinergetika» so‘zining ma’nosi?
Yurakdan, chin dildan degani
Kelishuv, hamkorlik, o‘zaro ta’sir
O‘ylamoq, hayol surmoq
Kuzatish, chuqur tahlil qilish
+++++
Qaysi javobda jamiyatga to‘g‘ri ta’rif berilgan?
tarixiy taraqqiyotning muayyan bosqichidagi kishilar yig‘in-disi;
insonlar orasidagi aloqalarni boshqarib turuvchi ijtimoiy mexanizm;
kishilar faoliyatida namoyon bo‘ladigan barcha ijtimoiy munosabatlar majmui;
iqtisodiy, madaniy, hududiy va til umumiyligiga ega bo‘lgan kishilar birligi.
+++++
Qaysi faylasuf jamiyat taraqqiyoti bosqichlarini ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalar shaklida talqin qilgan?
O. Kont;
G. Gegel;
K. Marks;
E. Toffler.
+++++
Ijtimoiy taraqqiyot bosqichlarini o‘rganishda o‘ziga xos o‘ringa ega bo‘lgan «Uchinchi to‘lqin» nazariyasining muallifi kim?
E. Toffler;
K. Marks;
M. Veber;
U. Rostou.
+++++
«Inson, eng avvalo o‘zingni angla!» degan hikmatli so‘z qaysi faylasuf tomonidan aytilgan?
Suqrot;
Aflotun;
Arastu;
Forobiy.
+++++
«Inson - siyosiy maxluq» degan fikr qaysi faylasuf qalamiga mansub?
Demokrit;
Arastu;
Aflotun;
Epikur.
+++++
Gerontologiya qanday fan?
aholi salomatligini tiklash yo‘llari haqidagi fan;
aholi o‘rtasidagi turar joy va ishsizlik muammolarini bar-taraf etishga urinuvchi fan;
inson organizmining tuzilishi va umrini uzaytirish masalalari bilan shug‘ullanuvchi fan;
qadriyatlar, ularning turlari, jamiyatdagi o‘rni haqidagi fan.
+++++
Ushbu ta’rif quyidagi tushunchalarning qaysi biriga beril-gan? «Insoniyat bosib o‘tgan tarixiy taraqqiyot yo‘li, uning madaniy jihatdan rivojlanganligi darajasi, holatini ifodalovchi tushuncha».
madaniyat;
sivilizatsiya;
ong;
progress.
+++++
Quyidagilardan qaysi biri qadriyatlar haqidagi ta’limot hisoblanadi?
gnoseologiya;
metodologiya;
aksiologiya;
ontologiya.
+++++
Milliy qadriyatlar deganda nimani tushunasiz?
butun insoniyatga xos qadriyatlar;
muayyan millatga xos qadriyatlar;
mintaqaga xos qadriyatlar;
kichik bir xududdagi xalqlarga xos qadriyatlar.
+++++
Antropologiya qanday fan?
jamiyat xaqidagi fan;
qadriyatlar, ularning jamiyatdagi o‘rni xaqidagi fan;
inson mohiyati, uning tabiat va jamiyatdagi o‘rnini, o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganuvchi fan;
axloq va xulq normalari haqidagi fan.
+++++
Antroposotsiogenez jarayoni deganda nimani tushunasiz?
insonning mehnat qurollari yaratishga kirishish jarayoni;
insonning kelib chiqishi jarayoni;
insonning ijtimoiy mavjudotga aylanishi jarayoni;
inson va jamiyatning uyg‘unlikda shakllanish jarayoni.
+++++
«Inson, eng avvalo o‘zingni angla!» degan hikmatli so‘z qaysi faylasuf tomonidan aytilgan?
Suqrot;
Aflotun;
Arastu;
Forobiy.
+++++
«Inson - siyosiy maxluq» degan fikr qaysi faylasuf qalamiga mansub?
Demokrit;
Arastu;
Aflotun;
Epikur.
+++++
Tasavvuf falsafasi namoyondalarining fikricha, inson ma’naviy - ruhiy barkamol bo‘lishi uchun necha bosqichni bosib o‘tishi darkor?
5 ta.
4 ta;
6 ta;
10 ta;
+++++
Inson bilimlarining voqelikka muvofiq kelishi – bu…
g‘oya;
haqiqat;
xato;
yolg‘on.
+++++
Inson bilimlarihaqqoniyligining asosiy mezoni nima?
amaliyot;
makon;
zamon;
taraqqiyot.
+++++
Quyidagilardan qaysi biri ma’naviy madaniyatga kiradi?.
texnik madaniyat;
falsafiy madaniyat;
maishiy madaniyat;
iqtisodiy madaniyat.
+++++
Arxeolog olimlarning fikriga ko‘ra “homo habilis” odam taxminan necha million yil oldin vujudga kelgan?
5 mln avval
3,5 mln avval
1,5 mln avval
2 mln yil avval
+++++
Xozirgi zamon umumbashariy muammolarning qaysi biri ayniqsa eng asosiy xisoblanadi?
ta’lim tarbiya muammosi
ekologik (tabiatni muxofaza qilish va undan oqilona foydalanish) muammosi
urush va tinchlik muammosi
energetik muammo
+++++
E’tiqod deganda nimani tushunasiz?
kishilardagi to’g’rilik tushuniladi
kishilardagi bilim to’g’riligi
kishilardagi iloxiy narsaga ishonish
kishilarning o’z qarashlari, g’oyalari va bilimlarining to’g’riligiga bo’lgan chuqur ishonch tushuniladi
+++++
Globallashuvning vujudga kelishiga asos bo‘lgan yirik sabablarni toping?
Hayotning barcha sohasidagi integratsiyalashuv
Fan va texnika kashfiyotlari
Falsafada yangi ta’limotlarning vujudga kelishi
Odam sonining keskin o‘sishi
+++++
Globalistika mustaqil ilmiy yo‘nalish va ijtimoiy amaliyot jabhasi sifatida nechanchi yillardan shakllana boshladi?
1960-yillarning oxirlaridan
1950-yillarning oxirlaridan
1970-yillarning oxirlaridan
1980-yillarning oxirlaridan
+++++
Hozirgi kunda jamiyatimiz hayotiga jiddiy xavf tug‘diradigan mafkuraviy tahdidlar qaysilar?
Islom xalifaligini tiklab, uning bayrog‘i ostida musulmon xalqlarini imperiyaga birlashtirishga urinish.
Yosh mustakil davlatlarni sobik ittifoqqa birlashtirish g‘oyasi.
Tariximizni, dinimizni moxiyatini soxtalashtirishga urinish.
Turli mafkuraviy vositalar orqali davlatlararo mojarolarni keltirib chiqarishga qaratilgan xarakatlar
+++++
Hozirgi davrda g‘arazli geosiyosiy maqsadlarni amalga oshirish maqsadida qaysi qadimiy tamoyilga amal qilinadi?
Diqqat bilan payt payla
Bo‘lib tashla va xukmronlik qil
Xujum qil va bosib ol
Maqsad usullarni oqlaydi
+++++
Turli mintaqada xalqlarning ongi va qalbining o‘z g‘oyalarini sinash maydoniga aylantirishi qanday nomlanadi?
Mafkuraviy immunitet
Mafkuraviy profilaktika
Mafkuraviy diagnos
Mafkuraviy poligon
+++++
Mafkuraviy immunitet» nima?
Jamiyat axolisini tibbiy kurikdan o‘tkazish
Jamiyat axolisining bilim va kadriyatlar asosida shakllanadigan milliy goyaga ega bo‘lish
Jamiyat axolisining moddiy faravonligi
Jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy fikrlari
+++++
Mafkuraviy immunitetning unsurlari qaysi javobda to‘g‘ri berilgan?
Ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy soxalardagi qarashlar
Davlatning qadriyatlar tizimi
Voqelikni to‘lik va to‘g‘ri aks ettiradigan obyektiv bilimlar
Ma’naviy-ma’rifiy soxalardagi aniq maqsadlar
+++++
Geosiyosat tushunchasi qachon va kim tomonidan birinchi bor ishlatilgan?
XVII asrda Monteskye.
XIX asrda Shoven.
XX asr boshlarida Chellen
XX asr o‘rtalarida Cherchill
+++++
Ekologik muammoning mohiyatini ifodalab bering.
fan va texnika taraqqiyoti;
tabiatdagi muvozanatning buzilishi
ijtimoiy taraqqiyot jarayonidagi o‘zgarishlar;
ishlab chiqarish jarayonidagi o‘zgarishlar.
+++++
Huquqiy ong nima?
huquqiy ong - davlat tomonidan tartibga solingan qoidalar majmuini ifodalovchi ijtimoiy ong shakli;
huquqiy ong - jamiyat a’zolarining hatti-harakatlarini tar-tibga solib turuvchi vosita;
huquqiy ong - davlat tomonidan belgilanadigan va ta’minlana-digan majburiy qoidalar in’ikosini ifodalovchi ijtimoiy ong shakli;
huquqiy ong – jamiyatda mavjud bo‘lgan axloqIy normalar va prinsiplar yig‘indisi.
+++++
Mantiq fani nimani o’rgatadi?
ijtimoiy taraqqiyot qonunlarini
tabiat, jamiyat va inson tafakkuri rivojlanishini
inson tafakkurining shakllari va qonunlarini
psixologik jarayonlarni
+++++
Mantiq nima degani?
mantiq ong mahsuli
mantiq fikr, ma’no degani
mantiq munozara qilish degani
mantiq ruhiyat degani
+++++
Bilish jarayonining qonunlarini birinchi, boshlang’ich bosqichi qanday?
ruhiy bilish
aqliy bilish
abstrakt tafakkur orqali bilish
hissiy bilish
+++++
Tushuncha qanday hosil bo’ladi?
hissiy bilish, aqliy bilish va tajriba asosida
tushuncha faqat abstrakt fikrlash asosida vujudga keladi
ongning faoliyati natijasida
o’ylash – fikrlash asosida
+++++
Tafakkur shakllari nimalardan iborat?
Tildan
So’zdan
Kategoriyalardan
Tushuncha, xukm, xulosa chiqarishdan
+++++
Taqqoslashning mantiqiy usul sifatidagi ahamiyati nimada?
narsa va hodisalar o’rtasidagi o’xshashlik va tafovutni aniqlash uchun xizmat qiladi
taqqoslash tasodifan duch kelgan belgilarni mohiyatini aniqlashga xizmat qiladi
taqqoslash tafakkurda bo’lmaydi
taqqoslash faqat ikki buyum o’rtasida bo’ladi
+++++
Tafakkurdagi analiz va sintez usulini qanday tushunasiz?
bu usul tafakkur jarayonining ba’zi joylardagina qo’llaniladi
tafakkurni birlamchi borliqni ikkilamchi ekanini isbotlaydi
bu usul mantiq fanida muhim o’rin tutadi
bu usul mantiq fanida qo’llanilmaydi
+++++
Tafakkur jarayonida abstraktsiyalash usulining roli qanday?
predmet va hodisalarning ikkinchi darajali muhim bo’lmagan tomonlari bilib olinadi
abstraktsiya bu idealistik usul
abstraktsiyalash asosida predmet va hodisalarning eng muhim, asosiy, umumiy tomonlari aniqlanadi
abstrakt tafakkur faqat g’oyalarninggina ifodasidir
+++++
Abstrakktsiyalashning olamni bilishdagi roli.
abstraktsiyalash jarayonida
abstraktsiya ob’ektiv borliq bilan bog’liq emas
ilmfan abstraktsiyadan foydalanmaydi
abstraktsiya tushuncha, kategoriya shaklida miyada ma’lum bo’ladi, ob’ektiv reallikning in’ikosi
+++++
Konkret va abstrakt tushunchalarni qanday izohlaysiz?
bu tushunchalar o’rtasida hech qanday aloqa yo’q
abstrakt tushuncha konkret tushunchaga bo’ysunadi
ob’ektiv reallikni bilishda har ikki tushuncha ham birgalikda qatnashadi, biridan biriga o’tib turadi
bu tushunchalar o’zaro bog’liq emas, o’zaro inkor etadi
+++++
Mantiq fanining asoschisi kim?
Konfutsiy
Platon
Forobiy
Aristotel
+++++
Sillogizm figuralari deganda nimani tushunasiz?
asoslar bilan farqlanadigan deduktiv xulosa chiqarish shakli
o’rta termin joylashishi bilan farqlanadigan deduktiv xulosa chiqarish shakli
katta va kichik asoslar joylashuvi bilan farqlanadigan deduktiv xulosa chiqarish shakli
katta va kichik terminlar bilan farqlanadigan deduktiv xulosa chiqarish shakli
+++++
Sillogizmning to’g’rimoduslari nechta?
21
Cheksiz
19
12
+++++
Modus nima?
modus – bu sillogizmning turli – tuman ko’rinishi
modus – bu sillogizmning tavsifi (xarakteristikasi)
modus – bu sillogizmning asoslardagi hukmlarning son va sifat jihatidan farqlanadigan turidir
modus – bu sillogizning asoslari yig’indisi
+++++
Sillogizm nima?
sillogizm – bu mulohaza
isbotlash usuli
xulosa chiqarish bo’lib, 3 termindan iborat. O’rta termin asoslar uchun umumiy bo’ladi*
ikki asos va xulosadan iborat
+++++
Quyidagi formulalardan qaysi biri ayniyat qonunini ifodalaydi?
aa, a – a dir
aaa
a v v v s v
to’g’ri javob yo’q
+++++
Quyidagi formulalardan qaysi biri ziddiyat qonuni ifodalaydi?
a–a qarshi
to’g’ri aa emas
a –v teskari
to’g’ri javob yo’q
+++++
Quyidagi formulalardan qaysi biri yetarli asos qonunini ifodalaydi?
agar A bo’lsa, u holda V va S bo’ladi
agar V bo’lsa, u holda uning asosi A bo’ladi
Agar A bo’lsa, u holda V ham S ham emas
odatda bu qonun formulada ifodalanmaydi
+++++
Mantiqiy kvadrat nima?
Chizma
geometrik figura
A,E,I,O o’rtasidagi munosabat
xammasi to’g’ri
+++++
Sillogizmdagi terminlar soni qaysi javobda berilgan?
4
3
5
2
+++++
Etika (Axloqshunoslik) tushunchasi birinchi bo’lib kim tomonidan muomalaga kiritilgan?
Gerakli
Pifagor
Arastu
Suqrot
+++++
Jamiyat, zamon insoniyat tarixi uchun namuna bo‘la oladigan ijobiy hatti harakatlar yig‘indisi qanday ataladi?
Axloq;
Xulq ;
San’at ;
Odob
+++++
Axloq tuzilmasining asoslarini ko’rsating?
axloqiy ong, axloqiy hissiyot, axloqiy hatti-harakat;
axloqiy ideal, axloqiy tarbiya;
axloqiy foaliyat, axloqiy baxolash;
axloq, odob, xulq
+++++
“Ezgu o’y, ezgu so’z,ezgu amol” birligi qaysi qadimgi kitobda ifodalangan..?
Zardushtiylik-Avestoda;
Gomerning-Elliada;
Geradotning-Tarix
Sofoklning-Antigona asarida
+++++
Tashkiliy- axloqiy ruxda yozilgan «Qobusnoma» asarini kim yozgan?
Axmad Yugnakiy;
Yusuf Xos Xojib ;
Ibn Sino ;
Kaykovus;
+++++
O’rta asr falsafasida «Axloq ilmiga doir risola» ning muallifi kim?
Al- Farobbiy ;
Ibn- Sino ;
Al. Beruniy;
Al Xorazmiy
+++++
«Qutadgu bilig» («yaxshilk keltiruvchi bilimlar») nomli asarini kim yozgan?
A. Navoiy ;
Bobur ;
Yusuf Xos Xojib ;
Xusayn Voiz Koshfiy
+++++
’’Qimmatbaxo toshdek yashirindir okilona suz, xolbuki uni don tuyayotgan churidan topish mumkin.” Ushbu xikmat kaysi pandnomadan olingan?
«Avesto» ;
«Gilgamesh» eposi ;
«Pxatatop» ugitlari ;
« Mayyitlar kitobi»
+++++
Qaysi davr faylasuflari axloqiy muammolarda inson aql-idrokini axloqning manbai deb e’lon qildilar?
Qadimgi davr ;
O’rta asr ;
Yug’onish davri ;
Yangi davr
+++++
Tarbiya haqidagi quyidagi fikr kim tomonidan aytilgan? «Tarbiya bizlar uchun yo xayot,-yo mamot, yo najot- yo xalokat, yo saodat, yo falokat masalasidir».
Alisher Navoiy ;
Bobur ;
Abdulla Avloniy ;
Amir Temur
+++++
Islomiy axloq asoslari qaysi kitoblarda berilgan?
Arab xalq ertaklarida ;
Xorazmiy «Zijji»da. ;
Quro’n va Hadisda. ;
Yassaviyning she’rlarida
+++++
Axloqiy munosabatlar nimalarga asoslanadi?
aql va hissiyotga;
do‘stlik va qarindoshlikka;
an’ana va hissiyotga;
bilim va iste’dodga
+++++
Axloqshunoslikning asosiy mezoniy tushunchalarini ko’rsating?
yaxshilik va yomonlik, muhabbat , ezgulik va yovuzlik, adolat, burch, vijdon, baxt va b. ;
guzallik, uyg’unlik, fojiavlik, ulug’vorlik, kulgulilik ;
insonparvarlik, vatanparvarlik, erkparvarlik, mehnatsevarlik, jo’mardlik, ziyolilik ;
odob, axloq, xulq
+++++
Axloqiy tamoyillarni ko’rsating ?
yaxshilik va yomonlik, muhabbat ,ezgulik va yovuzlik, adolat, burch, vijdon, baxt va b. ;
go’zallik, uyg’unlik,fojiaviylik,ulugvorlik,kulgulilik;
insonparvarlik,vatanparvarlik,erkparvarlik,mehnatsevarlik, jo’mardlik, ziyolilik va b. ;
Halollik , rostgo’ylik, kamtarinlik,xushfellik , insoflilik, shirinsuxanlik
+++++
Adolat xaqidagi kuyidagi she‘riy misralarni kim yozib koldirgan?
«Aql ila olam yuzin obod qil
Xulq ila odam elini shod qil»
Muqimiy ;
A. Navoiy ;
Bobur ;
A.Yassaviy
+++++
Jamiyat, davlat va shaxslarga nisbatan muayyan individdagi munosabat, ular oldidagi majburiyat tuyg’usi nimani bildiradi?
e‘tiqodni ;
vijdonni ;
nomusni ;
burchni
+++++
Vatan tushunchasini to’liq ifodalang?
Vatan-to’gilib o’sgan joy ;
Vatan- kindik qoni to’kilgan tuproq ;
Vatan- yashaydigan manzil ;
Vatan-insonning kindik-qoni to’kilgan tuprok, uni kamol toptiradigan, xayotga ma‘no-mazmun baxsh etadigan buyuk merosdir.
+++++
Estetik ideal nima?
go‘zallik haqidagi tasavvur yoki orzu;
go‘zallik xaqidagi tushuncha ;
go‘zallik xaqidagi jarayon;
go‘zallik xaqidagi baxo
+++++
Yaxshilik kategoriyasini qanday tushunasiz?
insonning o’z hulqini muayyan axloq normalari nuqtai nazaridan turib ahloqiy baxolashi va nazorat qilishi, o’z hatti-harakatlarini va bu hatti-harakatlarga bog’liq bo’lgan xis-tuyg’ularni kechinmalarni o’zi tahlil qilishi ;
kishilarning mehnatsevarlik halollik, mardlik insoniylik, oliyjanoblik, odamlarga, xalqqa, jamiyatga nafi mexr-muhabbati, ximmati, muruvvati, og’irini engil qilish, rahm-shavqati va ularga ziyon zaxmat etkazmaslik singari ijobiy hatti-harakatlariga aytiladi ;
kishilar o’rtasidagi munosabatlarda tinchlikni, to’g’rilikni, haqiqatni, haqqoniylikni, poklikni ifodalovchi xatti-xarakatlarning jamiga aytiladi ;
shaxsning jamiyatga yoki kishilarga nisbatan bo’lgan axloqiy majburiyatini ifodalaydi: bu ob’ektiv mavjud jamiyat talablarini baxt-saodat. extiyojlari taqazo qiladigan muayyan xulq-odob zaruriyatidir
+++++
Adolat nima?
shaxsning jamiyatga yoki kishilarga nisbatan bo’lgan axloqiy majburiyatini ifodalaydi: bu ob’ektiv mavjud jamiyat talablarini baxt-saodat extiyojlari taqazo qiladigan muayyan xulq-odob zaruriyatidir ;
kishilar o’rtasidagi munosabatlarda tinchlikni, to’g’rilikni, haqiqatni, haqqoniylikni, poklikni ifodalovchi xatti-xarakatlarning jamiga aytiladi ;
kishilarning mehnatsevarlik halollik, mardlik insoniylik, oliyjanoblik, odamlarga, xalqqa, jamiyatga nafi mexr-muhabbati, ximmati, muruvvati, og’irini engil qilish, rahm-shavqati va ularga ziyon zaxmat etkazmaslik singari ijobiy hatti-harakatlariga aytiladi ;
insonning o’z hulqini muayyan axloq normalari nuqtai nazaridan turib ahloqiy baxolashi va nazorat qilishi, o’z hatti-harakatlarini va bu hatti-harakatlarga bog’liq bo’lgan xis-tuyg’ularni kechinmalarni o’zi tahlil qilishi
+++++
Erkinlik nima?
Erkinlik bu insonning ichki olami ;
Erkinlik bu anglangan zaruriyat ;
Erkinlik bu har qanday faoliyat ;
Erkinlik bu imkoniyatlarni anglab etish
+++++
O’zbekiston Respublikasining «Oila» Kodeksi qachon qabul qilingan?
1996yili 12dekabr ;
1999 yili24 mart ;
1997 yili 30 may ;
1998 yili 30 aprelda
+++++
«Oila yoki oila boshqarish tartiblari» asarinig muallifi kim?
M. Bexbudiy;
A. Fitrat;
A. Avloniy;
A. Cho’lpon
+++++
Qadimda“Oila”so’zi qanday ma’noni anglatgan ?
dastlabki mulk egasiga bo’ysunadigan shaxslar majmuini bildirgan ;
o’ziga qarashli oilaning xojasi yoki egasi degan so’zni anglatgan ;
er-xotin va farzandlardan iborat bo’lgan kishilar guruhini anglatgan ;
ota va farzandlardan iborat bo’lgan kishilar guruhini anglatgan
+++++
”Oila” ninng asosiy bo’g’inlarinitartibli tarzda tushintiring?
Nikoh, oilaviymunosabat, mulk;
Nikoh, oilaviy mulk, bola tarbiyasi;
Oilaviy mulk, nikoh, bola tarbiyasi;
Bola tarbiyasi, oilaviy mulk, nikoh
+++++
«Avvalo onangga, yana onangga va yana onangga, so’ng otangga yaxshilik qil» degan hikmat qaysi mutafakkir tomonidanaytilgan?
Axmad Donish ;
At-Termiziy;
Al-Buxoriy ;
Abdulla Avloniy
+++++
Oila boshqaruvishaklari necha xil va qaysilar?
avtoritar, demokratik, liberal, jamoaviy;
avtoritar, demokratik, liberal,anormal;
avtoritar, demokratik, aralash;
avtoritar, demokratik, ommaviy, byurokratik
+++++
“Har bir millatning saodati izzati, albatta shu xalqning intizomi va totuvligiga bog’liq.Tinchlik va totuvlik esa shu millat oilalarining intizomiga tayanadi.” Ushbu fikr muallifi kim ?
M. Bexbudiy ;
A. Fitrat ;
A. Avloniy ;
A. Cho’lpon
+++++
Qadimda“ Ota” so’zi qanday ma’noni anglatgan ?
dastlabki mulk egasiga bo’ysunadigan shaxslar majmuini bildirgan;
o’ziga qarashli oilaning xojasi yoki egasi degan so’zni anglatgan;
er-xotin va farzandlardan iborat bo’lgan kishilar guruhini anglatgan;
ota va farzandlardan iborat bo’lgan kishilar guruhini anglatgan
+++++
Fuqarolik jamiyati, davlatning eng muhim hujayrasi nima?
oila;
mahalla;
xalq;