ma’ruzalar. Ipv4 va Ipv6 protokollari va global tarmoqlarda ulardan foydalanish ko’lami, Ipv4 va Ipv6 protokollarining paket strukturalarini tahlil qilish, Ipv4 va Ipv6 adreslash usullarini qiyoslash



Yüklə 257,53 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix29.11.2023
ölçüsü257,53 Kb.
#139727
13-MA\'RUZA



1
3
-MA’RUZALAR. IPv4 va IPv6 protokollari va global tarmoqlarda ulardan 
foydalanish ko’lami, IPv4 va IPv6 protokollarining paket strukturalarini 
tahlil qilish, IPv4 va IPv6 adreslash usullarini qiyoslash. 
IP (Internet Protocol) tarmoq bo„ylab ma‟lumot uzatishga javob beradigan TCP/
IP barcha stekning asosiy protokoli hisoblanadi. Ma‟lumotlar deytagramma deb 
nomlanuvchi bloklar bilan uzatiladi. IP protokoli tarmoq darajasidagi protokol 
xisoblanib, har bir muxitning uzining IP deytogrammasini inkapsulatsiya usuli mavjud. 
Marshrutizatorlar inkapsullyatsiyalangan deytagrammalarni turli tarmoqlarga 
yuboradilar. Bu o„z navbatida IP tarmoqlarning birlashuvini keltirib chikaradi. 
Buning ichida har bir ishchi stansiya IP protokol bo„yicha boshqa ishchi stansiyalar 
bilan aloqada buladi. IP xavfsizligiga ishonmaydigan foydalanuvchilarning foizi xam 
ancha baland. Davlat strukturasini xam telekommunikatsiya tizimiga uzining talablari 
bor. IP servisning uziga jalb qilishiga va ko„pligiga karamay davlat muassasalarini 
undan foydalanishga bo„ysundirish oson emas.Buning asosiy yuli har xil 
texnologiyalar, 
an‟anaviy mobil va IP tizimini muvofiqlashtirish.Bu 
foydalanuvchilarga uzlarining hohish va talablaridan kelib chikib xizmatlardan 
foydalanish imkonini beradi. IP protokol asosiy xisoblanib, u tizim bo„yicha ma‟lumot 
uzatishga javob beradi. IP protokoli tomonidan taklif etilayetgan xizmatlar 
deytagrammaning kafolatlanmagan yetkazib berilishiga qaratiladi. IP protokol 
deytogrammaning yuqolmasligi yoki qaytarilmasligiga kafolat bermaydi. 
Deytogramma xatoliklar bilan yoki tartibi o„zgargan xolda foydalanuvchiga yetkazib 
berilishi mumkin. Deytogramma sarlavxa (16.1-rasm) va ma‟lumotlar 
maydonchasidan tashkil topgan bo„lib, ma‟lumotlar maydon uzunligi sarlavxadagi 
“umumiy uzunlik” maydonida aniqlanadi. 
IP protocol sarlavhasi 
IP protokolning asosiy vazifalariga kuyidagilar kiradi: 
• Tarmoqlar orasida turli tipdagi ma‟lumotlarni bir shalga keltiradi. 
• Paketning uzunligi maksimal darajada bo„lgantarmoqlari urtasida ma‟lumot 
uzatish vaqtida paketlarni yigish va tarkatish

Versiyasi 

Sarlavhanin
g uzunligi 

Xizmat turi 
16 
Paket to‟liq uzunligi 
16 
Umumiy identifikator 

Bayroqch

13 
Qisman siljish 

TTL 
8
protokol 
16 
Sarlavhaning control yig‟indisi 
Yuboruvchi manzili 
Qabul qiluvchi manzili 
Qo‟shimcha parametrlar 
To‟ldirgich 32 bit gacha 
`ˆÌi`Ê܈̅Ê̅iÊ`i“œÊÛiÀȜ˜ÊœvÊ
˜vˆÝÊ*ÀœÊ*Ê`ˆÌœÀ
Ê
/œÊÀi“œÛiÊ̅ˆÃʘœÌˆVi]ÊۈÈÌ\Ê
ÜÜÜ°ˆVi˜ˆ°Vœ“É՘œVŽ°…Ì“


IP protokol versiyalarining taxlili, afzalliklari va kamchiliklari. Shu kungacha 
Internet tarmog„ida faqat IPv4 protokoli foydalanib kelingan. Protokolning ushbu 
versiyasiga binoan IP 32 bit ajratilar edi. Lekin tarmoq foydalanuvchilarining soni 
keskin ortayotgani sabab tarmoqda manzillar yetishmasligi xavfi vujudga keladi. 
Shu munosabat bilan IP protokolning 6 versiyasi ishlab chiqildi. Ushbu protokolga 
binoan IP manzil foydalanuvchisi uchun 128 bit ajratiladi. Bu bizga manzil xajmini 
kengaytirish imkonini beradi. Bundan tashqari bu protokolning IPv 4 protokoli 
bilan solishtirganda bir qator afzalliklari bor, ya‟ni yanada samarali 
marshrutlashtirish, xizmat ko„rsatish sifatini ta‟minlash (Qos), sarlavxalarni
yengillashtirish, manzillarni avtomatik konfiguratsiyasi va boshkalar. IPv4 – bu IP 
protokolning (Internet Protocol) to„rtinchi versiyasi bo„lib, hozirgi kunda Internet 
tarmog„ining asosiy va katta kismi bo„libhizmat qiladi. IPv4 protokoli kompyuter 
tarmoqlarining paketlar almashish prinsipi asosida faoliyatini amalga oshirish 
qoidalarini o„rnatadi. Bu protokol past darajada bo„libtarmoq tugunlari ichida IP - 
manzillari asosida aloqa o„rnatishga javob beradi. Protokol kompyuter 
tarmoqlarida paketlar kommutatsiyasi bilan ma‟lumot almashishda foydalanish 
uchun ishlab chikilgan. Bu protokol ma‟lumotlar bloklarini manbadan 
foydalanuvchiga yetkazishni ta‟minlaydi. Manbalar va qabul qiluvchi – bular 
o„rnatilgan uzunlikdagi manzillar bilan aniqlangan tugunlar hisoblanadi. IPv4 
protokolining ikki asosiy protokol vazifasi: yunaltirish va fragmentatsiya. 
Deytagrammni belgilangan joyga yetkazish uchun IP datagrammaning sarlavxasida 
berilgan manzillar kullaniladi. Deytagramma sarlavxalarining tegishli joyi 
mexanizmni fragmentatsiya vadaiagrammaning kayta yigilishini ta‟minlash 
imkonini beradi. Fragmentatsiya va kayta tuplash kichik xajmli paket 
datagrammasini tarmoq orkali uzatishni ta‟minlashda kerak buladi. Ma‟lumotlarni 
ishonchli yetkazib berish, okimlarni boshkarish va tartibga solish vazifalari mazkur 
protokolda mavjud emas. Internet Protocol o„z xizmatlarini takdim etishda 4 asosiy 
mexanizmdan foydalanadi:
•Xizmat turi; • Vaqti (TTL) • Variantlari •Sarlavxaning kontrol 
yig„indisi 
Xizmat turi xizmat sifatini kursatish uchun kerak. Ular aniqtarmoqlari orkali 
ma‟lumot uzatishning haqiqiy ko„rsatkichlarini tanlash uchun qo„llaniladi. Vaqt 
ko„rsatkichi datagrammaning maksimal mavjudlik muddatini aniqlaydi. U 
yuboruvchi tomonidan o„rnatilib, yuboruvchidanqabulqiluvchigacha bo„lgan 
masofada datagrammaning o„tish nuktalarida kichiklashadi. Agar datagrammaning 
qabul qiluvchiga yetib borgandagi vaqti nolga teng bulsa datagramma yo„qolib 
ketadi. Variantlar fakat ayrim xollardagina kerak buladigan lekin ancha keng 
tarkalgan aloqa uchun kerak bulmaydigan boshkaruv vazifalarini kuzda tutadi.
Konrol summasi datagrammaning to„g„ri yuborilganiga ishonch xosil qilish uchun 
kerak buladi. Agar sarlavxaning kontrol summasi tekshirilayetgan ma‟lumotlarga 
mos kelmasa xatolik topgan ob‟ekt tomonidan datagramma qabul kilinmaydi. 
IPv4 protokoli yetkazib berishni kafolatlamaydi. Boshidan to oxirigacha xech 
kanday tasdik yo„q. Ma‟lumot uchun xatolik ustidan xech kandan tekshirish yo„q 
fakat sarlavxa tekshiriladi. Aniqlangan xatoliklar xakida IP modulida takdim 


etiladigan ICMP protokoli (tarmoqlararo xabarlarni boshkaruvchi protokol) orkali 
xabar berish mumkin. 

Yüklə 257,53 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə