Mavzu: Raqs terapiyasi

Mavzu:Raqs terapiyasi.

Bajardi:Avazova Shodiya.

• Raqs-harakat terapiyasi (RHT) — bu psixoterapiya yoʻnalishi boʻlib, unda raqs va harakat shaxsning hissiy va jismoniy integratsiyasini ragʻbatlantiradigan jarayon sifatida ishlatiladi[1].

Vujudga kelish tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

• Vujudga kelish tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
• Qadim zamonlardan beri raqs marosimlar, qadimiy davolovchi amaliyotlar va jamoat hayotining ajralmas atributi boʻlib kelgan. Ibtidoiy jamiyatda u bir qator muhim ijtimoiy-psixologik funktsiyalarni bajargan:
• Muqaddas (marosim) — raqs insoniyatning asosiy ramziy tili va muqaddas marosim bilan bogʻlanishning tabiiy usuli sifatida.

• Aloqa vositasi-raqs bilimlarni uzatish, turli jinslar va birlamchi guruhlar oʻrtasidagi aloqani kodifikatsiya qilish usuli sifatida.
• Identifikatsiya — raqs egalik qilish usuli va oʻz qabilasiga tegishli boʻlish belgisi sifatida, shuningdek omon qolish vositalaridan biri.
• Ekspressiv-raqs oʻyin sifatidagi eng muhim jihati undagi erkin harakatlardir.
• Katartik (rekreatsion) — raqs tushish va hissiy va jismoniy stressni yengillashtirish usuli sifatida[2

Raqsning shifobaxsh xususiyatlari ibtidoiy davrdan beri maʼlum boʻlganiga qaramay, faqat XX asrdagina psixoterapiyaning alohida yoʻnalishi sifatida paydo boʻlishi va rivojlanishini belgilaydigan tarixiy shart-sharoitlar shakllandi:
Psixikani inson ontogenezidagi ongli va ongsiz jarayonlar sifatida koʻrib chiqish bilan bogʻliq psixoanalitik maktablarning paydo boʻlishi (psixoanaliz Z.Freyd, individual psixologiya A.Adler, analitik psixologiya K.G.Yung)
Zamonaviy raqslarning paydo boʻlishi, unda shaxsiy, ifodali oʻzini namoyon qilish muhimligini taʼkidlab, ongsiz mavzularga murojaat qilish imkoniyati paydo boʻldi. Bu sohada Isadora Dunkan, Rudolf laban, Meri Vigman alohida hissa qoʻshdilar. Shuningdek, R.Labana va M.Wigman birinchi raqs terapevtiga aylandi
Raqsning terapevtik uslubga oʻtishi koʻpincha amerikalik raqs oʻqituvchisi va raqqosa Marion Chase harakatlari bilan bogʻliq. U oʻz sinflarida raqs texnikasining oʻziga qaraganda raqsdagi his-tuygʻularni ifodalashga koʻproq qiziqqan talabalarning shaxsiy oʻzgarishlarini payqadi. Keyinchalik Chase harakat erkinligiga koʻproq murojaat qila boshladi va shu bilan raqs taqdim etgan psixologik afzalliklarni kashf etdi. Dastlab u bolalar va oʻspirinlar bilan oʻz studiyasida va maxsus maktablarda ishlagan. Keyin uning ishi psixologlar va psixiatrlarni hayratda qoldirdi va ular unga bemorlarni yuborishni boshladilar
1946-yilda Cheyz Vashington shahridagi Elizabet kasalxonasida yotqizilgan ruhiy kasallar bilan oʻz usullarini sinab koʻrishga taklif qilindi. Ushbu sana raqs-harakat terapiyasining tugʻilgan sanasi hisoblanadi. Chase regressiv, nutqsiz va psixotik bemorlar bilan ishlagan. Umidsiz deb hisoblangan bemorlar raqs terapiyasi mashgʻulotlarida guruh oʻzaro taʼsiriga qoʻshilishlari va oʻzlarining his-tuygʻularini ifoda etishni oʻrganishlari mumkin edi, bu esa ularga psixoterapiyaning anʼanaviy ogʻzaki turlariga oʻtishga imkon berdi. Buning yordamida M.Cheyzning ishlari milliy eʼtirofga sazovor boʻldi[
Raqs terapiyasida uchta yondashuv guruhini ajratish mumkin:
1.Klinik raqs terapiyasi-bu dori-darmonlar orqali davolash bilan bir qatorda klinikalarda qoʻllaniladigan va bir necha yil davom etishi mumkin boʻlgan yordamchi terapiya turi. Bu, ayniqsa, nutq buzilishi va shaxslararo aloqa muammolari boʻlgan bemorlar uchun samaralidir. Ushbu shaklda raqs terapiyasi 1940-yillardan beri mavjud.
2.Psixologik muammolari boʻlgan odamlar uchun raqs terapiyasi (raqs psixoterapiyasi) — mijozlarning aniq soʻrovlarini hal qilishga qaratilgan. Ish ham, guruh ham individual shakllarda boʻlishi mumkin va barqaror natijaga erishish uchun biroz vaqt talab etiladi. Ushbu yondashuvda eng koʻp ishlatiladigan narsa ongning psixodinamik modeli (psixoanaliz) yoki analitik psixologiya yondashuvidir

• 3.Shaxsiy rivojlanish maqsadida amalga oshiriladigan raqs-harakat terapiyasi-bu muammolardan aziyat chekmaydigan, lekin hayotida koʻproq narsani xohlaydigan odamlar uchun mashgʻulotlar. Bunday holda, raqs oʻzini va uning oʻziga xos individual fazilatlarini tan olish usuliga aylanadi. Bu tananing yashirin imkoniyatlarini tushunishga, oʻz-oʻzini anglashni kengaytirishga va oʻzini ifoda etish va boshqa odamlar bilan muloqot qilishning yangi usullarini topishga yordam beradi

• E’tiboringiz uchun rahmat