Mavzu: Sud tizimidagi islohatlar

Reja: O’zbekistondagi sud tizimi
Mavzu:Sud tizimidagi islohatlar

Reja:
1.O’zbekistondagi sud tizimi

2.O’zbekistonda sud va huquq islohatlari
3.Sud va uning jamiyatdagi o’rni
Sudyalar oliy malaka hayʼatining xulosasiga koʻra, sudyalarni ularning vakolatlari muddati davrida oʻz arizalariga asosan sudlarning raislari lavozimlariga oʻtkazish vazifasini ham bajaradi.

Respublika maʼmuriy sudining sudyalari, Qoraqalpogʻiston Respublikasi tumanlararo maʼmuriy sudlarining raislari, ularning oʻrinbosarlari va sudyalari lavozimlariga oʻtkazish toʻgʻrisida Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Kengesiga taqdimnomalar kiritadi.

Qoraqalpogʻiston Respublikasi sudining, viloyatlar va Toshkent shahar sudlarining, tumanlararo, tuman, shahar sudlarining, Qoraqalpogʻiston Respublikasi maʼmuriy sudining, viloyatlar va Toshkent shahar maʼmuriy sudlarining, tumanlararo maʼmuriy sudlarning, Oʻzbekiston Respublikasi Harbiy sudining, hududiy harbiy sudlarning sudyalik lavozimida boʻlishning eng yuqori yoshini sudyaning roziligi bilan besh yilgacha uzaytirish mumkin.
Qonunda nazarda tutilgan hollarda, sudyalarni, sud raislari, oʻrinbosarlarini, Oʻzbekiston Respublikasi Harbiy sudining sudyalari va hududiy harbiy sudlarning raislarini ham lavozimidan ozod qiladi.
Shuningdek, Kengash jismoniy va yuridik shaxslarning sudyalar tomonidan Sudyalar odobi kodeksi talablariga rioya etilishi masalalariga doir murojaatlarini koʻrib chiqadi, sudyalarning faoliyatini ularning kasbiga munosibligi nuqtayi nazaridan oʻrganadi, Sudyalar odobi kodeksini tasdiqlaydi.
Davlatimiz rahbari farmonining 3-bandi ijrosini taʼminlash maqsadida, yaʼni Kengash raisi sud hokimiyati mustaqilligini va sudyalar daxlsizligini taʼminlash, odil sudlovni amalga oshirishga toʻsqinlik qilayotgan omillar va tizimda korrupsiyaga qarshi kurashish holati yuzasidan Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentiga yil yakuni boʻyicha axborot taqdim etishi begilanganligi sababli Kengash raisiga Kengashga yuklatilgan barcha vazifalarni oʻz vaqtida va sifatli bajarilishida masʼul ekanligi qonun bilan mustahkamlandi.
Shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi “Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari toʻgʻrisida”gi Qonunga asosan, davlat organlarida jismoniy shaxslarni va yuridik shaxslarning vakillarini qabul qilish tashkil etilishi, jismoniy shaxslarni va yuridik shaxslarning vakillarini qabul qilish davlat organining rahbari yoxud boshqa vakolatli shaxs tomonidan amalga oshirilishi belgilangan. Shu sababli Qonunning 9-moddasiga tegishli oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritilgan.
Shuningdek, Kengash raisining doimiy asosda ishlovchi oʻrinbosari joriy etilib, unga sudlarda korrupsiyani keltirib chiqaruvchi omillarni tizimli ravishda bartaraf qilish va unga qarshi kurashish samaradorligini oshirish vazifasi yuklatilgan. Kengash raisi oʻrinbosari zimmasiga Sudyalar daxlsizligini taʼminlash va korrupsiyaning oldini olish boʻyicha sud inspeksiyasining faoliyati, sud tizimida sudyalik lavozimlariga tanlash va tayinlash jarayonlariga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarni joriy etish, shuningdek axborot xavfsizligini taʼminlash boʻyicha faoliyati ustidan bevosita rahbarlik qilish yuklatilgan. Shu sababli Kengash raisi oʻrinbosari vazifa va maqomi qonun qabul qilish yoʻli bilan mustahkamlab qoʻyilgan.
Sudya faoliyatining samaradorligini elektron reyting orqali ochiq va shaffof baholashni taʼminlaydigan aniq mezonlarni ishlab chiqish va amaliyotga tatbiq etish bugungi kunning eng asosiy vazifalaridan biri. Shu sababli, bu kabi mezonlar, albatta, qonun bilan mustahkamlangan boʻlishi sudyaning oʻz ustida tinmay ishlashiga va odil sudlov samaradorligiga ijobiy taʼsir koʻrsatadi. Qonunning 12-moddasiga kiritilgan oʻzgartish va qoʻshimcha aynan ushbu masala bilan bogʻliqdir. Endi elektron reyting dasturi orqali sudyalar faoliyatining samaradorligini monitoring qilish Kengash aʼzosining huquqlaridan biridir.
Kengash aʼzosining huquqlari mavjud ekan, uning albatta qonun bilan belgilab qoʻyilgan majburiyatlari ham boʻladi. Shu sababli, Kengashga sud tizimida korrupsiya holatlarining oldini olish, sudya kadrlarini tanlash va tayinlash faoliyatida ochiqlik va shaffoflikni taʼminlash vazifalari yuklatilgan. Sudyalar daxlsizligini taʼminlash va korrupsiyaning oldini olish boʻyicha sud inspeksiyasi tashkil etilishi munosabati bilan, 2017-yil 4-yanvardagi “Korrupsiyaga qarshi kurashish toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonunida belgilangan davlat boshqaruvi sohasida korrupsiyaning oldini olish choralari ijrosini taʼminlash maqsadida 13-moddaning birinchi qismiga tegishli oʻzgartish kiritildi.
Bir soʻz bilan aytganda, odil sudlovning sifat va samaradorligini oshirish, sudlarning mustaqilligini, masʼuliyatini kuchaytirish, har tomonlama yetuk, halol, kasbiga sadoqatli sudyalar korpusini shakllantirishga qaratilgan bu yangi oʻzgarishlar inson manfaatlarini himoya qilishga, aholining sud hokimiyatiga boʻlgan ishonchini yanada oshirishga hamda huquqiy davlat barpo qilish hamda rivojlangan mamlakatlar qatoridan joy olishdek oliy maqsadga erishishiga xizmat qiladi.
Foydalanilgan Adabiyotlar
https://iiv.uz/oz/news/sud-huquq-sohasidagi-islohotlarning-yangi-bosqichi
https://lex.uz/docs/-3050491
https://mintrans.uz/news/sud-huquq-sohasidagi-islohotlarning-ahamiyati

http://hozir.org