Window operatsion sistemanı kompyuterge ornatıw Joba



Yüklə 4,24 Mb.
səhifə1/2
tarix05.06.2023
ölçüsü4,24 Mb.
#115563
  1   2
Window operatsion sistemanı kompyuterge ornatıw


Window operatsion sistemanı kompyuterge ornatıw

Joba:

  1. Window operatsion sistemanı kompyuterge ornatıw

  2. Window operatsion sistemanı kompyuterge ornatıw tartibi

  3. Window operatsion Sisteması túrleri.



Window operatsion sistemanı kompyuterge ornatıw
Búgin biz óz kompyuterimizge Windows OT itıń 8. 1 versiyasın ornatıwdı kórip shıǵamız. Bul usıl Windows dıń 7, 8, 8. 1 hám 10 versiyaları ushın birdey esaplanadı. Sonday eken, basladık. Onıń ushın bizge Windows operatsion sisteması ornatıwshı paketi fleshka disk yamasa fleshka kerek boladı. Eger bular ámeldegi bolmasa ózimiz ornatıwshı paketti fleshka jazamız jáne bul arqalı óz kompyuterimizge Windows OT ini ornatamız. Bunda bizge Windows ornatıwshı paketi (. iso keńeytpesinde boladı ) hám rufus programması kerek boladı. Windows OT itıń ornatıwshı paketin biz Microsoft dıń microsoft. com saytınan yamasa ózimiz bilgen basqa programmalar saytınan kóshirip alıwımız múmkin.
ESLATMA!!! Windows OT itıń ornatiluvchi paketi hesh qashan jaysha fleshkaga nusqalaw menen jazılmaydı egerde siz onı úyingizga yamasa qandayda jayǵa alıp barıp saqlap qoyıw ushın jazbap atırǵan bolsańız.



Fleshkani kompyuterge ulaymiz hám rufus programmasın jumısqa tushuramiz. Keyin rufus programmasınıń to'mendegi bólimleri haqqında túsinikke iye balamız:

1. Jalǵanǵan fleshkamiz atı hám kólemin kórsetedi (Windwos OT itıń 7, 8, 8. 1 hám 10 versiyalaripaketini fleshkaga jazıw ushın bizge fleshkatıń kólemi 8 Gb den kem bolmaǵanı kerek boladı );


2. Qanday túrdegi sxema hám interfeys arqalı Windows OT ini kompyuterge jazıw túrin belgilenetuǵın bólim (bul haqqında keyingi temalarımızda tolıqlaw maǵlıwmat berip ótemiz, bizge tiykarǵısı qanday sxema hám interfeysten paydalanıwdı bilip alsaq jetkilikli). Windows OT ini ornatıw ushın biz MBR sxeması hám BIOS yamasa UEFI-CSM interfeysinen paydalanamız ;
3. Fayl sisteması yaǵnıy biz fleshkaga Windows OT paketin jazılǵanda qanday usılda jazılıw kerekligini belgileymiz. Bul fayl sisteması Windows ushın NTFS boladı (keyingi temalarımızda bul haqqında túsintirip ótemiz);
4. Klaster ólshemi yamasa kólemi — bul da standart Windows OT ini ornatıw ushın 4096 báyit boladı ;
5. Fleshkamiztıń Windows OT ini ornatıwshı paketi jazılǵannan keyingi atı qanday bolıwı bulmanda jazıladı ;
6. Bul jerde formatlaw sazlamalari keltirilgen.
ESLATMA!!! Joqarıdaǵı barlıq parametrler siz Windows dıń ornatıwshı paketin tańlaǵan waqtıńız avtomatikalıq sazlanadı hám ondaǵı hesh nárseni ózgertiw usınıs etilmeydi.



Bizde tómendegishe ayna ashıladı hám biz aldınan kóshirip alǵan Windows OT itıń ornatıwshı paketin tańlaymiz.

Bizde «fleshkamizda qandayda maǵlıwmat ámeldegi bolsa ol óship ketiwi» haqqında eskertiwshi ayna ashıladı. Álbette biz eger fleshkamizda kerekli maǵlıwmat ámeldegi bolmasa «OK» tuymesin basamız.
Bizde tómendegishe «Gotov» jazıwı chiqganda Windows OT itıń ornatiluvchi paketi jazılǵan boladı

Mine endi bizde Windows OT ni ornatıwshı paketi jazılǵan fleshkamiz bar. Endigi náwbette etetuǵın jumısımız bul BIOS ni sazlaw. Sonday eken, siz menen BIOS haqqında soylesemiz.


“BIOS” termini IBM firması tárepinen kompyuter menen uyqas bolǵan qurılmalarǵa salıstırǵanda qollanıladı. Basqa firmalar tárepinen islep shıǵarılǵan kompyuter qurılmalarında “PROM” yamasa “Boot” terminleri qollanıladı.
Egerde siz satıp alǵan noutbuk yamasa kompyuterińizda Windows belgisi bolsa, siz qorıqpay “BIOS” terminin qollasangiz boladı.
«BIOS» — bul hár bir kompyuter yamasa noutbuktıń sistema astı sisteması bolıp tabıladı. Yaǵnıy, siz kompyuteringizga qandayda bir bir Windows (xp, 7, 8, 10 ) ornatpaǵan bolsańız da sizdiń kompyuter/noutbukingizda operatsion sistema bar. Tek onıń wazıypasına súwret/video kóriw, qosıq esitiwdi támiyinlew emes, paydalanıwshı ózine uyqas Operatsion Sistema (OT) ni ornatıwın támiyinlep turıw bolıp tabıladı.
“BIOS” kompyuterdiń turaqlı yadına ornatilmaydi, sol sebepli operatsion sistemasıńız óship ketsa da BIOS hesh da óshmaydi.
BIOS ga kirisiw qıyın emes, onıń ushın kompyuterińizdi yoqasiz (yamasa qayta jumısqa túsiresiz) hám monıtor suwret uzatıwı menen tómendegi tuymelerdi basasız : F2 + Delete tuymelerin birgelikte qayta hám qayta basasız - bul derlik barlıq kompyuterler ushın BIOS ga kirisiwdi támiyinleytuǵın tuymeler kombinatsiyası esaplanadı.
Lekin, noutbuklarda bul másele azmaz shálkeslew. Noutbuklarni óndiriwshi firmalar ádetde ózleriniń BIOS ga kirisiw kombinatsiyaların kiritedi. Noutbuklarida BIOSga kirisiw tómendegi tártiplerde biri arqalı ámelge asıriladı :
• F2 - ádetde Acer, Asus, Fujitsu-Siemens, Panasonic, Samsung, Sony, Tamaqtasıba, Dell i Lenovo noutbuklari ushın ;
• F2 + delete — eger joqarıdaǵı járdem bermasa Acer, Asus, Fujitsu-Siemens, Panasonic, Samsung, Sony, Tamaqtasıba, Dell i Lenovo noutbuklari ushın ;
• F2+Fn — eger ol da járdem bermasa Acer, Asus, Fujitsu-Siemens, Panasonic, Samsung, Sony, Tamaqtasıba, Dell i Lenovo noutbuklari ushın ;
• Esc - ayırım Tamaqtasıba noutbuklarida F2 ni ornında qollanıladı ;
• F10 -Hewlett Packard (HP) noutbuklarida, hám de atyrim Dell noutbuklarida qollanıladı ;
• F1 - birpara Lenovo/IBM noutbuklarida qollanılıwı múmkin;
• Egerde sizde siyrek ushırasatuǵın túrdegi noutbuk bolsa, ol jaǵdayda tómendegi kombinatsiyalardan birin qollap kóriń: Ctrl+Alt+Esc, Ctrl+Alt+S, Ctrl+Alt+Del, Ctrl+Alt+Ins, Ctrl+Alt+Enter, Fn+F1, Ctrl+Ins

Onda ózimge kerekli disk/fleshkani 1-orınǵa qóyamız.



1-orınǵa qoyıw hár bir BIOS sistemasında onıń jańa eskiligi, islep shıǵarǵan firmasına qaray túrlishe ámelge asıriladı. Atap aytqanda, eski túrdegi BIOSlarda siz 1-orında túrge qurılma atına bossangiz, ol sizge ámeldegi qurılmalar dizimin kórsetedi, siz usılardan ózińizge keregin birinshi orınǵa qoyasız, birinshi orında turǵanı bolsa saylanǵan qurılmanıń ornın iyeleydi.
Jańalaw túrdegi BIOS larda bolsa bul ámeliyat F5 hám F6 tuymeleri (yamasa basqa F tuymelerde) ámelge asıriladı. Yaǵnıy, siz ózińizge kerekli disk/fleshka atınıń belgileysiz hám yamasa F5 (tómen) yamasa F6 (tóbe) tuymelerin basqan halda rejimin ózgertiresiz.
Basqa túrdegi BIOS larda (“POST” yamasa “Boot”) bul basqasha tárzde ámelge asırılıwı múmkin (F1 hám F2; “+” hám “-” hám basqasha tárzde).
Biz BIOS ni sazlamasini sazladik endi fleshkani kompyuterge ulaymiz hám kompyuterdi yoqamiz. Qara ekranımız shıǵıwı menen qálegen klaviaturanı tuymelerinen biri bir neshe márte basamız.




1. Operatsion sistema túsinigi
Operatsion sistema -kompyuter jumısqa túsiriliwi menen júkleniwshi sonday bir programmaki, bul programma paydalanıwshına EXM menen baylanıs etiw quralı bolıp xızmet etedi, onıń barlıq kurilmalari jumısın basqarıw imkaniyatın beredi. Operatsion sistema járdeminde operativ yaddan paydalanıw, disklardaǵı informaciyalardı oqıw yamasa informaciyalardı disklarǵa yirish, ámeliy programmalardı jumısqa túsiriw hám sol sıyaqlı túrli islerdi ámelge asırıw múmkin. Operatsion sistemaǵa mútájlik bar ekeniniń tiykarǵı sebebi- odaǵı programmalarsız bul sıyaqlı islerdi orınlaw ushın tómen boskichdagi júzlegen yamasa mińlaǵan elementar ámellerdi orınlawǵa to'gri keledi.
Operatsion sistemanıń tiykarǵı waziypası -paydalanıwshın onıń orınlawı hám ulıwma biliwi xam kerek bolmaǵan áne sol zerikarli xamda júdá quramalı jumıslardan qalıs etiw, kompyuter menen ushırasıwda qolaylıqlar jaratıw bolıp tabıladı. Bunnan tısqarı, operatsion sistema fayllardı kóshiriw yamasa baspaǵa shıǵarıw, kerekli programmalardı operativ yadqa júklep jumısqa túsiriw hám basqarıwdı olarǵa uzatıw, operativ yadtı programma jumısı sońǵında bosatib, basqarıwdı taǵı ózine alıw sıyaqlı islerdi xam atqaradı.
Paydalanıwshı interfeysleri túsinigi.
MS DOSning buyrıqların EXMga kirgiziw kóp miynet, waqıt hám kúsh talap etiwi sebepli MS DOS buyrıqlarınan ańsat hám nátiyjeli DOS qatlamları jaratılǵan bolıp, olarǵa mısal jol menende Norton commander, Microsoft Windows, PS Tools Deluxe, Far hám basqalardı keltiriw múmkin.
Grafik interfeysleri túsinigi.
Kompyuterdiń texnikalıq hám programmalı támiynatınıń rawajlanǵanlıǵı hújjetlerdi redaktor etiw sistemasında hár qıylı súwret, súwret hám sızılmalardı qayta islew múmkinshiligin jarattı. Grafik interfeys-túrli kórinistegi grafik obiektler (papkalar, túrli kórinistegi fayllar ) jáne bul obiektler menen islew usılları kompleksi. Grafik interyfeyslarning abzallıqları sonnan ibarat, bunda xar bir obiekt tiyisli belgine iye, onıń kórgezbeliligi hám mámile ushın ápiwayılıǵında bolıp tabıladı.
2. WINDOWS operatsion sistemasınıń grafik interfeysi.
Obiekttiń belgileniwi-obiekt atı hám nıshanı. WINDOWS ekranı elementleri; jumısshı stoli, máseleler paneli, “Jumısqa túsiriw” paneli.
• Jumısshı stoli-bul ekrandıń tiykarǵı bólegi, ol jaǵdayda fayl hám papkalar sıyaqlı áhmiyetli obiektler jaylasqan.
• “Meniń kompyuterim”, “Tarmaqlar arasında boglanish”, “Sebetcha”, “Internet”, “Portfel” jumıs stolidagi tiykarǵı obiektler menen tanısıp shıǵamız. Mısalı : “Meniń kompyuterim”-sırtqı yad apparatı menen islew (disk hám diskyurituvchilar menen) xamda kompyuter parametrlerin sazlaw imkaniyatın beredi.
• “Tarmaqlar arasında baylanısıw”-bul lokal esaplaw tarmaǵına jalǵanǵan kompyuterler menen islew, usınıń menen birge óz-ara informaciya uzatıwǵa kómeklesedi.
• “Sebetcha”- óshirilgen obiektlerdi saqlaw ushın arnawlı papka.
• “Internet” (Internet Explorer)-Internet global informaciya tarmaqları jumısı ushın programmalar.
• “Jumısqa túsiriw” tuymesi kompyuter degi ámeldegi programmalardı jumısqa túsiriwge xızmet etedi.
3. WINDOWS jumısshı stoli tolıq maǵlıwmatları. Jumıs stolida paydalanıwdıń tiykarǵı usılları.
Kontekst menyu -belgilengen obiekt ústinde orınlawǵa bolatuǵın bolǵan háreketler dizimi. Xar qanday obiekttiń kontekst menyusın shaqırıw ushın klaviatura arnawlı tuymeshesi yamasa “tıshqancha”ning oń tuymesin basıw jetkilikli. Jumısshı stolini kontekst menyusın shaqırıw “tıshqancha”ning oń tuymesin stol tegisliginde háreketlantirmok menen ámelge asıriladı.
Jumısshı stoli kontekst menyusı buyrıqları tolıq maǵlıwmatı :
• -tártiplew (jumısshı stolida at, tur, ólshew, sáne, avtomatikalıq tártiplewdi ornatıw menen saralaw );
• -belgin ornatıw (kútilmegende jıljıtılıp qalǵan belgilerdi óz-ara teń aralıqqa qoyıw );
• -payda etiw (jumısshı stolida fayl hám papkalar payda etiw);
• -ózgeshelik (jumısshı stoli parametrlerin sazlaw ).
Obiekttiń kontekst menyusın shaqırıw - “tıshqancha”ning oń tuymesin belgi boyınsha qimirlatish menen ámelge asadı. Obiekttiń kontekst menyusın tiykarǵı buyrıqların tolıq maǵlıwmatı :

Paydalanılǵan ádebiyatlar dizimi:



  1. Yüklə 4,24 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə