• Основные стратегические варианты

 
1.2-rasm. Marketingning firma operasiyalaridagi roli 
Operasion marketingning faolligi
- firma faoliyatidagi, ayniqsa raqobat 
kuchaygan bozordagi hal qiluvchi omildir. Har qanday tovar, hatto uning sifati eng 
yuqori bo‘lsa ham, bozor uchun maqbul narxga ega bo‘lishi, sotish tarmog‘i 
ko‘taradigan, mo‘ljaldagi iste’molchilarning odatlariga moslashgan bo‘lishi kerak, 
hamda tovarning bozordagi yaxshi ketishini ta’minlovchi va uning o‘ziga xos 
xususiyatlarini ta’kidlovchi kommunikasiya yordamiga ega bo‘lishi lozim. Bozorda 
talab taklifdan ko‘p bo‘lgan, firma xaridorlarga yaxshi tanish bo‘lgan va raqobat 
bo‘lmagan hollar kam uchraydi. 
Operasion marketing - marketingning eng ko‘zga ko‘rinarli jihatidir, bunga 
asosiy sabab shuki, reklama va tovarlarni siljitish faoliyatining roli g‘oyatda 
muhimdir. Ba’zi firmalar, masalan sanoat tovarlari ishlab chiqaruvchilarning 
ko‘pchiligi esa aksincha, marketingni reklama bilan uzviy bog‘liq deb tushunib, uzoq 
vaqtgacha marketing bizning biznesga to‘g‘ri kelmaydi, deb hisoblab keldilar. 
Demak, marketing - bu firmaning tijorat dastagi bo‘lib, hatto eng yaxshi strategik reja 
ham yaxshi natijalarga olib kela olmaydi. Ammo ko‘rinib turibdiki, etarlicha katta 
strategik bazasiz mutlaqo rentabelli operasion marketing ham bo‘lishi mumkin emas. 
Fikrsiz dinamizm - asossiz tavakkaldir, xolos. Operasion marketing rejasi har qancha 
kuchli bo‘lmasin, u ehtiyoj yo‘q bo‘lgan joyda talabni yuzaga keltira olmaydi va 

---

20 
yo‘qolib ketishi muqarrar bo‘lgan faoliyat yo‘nalishini saqlab qola olmaydi. 
Binobarin, rentabellikni ta’minlash uchun operasion marketing strategik fikrlashga 
asoslangan bo‘lishi kerak, u esa o‘z navbatida bozordagi ehtiyojga va uning 
kutilayotgan evolutsiyasiga tayanadi. 
Strategik marketing – 
bu, avvalo, jismoniy shaxslar va tashkilotlar 
ehtiyojlarining
tahlilidir. Marketing nuqtai nazaridan qaraganda xaridor tovarning 
o‘ziga emas, balki shu tovar yordamida echiladiigan