& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Antonimler.
Ma`nisi jag`ιnan bir-birine qarama-qarsι so`zler antonimler dep ataladι.
Antonim so`zler-ha`r qιylι tu`birge iye bolg`an qarama-qarsι ma`nisli so`zler. Mιs: ko`p-az, jaqsι-jaman, biyik-pa`s, uzιn-qιsqa, Al tilde duzli- duzsιz kewilli -kewilsiz arlι- arsιz so`zlerinde de qarama-qarsι ma`ni seziledi. Olarda tek qosιmtalarg`a baylanιslι sol belginin` barι ya jog`ι g`ana an`latιladι so`z tu`birinen` ma`nisi bir.Sonlιqtan bunday so`zlerdi antonimler dep tanιmaymιz.
Antonimlik jubaydan quralg`an jip so`zlerde de qarama-qarsι ma`ni bar biraq olar da bir ug`ιmdι bildirgenlikten bir so`z retinde qaraladι Antonim grektin` ahti- qarsι onyma – at, atama degen so`zinen kelip shιqqan
Antonimler de olardιn` qarama-qarsι ma`nili jubbaylar bolιwιna baylanιslι stillik xιzmette,yag`nιy pikirdi ma`niler qarsιlιg`ι tiykarιnda ku`sheytiw ushιn jiyi qollanιladι.Mιsalι: Dos jιlatιp aytadι,dushpan ku`ldirip aytadι (naqιl).Jιlasam –jubattιn`,ku`lsem – quwandιn` Appaq su`tlerin`nen emdim de qandιm (T.Jumamuratov).
Bul mιsallardag`ι dos-dushpan,jιlatιp aytadι,ku`ldirip aytadι usag`an qarama qarsι ma`nili jubaylar-antonimler.Olar pikirdi ku`sheytiw,o`tkirlestiriw maqsetinde stillik xιzmet atqarιp tur.
Antonimler naqιl maqallardιn` quramιnda,awιzeki a`debiyatι u`lgilerinde,ko`rkem su`wretlewde antitezalιq xιzmet atqaradι.Antitezalιq ma`ni stil sιpatιnda ku`sheytiwshi so`z obrazlιlιg`ιn tag`ι da arttιrιwg`a sebepshi boladι:Alasιg`a altaw az,beresige besew ko`p (naqιl).Joq edim bar boldιm,ka`malg`a keldim,a`rebi atlar minip,da`wranlar su`rdim (A`jiniyaz).
Geypara tu`birleri ma`nilik jaqtan qarama-qarsι emes so`zler de sa`ykes kontekste qarsιlas ma`nili so`zlerdey stillik xιzmet atqarιwι mu`mkin.Biraq olar antonimler emes,degen menen qarama qarsι stillik ma`nilerge iye so`zler sιpatιnda xιzmet atqara aladι:Bar dese,barmaysan`,kel dese,kelmeysen`.Otιr dese,otιrmaysan`,tur dese,turmaysan`.
Omonimler
Seslik qurlιsι birdey, biraq ma`nileri basqa so`zlerdi omonimler dep ataymιz
Olardιn` ma`nilerinin` ha`r qιylι ekenligi so`z dizbegi ma`nisinen , olar arqalι aytιlajaq tiykarg`ι oy pikirden anιqlanadι. Mιs: 1. Ol tag`ιda suwιq tus bildirdi. 2. Sol ku`ni qarajan qaysar arqayιn shιrt uyqιda jatιrιp, bir jaman tus ko`rdi. 3. sen bolsan` «Alma pis, awzιma tu`s» dep jatasan`. 4. tal tu`s.
o`zgeshe grammatikalιq ko`rsetkishlerge iye,ma`nisi jag`ιnan bo`lek so`zler omoformalardι quraydι. mιsalι: o`t/ atlιq/o`t/feyil
Aytιlιwι bir ,jazιlιwι ha`r kιylι bolg`an so`zlerdi omofonlar dep ataymιz. Mιs: jazaladι-jaza aladι, bag`-baq,azshιlιq-ashshιlιq
Jazιlιwι birdey bolg`anι menen pa`ttin` ornιna baylanιslι bir-birinen o`zgeshe aytιlatug`ιn so`zlerdi omograflar dep ataymιz
Mιs: Alma (atlιq) Alma (feyil), Terme(atlιq), Terme (feyil)
Omonim grektin` homos – birdey ony ma- at, atama degen so`zinen kelip shιqqan