Mιsalι: Jay salιwg`a baylιqtιn` ne keregi bar ?... Himm, solay de?!...
5. Tιrnaqsha, soraw, u`ndew, ko`p noqat ha`m sιzιqsha belgileri menen qosarlasιp ta qollanιladι. Bunday jag`dayda soraw-ko`p noqat-tιrnaqsha yamasa soraw-tιrnaqsha ko`p noqat, tιrnaqsha-sιzιqsha, ta`rtibinde keledi: «Men onιn` mag`an atqan tasιn o`zine qarsι attιm, a`tten` da`l tiygize almay jerge tu`sirip aldιmbeken ? … «
«Jan`alιq xojalιg`ιsιz o qalay jasaydι, xojalιq Erjanovsιz qalay ku`n keshiredi?» …
6. Sintaksislik qurιlmalarda irkilis belgilerinin` to`rt, bes, altι, jeti tu`rene deyin qosarlasιp qollanιlιw jag`daylarι ushιrasadι. Bul jag`dayda tιrnaqsha-ko`p noqat-sιzιqsha-u`ndew-u`tir ha`m noqat belgileri qatnasadι. Bunday bir sintaksislik qurιlιmda ko`p tu`rli irkilis belgilerinin` qollanιlιwι so`ylewshinin` pikirinin` ken`, qospalι sιpatqa iye ekenligin bildiredi. Mιsalι: «… olar ele erjetkenlik atteestatιn da alιp u`lgermegen edi-aw!»- dep, g`a`zep penen Asan Qarabaevtιn` qιlwalarιn eslewdi dawam etti jalg`as.
Bul tuwra ga`pli sintaksislik qurιlιmnιn` quramιnda 7 tu`rli irkilis belgisi qollanιlg`an. Olardιn` qoyιlιwιnιn` ha`mmesi de sintaksislik qurιlιmιnιn` talabιna juwap beredi. Bunda ga`ptin` basιnda qoyιlιp kelgen tιrnaqsha ha`m ko`p noqat ha`m tuwra ga`pten son` kelgen u`ndew, tιrnaqsha ha`m sιzιqsha tuwra ga`ptin` irkilis belgisinin` talabιnajuwap beredi. Al u`tir ha`m ga`ptin` son`ιndag`ι noqat ulιwma irkilis belgisinin` qag`ιydasιna sa`ykes qoyιlg`an.
Irkilis belgilerinin` qosιmsha belgileri.
Irkilis belgilerini; geyparalarι tiykar»ι xιzmetleri menen qatar,qosιmsha xιzmktlerdi de atqaradι:
1.Jazιwda adam atlarι,sonday-aq,»tag`ι basqalar»degen so`zler qιsqartιlιp jazιladιSh.T.Ayιmbetov
N.A.Baskakov,K.Ubaydullaev,?!m t.b.
2. Qatar ta`rtipti bildiretug`ιn tsifrlardan keyin noqat qoyιladι.Mιsalι:Bu`gingi sabaqlar mιnalar:
1Algebra 4.Rus-tili. 2.Fizika 5.Geografiya 3.Ana-tili 6.Fizkultura.
3.Qos noqat to`mendegi orιnlarda qoyιladι:
Dostları ilə paylaş: |
