1 – Tajriba ishi Mavzu: Sanoat korxonalari va muassasalarda mikroiqlim sharoitlarini aniqlash Mashg`ulotning maqsadi

mayda changlar 
yoki mikroskopik 
changlar
 deb yuritiladi. Ular erga ma`lum ijobiy sharoitlar bulganda, masalan, yomg’ir, qor va shabnam kabi 
erga yog’ilayotgan og’ir zarralarga ilashib qo`nishi mumkin; 
v) kattaligi 0,25 mkm dan kichiq bulgan changlar 
ultra
mikroskopik changlar
deb yuritiladi va bu changlar 
hech qachon erga qo`nmay, betartib harakat qilib, uchib yuradi. 
Chang inson organizmiga nafas olish organlari orqali kirib, kasallikka olib keladi. Silikoz, silikatoz, changli 
bronxit, branxal astma, pnematiya va boshqa kasalliklar changdandir.
Umumiy sanitariya talablariga muvofiq havodagi changning ruxsat etiladigan konsentratsiyasi (GOST 
bo’yicha) ishlash joyida 1mg/m
3
dan 10 mg/m
3
gacha bo’lishi mumkin. Buni o’lchashning turli usullari bulib, 
changning og’irlik o’lchash usuli eng qulayidir. Bu usulda changli iflos havoni tuzitib, filtr orqali o’tkazishga va 
filtr og’irligini o’lchashga asoslangandir. Filtrlovchi material sifatida polimerli smoladan tayorlangan FPP 
(Petryanov filtri) materiallari ishlatiladi. FPP da filtrlovchi tuqima sifatida perxlorvinil va diatsetit sellini, bunga 
sabab ularning gidrofoblik va kislota, ishqor, tuzlarning erituvchilariga nisbatan yuqori ximiyaviy chidamliligi 
bilan ajralib turadi. Asetat tolalardan tayyorlangan to’qimalarda gidrofoblik bo’lib, kislota asos ta’siriga unchalik 
chidamli emas, ammo 10
0
C issiqlikka chidamli.Perxlorvinilning filtrlash qobiliyati 100% ga yaqin. Ish joyidagi 
havoning changdan himoyalanish vositalaridan biri, shamollatgichlar o’rnatish. Ammo ishlab chiqarishdagi katta 
korxonalarda bu vositalar orqali changni yo’qotish unchalik samarali emas. Shu sababli ham bunday korxonalarda 
nafas olish organlarining individual himoya vositalari (SIZOD – sredstva individualnoy zashiti organov dixaniya) 
ishlatiladi. Bular orasida ShB-1 respiratorlari, "Lepestok", Astra-2,U-2K,RP-KM, "Kama", "Snejok", F - 62ShM 
va boshqalar ayniqsa qulaydir.