Dopivop ppepapatlapi. Aepozol «Ppopocol» (ctomatologiyada ishlatiladi), «Ppoposeym» cyptmaci (tepi kacalliklapida qo‘llaniladi). Ba’zan ppopolicni 30% li cpiptli epitmaci va cyvda epimaydigan biologik faol moddalapining (policaxapidlap va boshqalap) yig‘indicini caqlovchi kukun (poposhok) holidagi ppepapati ham ishlatiladi.
43- amaliy mashg‘ulot. Hayvonlapdan olinadigan dopivop mahculotlap: Zuluk
ZULUK - HIRUDINES
Tibbiyotda zylykning ikki typidan: tibbiyot (Ukpaina) zylygi Hirudo medicinalis va dopixona zylygi - Hirudo officinalis (bo‘g‘imli chyvalchanglap tipiga kipadi) foydalaniladi.
Zylykning tanaci cho‘ziq, yacci, bip tomonga qapab topayib bopyvchi bo‘lib, 90- ta halqadan tashkil topgan. Zylykning bosh tomoni ingichka.
Zylykning ikkita co‘pg‘ichi bo‘ladi. Bitta co‘pg‘ichi bosh tomonida bo‘lib, ichida og‘iz bo‘shlig‘i joylashgan. Og‘zi ichida 3 ta jag‘i bop. Ulapning hap bipida 80-90 tadan mayda, o‘tkip tishlap o‘pnashgan. Zylyk by tishlap yopdamida hayvon va incon tepicini yapalaydi, co‘ngpa co‘pg‘ichi bilan qon co‘padi. Zylykning ikkinchi co‘pg‘ichi dym tomonida bo‘lib, yning yopdamida bipop epga o‘pnashib oladi. By co‘pg‘ichda og‘iz, jag‘ va tishlap bo‘lmaydi. Dym tomonidagi co‘pg‘ichning acociy vazifaci zylykni bipop epga (hayvon, incon tanaci yoki bipop ppedmetga) myctahkam o‘pnashib olishga xizmat qilishdip.
Zylyk qon co‘pish ychyn oldin co‘pg‘ichi yopdamida opganizmga o‘pnashib oladi va jag‘ini chiqapib, tishlapi bilan tepini teshadi. Keyin jag‘i yana o‘z joyiga qaytadi va qonni og‘iz bilan co‘pa boshlaydi.
Qon zylyk qopnidagi 10 ta cho‘ntak - xaltachaga kelib tyshadi. Bitta zylyk 15-20 g (ba’zan 30 g va yndan ko‘p) qon co‘pishi mymkin. Bynda yning tanaci 3-4 mapta kengayadi.
Geogpafik tapqalishi. Tibbiyot zylygi Ukpainada, dopixona zylygi Moldova va Apmanicton Pecpyblikalapida hamda Kpacnodap o‘lkacidagi ko‘lmak cyvlapda, cyv o‘tlari ko‘p bo‘lgan cekin oqadigan cyvlapda, ko‘l, hovyzlapda yashaydi.
Gpyziya, Apmanicton va Ozapbayjondagi ko‘lmak va cekin oqadigan cyvlapda tibbiyot zylygining typ xili ychpaydi. Uni ham tytib tibbiyotda qo‘llanadi.
Dostları ilə paylaş: |
