1-4- sinf ona tili darslari o`qituvchi kitobini tahlil qilish boshlang‘ich sinflar dts, ona tili o`quv dasturi, darsliklarida muammoning yoritilishi

1-jadval

	Mavzu	O`quvmaretiallari	Ajratilgansoat	O`tiladiganvaqti
1	MeningVatanim – O`zbekiston	OlqorDamin. ”Vatan - onajon”,	20 daqiqa	sentabr
2	Kuz – yi`g`im-terim fasli	”Elyordehqon” hikoyat	20 daqiqa	sentabr
3	Ertaklar - jon-u dilim	Abdurahmon Akbar ”Manmanlik haqida ertak”	20 daqiqa	sentabr
4	Ertakchishoirlarbilanuchrashuv	Tursunboy Adashboyev, Rauf tolib, Anvar Obidjon.	20 daqiqa	sentabr
5	Ustozlargata`zim	”Beruniyning dam olish kunlari” rivoyat	20 daqiqa	oktabr
6	Ajdodlarimizjasorati	Hikmatlarxazinasi	20 daqiqa	oktabr
7	Ona tilimiz – o`zbek tili	RaufTolib. ”Onatilim”	20 daqiqa	oktabr
8	Bog`larim – gulbog`larim	Tolib Yo`ldosh. ”Yerning tili”	20 daqiqa	oktabr
9	Odobnio`rganamiz	Xolmurod Safarov. ”Savollarga javoblar”. Abdurahmon Akbar ”Buvijonim”	20 daqiqa	noyabr
10	Tabiatniasraymiz	Nosir Fozilov. ”Quyoncha”, Erkin Malik. ”Chumolining uyasi”	20 daqiqa	noyabr
11	Mehrjonbayrami	Tolib Yo`ldosh. ”Uzumlar oilasi”.	20 daqiqa	noyabr
12	Yer yuzi – tinchlik bog`i	Olqor Dmin. ”Tinchlik qo`shig`i”.	20 daqiqa	noyabr
13	Qomusimiznio`rganamiz	”Qomusimiznio`rganamiz” suhbat.	20 daqiqa	dekabr
14	Qishkihavo – tangadavo	HamzaImonberdiyev. ”Quyoshbobogaxat”	20 daqiqa	dekabr
15	Qorbobomehmongakelmo`chi	Mahmud Murodov. ”Qorni kim kuragan?”	20 daqiqa	dekabr
16	Hammahunarsevimli	AbdulhayNosirov. ”Aytishuv”.	20 daqiqa	dekabr
17	Quvnoqalifbe	Dilshod Rajab. ”Alifboni o`rganamiz”.	20 daqiqa	dekabr

2-jadval
Birinchi bosqich- tayyorlov davri STO` darslarining texnologiyasi quyidagichabo`ladi.

Mavzu: Ajdodlarimizjasorati
Maqsad: afsonaviy qahramonlar haqida ma`lumot berish o`quvchilarda vatanparvarlik tuyg`usini tarbiyalash
Mashg`ulot rejasi: 1. Kirish suhbatlashish. 2. “Cho`pon yigit Shiroq” afsonasini eshittirish. 3. Afsona yuzasidan suhbat 4. Uyga vazifa berish
O`quv faoliyati O`qituvchi 1.Mashg`ulot maqsadini aytadi, o`quvchilarni mashg`ulotga tayyorlaydi. 2.Kirish suhbatini uyushtiradi.(1-ilova) 3. Kitobni targ`ib qiladilar. 4. Matnni o`qib eshittiradi 5. Lug`at ishi “2-ilova” 6. O`qigan matn yuzasidan kichik suhbatni tashkil qiladi “3-ilova” 7. Rasm asosida matnni qayta hikoya qildiradi. (4-ilova) 8. Uygavazifatopshiradi	O`quvchilar Eshitadilar Suhbatni tinglaydilar. O`quvchilar kitobni varaqlab ko`radilar Eshitadilar Tenglaydilar Suhbatda ishtirok etadilar. Matnni hikoya qilib beradilar. Vazifani bilib oldilar

Metod: suhbat, “Quyosh” metodi

Darsning jihozi: asarga ishlangan rasmlar

1. ilova
   O`qituvchivatanimiznidushmanlardanasraganqahramonlarkishilarnibilishlarini “Quyosh” metodiorqalianiqlaboladi.

   
   
   
   

QAHRAMONLAR

3-ilova.
Afsonayuzasidandastlabkisuhbatquyidagisavollarasosidao`tkaziladi.

• 
  Afsonasizgayoqdimi?
  
• 
  Unda kimning qahramonligi hikoya qilingan?
  
• 
  Shiroq nima uchun quloq, burnini kesdi?
  
• 
  Shuroqkimningoldigabordi?
  
• 
  U shoh Doroga nima dedi?
  
• 
  Shiroq Doro qo`shinlarini qayerga olib bordi?
  
• 
  Shiroqnimadebqayqirdi.
  

Matndagiafsona, Doro, qo`shin, hayqirmoqso`zlario`qituvchitomonidanizohlanadi.

O’qish kitoblari (1,2,3,4-sinf) tahlili
Masalan, eski maktablarda o’qish quruq yod olish metodida o’rganilgan bo’lsa, hozirgi maktablarda o’qish izohli o’qish metodida olib boriladi. YOd olish metodida matndagi so’zlarga izoh berishga, mazmunini tushuntirishga, o’qilganni qayta hikoyalashga, umuman olganda, o’qishning ongli bo’lishiga mutlaqo e’tibor berilmagan. Ularda ko’proq to’g’ri talaffuzga, qiroat bilan o’qishga, ifodali o’qishga katta e’tibor berilgan.
Hozir maktablarda o’qish izohli o’qish metodida olib borilyapti. Izohli o’qishga keyingi ma’ruzalarda to’xtalamiz. O’qish darslarida o’quvchilar tabiat, jamiyat, unda yashovchi kishilar hayoti, ularning o’tmishi, hozirgi yashash tarzi, mashhur kishilari haqida, vatanning tabiati; ob-havosi, boyliklari, hayvonot dunyosi va boshqalar haqidagi bilimlarni egalaydilar. Bilim olish jarayonida ularga nisbatan munosabat uyg’onadi. Bilim berish bilan o’quvchi shaxsi tarbiyalanib boradi.
V.A.Suxomlinskiy bu haqida shunday deydi: “Bolalar dunyoni va o’z-o’zini bila borish bilan birga katta avlodlar yaratgan moddiy va ma’naviy boyliklar uchun o’zining mas’ulligini oz-ozdan bila borishlari kerak. bolaga yaxshilik va yomonlikni to’g’ri ko’rish imkonini berish kerak. YAxshilik unda quvonch, zavq, hayajon, ma’naviy go’zallikka erishish ishtiyoqini hosil qiladi; yomonlik qahr-g’azab, murosasizlik uyg’otadi, haqiqat va adolat uchun kurashga chorlovchi ma’naviy kuchga to’ldiradi”..
(1-4- sinf “O’qish kitobi” da berilgan asarlar misolida ochib beriladi).
Sinfda o’qish darslari quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. O’qish malakasini takomillashtirish. O’quvchilarda yaxshi o’qish sifatlari: to’g’ri, tez, ongli, ifodali o’qish malakalarini shakllantirish.
2. Bolalarda kitobga muhabbat uyg’otish, kitobdan foydalanishga, undan kerakli bilimni olishga, ya’ni kitob bilan ishlashni biladigan, chuqur fikrlovchi, sermulohaza kitobxonlarni etishtirish.
3. O’quvchilarni tevarak-atrof, borliq haqidagi bilimlarini kengaytirish, dunyoqarash elementlarini shakllantirish.
4. O’quvchilar axloqiy-estetik va mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash.
5. O’quvchilarni nutqini va tafakkurini o’stirish.
6. Adabiy tasavvur elementlarini shakllantirish.
Bu vazifalarni bajarishning aniq yo’li bo’lishi zarur.
Yaxshi o’qish malakalarining sifatlari va ularni takomillashtirish yo’llari.
Yaxshi o’qish malakalarining sifatlariga to’g’ri, tez, ongli va ifodali o’qish kiradi va ular o’qish darslarida o’zaro bog’liq holda takomillashtiriladi, bu to’rt o’qish sifati bir-biri bilan uzviy bog’liq. Ongli o’qish asosiy hisoblanadi, chunki o’quvchi o’zi o’qisa-yu, o’qiganini anglamasa, bunday o’qish talabga javob bermaydi, o’qiganini tushunmaslikka olib keladi. To’g’ri o’qish ongli o’qishga xizmat qiladi. Tez, to’g’ri , ongli o’qish ifodali o’qishning asosi hisoblanadi.
YAxshi o’qish sifatlarini egallash maktabda barcha fanlarni muvaffaqiyatli