1-amaliy ish. Matn muxarrirlarida matnlar kiritish. Taxrirlash va formatlash amallari. Mashg‘ulotning maqsadi

18-variant 
 
Quyidagi matnni 
MS Word 
dasturida kiriting: 
17-misol.
Ushbu uslubiy qo‘llanma 2.7.5 punktida hamda 2.4-jadval №4-6, 8-10 
qatorlarida keltirilgan shartlar uchun tanlangan bulьdozerning tuproqtepadan xandak qayta 
ko‘miladigan bo‘shliklariga 
=
; hajmdagi gruntni surib kelish masofasi 
68,35 m; bo‘lganda bulьdozer, suv sepgich, zichlagich (katok) mashinalar sonlari, 
to‘plam bo‘lib ishlash muddati hisoblab topilsin.
Echish. 
Gruntni tuproqtepadan xandak qayta ko‘miladigan bo‘shliklariga bulьdozer bilan 
surib kelishdagi ishlab chiqarish ish unumdorligi me’yoriy hujjatlardan foydalanib 
16-misolda
hisoblangan qiymatlari qobul qilinadi (bir xil ish davom etadi hamda ikkinchi variantda faqat 
hajmi ko‘p) va bu variantda bulьdozer xandakka surib kelgan gruntni yana bulьdozer bilan 2.16-
jadval 4-5 ustunlarida keltirilgan, gruntlar va zichlagichlar turlariga mos qalinlikda yoyish, suv 
sepib namlash va zichlash mashinalari markasi tanlanadi, to‘plam bo‘lib ishlash texnologik 
parametrlari hisob topiladi. Mashinalar to‘plam bo‘lib ishlaganda ishni oqim usulida tashkil 
qilish tavsiya qilinadi, bunda har mashina (to‘kish- yoyish, namlash, zichlash) ishlashi uchun 

---

2.16-jadval 9 ustunida keltirilgan uzunlikda bo‘laklar (uchastkalar, titratma zichlagichlar uchun 
kamida 50 metrdan) ajratiladi hamda har bir bo‘lakda kamida bir turdagi ish jarayoni (to‘kish- 
yoyish, namlash, zichlash) tashkil qilinadi hamda mashinalar bo‘laklarda uzluksiz ravishda 
almashib (birinchisi-o‘rniga ikkinchisi, ikkinchisi o‘rniga uchunchisi, uchunchisi o‘rniga yana 
birinchisi) ishlaydi (2.13-rasm).
Qayta ko‘mish ishini tashkil qilishda bulьdozer va suv sepgich ishi texnologikssikli (ishlari 
tarkibi, tartibi va davomiyligi) zichlagich ishi texnologik parametlariga qarab (grunt 
granulometrik tarkibi, talab qilinadigan zichlik ko‘rsatgichi, optimal namligi, zichlash qalinligi, 
qatlam minimal uzunligi, zichlagich mashinanining to‘kma ustida yoki to‘kma ustidan tashqarida 
qayrilib olishi va h.o.) turi (titratma, pnevmoshinali, silliq, mushtchali va h.o.) tanlanadi.
Gidromeliorativ qurilish ishlarini mexanizatsiyalashda boshqa qurilish sohalaridan (yo‘l, 
gidrotexnik, grajdan, sanoat va h.o.) farqli asosan 
universal
-birikuvchan hamda birikmaydigan 
gruntlarni zichlashda qo‘l keladigan, yuqori samarali 
tiratma
va 
pnevmoshinali
zichlagichlar, 
faqat birikuvchan gruntlarda tirkama va yarimtirkama 
mushtchali 
(kulachokli) zichlagichlar, 
faqat birikuvchan gruntlarda 
silliq 
zichlagichlarni qo‘llash tavsiya qilinadi. 
Lekin 2.7.5 punkt shartlarida zichlash ishlari fronti
ni tashkil qiladi, 
shuning uchun kurs loyihasida qayta ko‘mish ishini oqim usulida 2.16-jadvali shartlari 
qanoatlantirilmaganda tashkil qilish ko‘rib chiqiladi. 
U holda, gildan iborat qayta ko‘mish gruntini zichlash uchun 
titratma ta’sirli tirkama 
zichlagichlar ko‘llanilganda, zichlanadigan qatlam minimal uzunligi
ni hajmi esa, 
ni tashkil qiladi.
 
Bu erda,
xandak qayta 
ko‘miladigan 7 metr chuqurlikdagi (3 metri 1-variantda shibbalab qayta ko‘mildi) bo‘shliq 
qismining, tirkama titratma zichlagichga mos qilib yoyilgan, qalinligi 
qatlami 
ko‘ndalang kesimi o‘rtacha yuzi. 
2.8 va 2.13-rasmlarda keltirigan bulьdozerning gruntni tuproqtepadan xandak qayta 
ko‘miladigan bo‘shliklariga surib kelishi va birdaniga yoyishidagi ishlab chiqarish ish 
unumdorligi o‘rtacha ko‘rsatgichi me’yoriy hujjatlardan foydalanib quyidagicha hisoblanadi: 
⁄
 
Bu erda, 
=0,3 birlik hajmi 100 
II gurux gruntni bulьdozer bilan 0,6 metrgacha 
bo‘lgan qaliklikda yoyish uchun mashina vaqti (mehnat sarfi) me’yori mash.s (ishch.s) [5], § E2-
1-28, 4
d
, 62 bet. 
- bulьdozerning xandak qayta ko‘miladigan bo‘shligi 
uzunlikdagi 
bo‘lagida 
=
hajmdagi II gurux gruntni 
qalinlikda yoyishdagi 
ishlab chiqarish ish unumdorligi 
⁄
Bulьdozer, suv sepgich, titratma zichlagich mashinalaridan tashkil topgan to‘plamdagi har 
bir mashina qatlamda alohida bo‘laklarda parallel ishlashganliklari uchun ish