1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

Reaksiyaya daxil olan maddələrin kütlələrinin nisbəti onların ekvivalentlərinin nisbəti kimidir.
m₁ / m₂ = E₁ / E₂
Burada: m₁ və m₂ – reaksiyaya daxil olan maddələrin kütlələri, E₁ və E₂ –ekvivalentləridir. Elementin ekvivalenti (E) onun atom kütləsinin (A) valentliyə (V) nisbətinə bərabərdir:
E = A / V və ya E = M / ok·d
Mürəkkəb maddələrin ekvivalentini tapmaq üçün onların molekul kütlələrini turşularda əvəz olunan hidrogen atomlarının sayına, əsaslarda hidroksil qruplarının sayına, duzlarda metal atomları sayının onun valenti hasilinə bölmək lazımdır:
turşularda:
E_HCl = M_HCl / 1 = 36,5 ; E_H3PO4 = M_H3PO4 / 3 = 98 / 3 = 32,7 q/mol
əsaslarda:
E_NaOH = M_NaOH / 1 = 40 ; E_Al(OH)3 = M_Al(OH)3 / 3 = 78 / 3 = 26 q/mol
duzlarda:
E_NaCl = M_NaCl / 1·1 = 58,5 ; E_Al2(SO4)3= M_Al2(SO4)3 /2·3 = 342/6=57 q/mol
oksidlərdə:
E_(Na2O) = M_(Na2O) /1·2 = 62 / 2 q/mol = 31 q/mol
E_(Na2O) = E_(Na) + E_(O) = 23 + 8 = 31 q/mol
Ekvivalentin birbaşa təyini. Elementin oksigen və yaxud hidrogenlə əmələ gətirdiyi birləşmənin tərkibini bilməklə onun ekvivalenti asanlıqla təyin edilir.
3. ELEKTROLİZ PROSESİ.ELEKTROLİZİN I,II QANUNLARI
Elektroliz prosesində elektrik enerjisi kimyəvi enerjiyə çevrilir. Elektrolitdən (məhlulda və ya əridilmiş halda) sabit elektrik cərəyanı keçdikdə, elektrodlarda baş verən oksidləşmə və reduksiya nəticəsində maddələrin ayrılması ilə gedən proseslərə elektroliz deyilir.
Elektroliz prosesi elektrolizer adlanan qurğuda (elektroliz vannası ) aparılır. Elektrolit olaraq CuCl₂ məhlulu doldurulmuş vannaya elektrodlar salınır və onlar sabit cərəyan mənbəyi ilə birləşdirilir.
Elektrolitdən cərəyan keçməmiş ionlar xaotik hərəkətdə olur, cərəyan buraxıldıqda isə onların nizamlanmış hərəkəti başlanır. Müsbət ionlar (kationlar) katoda, mənfi ionlar (anionlar) isə anoda tərəf hərəkət edir və elektrodlar üzərində yüksüzləşirlər. Elektroliz zamanı katod elektronları kationa verdiyi üçün reduksiyaedici, anod isə anionlardan elektron qəbul etdiyi üçün oksidləşdirici olur. Deməli, katod səthində reduksiya, anod səthində oksidləşmə prosesi baş verir. Qalvanik elementlərdən fərqli olaraq elektroliz prosesində mənfi elektrod katod, müsbət elektrod isə anod olur.