1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

Reaksiyaya daxil olan maddələrin kütlələrinin nisbəti onların ekvivalentlərinin nisbəti kimidir.
m₁ / m₂ = E₁ / E₂
Burada: m₁ və m₂ – reaksiyaya daxil olan maddələrin kütlələri, E₁ və E₂ –ekvivalentləridir. Elementin ekvivalenti (E) onun atom kütləsinin (A) valentliyə (V) nisbətinə bərabərdir:
E = A / V və ya E = M / ok·d
Mürəkkəb maddələrin ekvivalentini tapmaq üçün onların molekul kütlələrini turşularda əvəz olunan hidrogen atomlarının sayına, əsaslarda hidroksil qruplarının sayına, duzlarda metal atomları sayının onun valenti hasilinə bölmək lazımdır:
turşularda:
E_HCl = M_HCl / 1 = 36,5 ; E_H3PO4 = M_H3PO4 / 3 = 98 / 3 = 32,7 q/mol
əsaslarda:
E_NaOH = M_NaOH / 1 = 40 ; E_Al(OH)3 = M_Al(OH)3 / 3 = 78 / 3 = 26 q/mol
duzlarda:
E_NaCl = M_NaCl / 1·1 = 58,5 ; E_Al2(SO4)3= M_Al2(SO4)3 /2·3 = 342/6=57 q/mol
oksidlərdə:
E_(Na2O) = M_(Na2O) /1·2 = 62 / 2 q/mol = 31 q/mol
E_(Na2O) = E_(Na) + E_(O) = 23 + 8 = 31 q/mol
Ekvivalentin birbaşa təyini. Elementin oksigen və yaxud hidrogenlə əmələ gətirdiyi birləşmənin tərkibini bilməklə onun ekvivalenti asanlıqla təyin edilir.
2.XROM.TƏBİİ BİRLƏŞMƏLƏRİ,SƏNAYEDƏ ALINMA ÜSULLARI VƏ XASSƏLƏRİ
Dövri sistemin VI B qrupuna xrom, molibden və volfram d- elementləri daxildir. Xrom atomunda valent elektronlarından biri xarici elektron təbəqəsində, qalanı isə xaricdən ikinci təbəqədə d- əlavə səviyyəsində yerləşmişdir:
₊₂₄ Cr 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s¹ 3d⁵
Xrom atomunda 6 qoşalaşmamış valent elektronu var, buna görə də xrom birləşmələrdə +1-dən +6-ya qədər oksidləşmə dərəcəsi göstərə bilər. Xrom üçün oksidləşmə dərəcələri +2, +3, +6 olan birləşmələr daha xarakteriktir.