1-ma’ruza. Matritsalar va ular ustida amallar Reja

1-ma’ruza. Matritsalar va ular ustida amallar
Reja:

1. 
   Matritsalar haqida umumiy tushunchalar.
   
2. 
   Matritsalar ustida amallar.
   
3. 
   Matritsalarning iqtisodiyotdagi tadbiqlari
   

Tayanch so’z va iboralar: ikkinchi tartibli egri chiziq, aylana, ellips, parabola, giperbola


Tayanch iboralar: Argument ortirmasi,funksiya ortirmasi,limit.

1. 
   Matritsalar haqida umumiy tushunchalar.
   

Matritsa tushunchasi 1850-yilda James Joseph Silvester tomonidan keltirilgan.

Matritsa tushunchasi chiziqli tenglamalar sistemasini yechish bilan bog’liq holda rivojlantirildi. Matritsalar matematika, texnika va iqtisodiyotning turli sohalarida keng qo’llaniladi. Masalan, matematikada algebraik va differensial tenglamalar sistemasini yechishda foydalaniladi.
Matritsalarni algebraik nuqtai nazaridan sonlar to’plami deb qarash mumkin. Har bir belgini, odatda, bir "element" sifatida aniqlanadi. Har bir matritsa to’g’ri to’rtburchaklar shaklda bo’lib, barch satr va ustun elementlar bilan to’ldirilgan bo’lishi zarur. Masalan, agar matritsa 5 satr va 3 ustundan iborat bo’lsa, har bir satrda 5 element va har bir ustunda 3 element bo’lishi kerak. Ba’zi elementlar nol bo’lishi mumkin. Matritsaning o’lchovi uning “tartibi” deb ataladi. Tartibi quyidagicha aniqlanadi:
(Qatorlar soni) × (ustunlar soni)
Misol uchun, yuqoridagi A matritsa 5 satr va 3 ustundan iborat va shuning uchun uning o’lchovi 5 × 3. Bitta nsatr yoki ustundan iborat matritsalarni odatda vektor deb qabul qilingan.Misol uchun, avtomobil ijara narxlarini belgilanganda biz 1 × 5 satr-matritsani vektor sifatida

va birinchi hafta uchun zarur avtomobillarni 5 × 1 ustun-matritsani ustun-vektor deb qarash mumkin¹