tabiatni muhofaza qilish deganda keng va xilma-xil masalalar
ko'zda tutilmoqda. Tabiatni muhofaza qilishning bir necha
aspektlari bor:
1
. Iqtisodiy,
2
. Sog'lomlashtirish - gigiena
3
. Tarbiyaviy
4
. Estetik
5
. Ilmiy aspektlar
IQTISODIY ASPEKT - o'tmishda ham
hozirgi vaqtda ham tabiatni
muhofaza qilishning asosiy masalalaridir.Agar kishilar o'z hayotlarida
tabiiy resurslarsiz yashay olganlarida edi, ularni muhofaza qilish
hamda ratsional foydalanish to"g'risida bosh qotirishi shart emas
edi. Hozirgi vaqtda
turli xil tabiiy boyliklar, o'similk va hayvon
resurslari, chuchuk suv, unumdor tuproq, mineral foydali
qazilmalar
va
boshqalarga
bo
’
lgan
ehtiyoj
tobora
ortib
borayotganligidan tabiatni muhofaza qilishning
iqtisodiy aspektlari
ham katta ahamiyat kasb etmoqda.
SOGLOMLASHTIRISH-GIGIENA ASPEKTI- tevarak atrofdagi
muhitning kuchli ifloslanishi va meditsina fanining taraqqiy etishi
munosabai bilan yaqin vaqtlardagina paydo bo'ldi. Tevarak atrofdagi
muhitni toza holda saqlamasdan turib, kishilarning sog'ligi to'g'risida
gamxo'rlik qilib bo'lmaydi. Toza havo,
suv va tabiatdan bevosita
olinadigan oziq- ovqat mahsulotlari kishilarning hayoti uchun zaruriy
shartlardir. Xilma xil sanoat va qishloq xo'jalik chiqindilari, atom-
vodorod qurollarining sinalishi natijasida muhitning ifloslanishi va
zaharlanishi plenetamizning barcha kishilarini tashvishga solib qo'ydi.
Fan texnika taraqqiyoti sharoitida bu aspekt juda muhimdir.
TARBIYAVIY ASPEKT - tabiatni muhofaza qilishda katta o'rin
tutishi kerak. Kishilarni tevarak atrofdagi dunyoni ehtiyot qilishga
o'rgatish zarur. Haqiqatdan ham
kishi tabiat bilan bevosita
munosabatda bo
’
lganda oliyjanob va xushfel bo'lib boradi Barcha tirik
organizmlarga o
’
simlik va hayvonlarga daryo suvlarining beto'xtov
oqib turishiga, moviy dengiz suviga va tabiatdagi barcha ajoyibotlarga
mahliyo bo'lish, ularni sevish va extiyot qilish, yosh avlodlarning eng
yaxshi xislati bo'lmog'i kerak.
ESTETIK ASPEKT - kishilar har doim tabiatning go'zalligiga,
chiroyli daraxtlar va hayvonlar, ajoyib sharsharalar, go'zal tog'lar,
kishilarni maftun qiladigan yer osti g'orlarini ko
’
rib
tabiatga
maxliyo bo'lgan va sevgan. Kishi go'zallikka chanqoq. Tabiat bilan
munosabatda paydo bolgan tuyg'ular, ilxomlanish, kishilarni
ajoyib muzika asarlari va she'rlar yozishga va suratlar chizishga
otlantirgan.
ILMIY ASPEKT - ko
’
pgina fan tarmoqlarining
taraqqiy etishida
katta ahamiyatga ega. Buning uchun ana shu yerda uchraydigan
organizmlarni saqlab qolish zarur. Bularning hammasi tabiiy
muhitga inson tomonidan qilinadigan o
’
zgarishlar qonuniyatlarini
aniqlab olish va prognoz qilish hamda
tabiatni muhofaza qilish
bo'yicha choralar ishlab chiqish uchun zarurdir.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
1 .Tabiiy resurslar nima?
2.Tugaydigan va tugamaydigan tabiiy resurslarni tushuntirib
bering?
3.Tiklanadigan va tiklanmaydigan tabiiy resurslarni farqlang?
4.Tabiatni muhofaza qilish aspektlarini tushuntiring?
Dostları ilə paylaş: