1-mavzu: psixodiagnostika va eksperimental psixologiya faniga kirish reja

-bolaning ta'lim va tarbiya jarayonidagi yutuqlarini aniqlash maqsadida psixologik xizmat ko‘rsatish va uning natijasida amaliy tavsiyalar ishlab chiqish;

• -bolaning ta'lim va tarbiya jarayonidagi yutuqlarini aniqlash maqsadida psixologik xizmat ko‘rsatish va uning natijasida amaliy tavsiyalar ishlab chiqish;
• -bolani yanada rivojlantirish maqsadida uning iqtidori, layoqati va individual qobiliyatlarini hamda qiziqishlarini tashxislash hamda ilmiy asoslangan psixologik maslahat va kasbga yo‘naltirish ishlarini olib borish;
• -bolaning psixologik holati haqida ota-onalarga, o‘qituvchilarga zarur bo‘lgan har tomonlama ma'lumotlar to‘planib, bolaga mos ravishda ta'lim va tarbiya metodlarini tanlash.

Bolalar bog`chalarida yoki boshlang`ich maktablarda psixodiagnostik tadqiqotlar quyidagi vazifalarni hal qiladi:

• Diagnostika uchun zarur ma`lumotlarni olish. Bunda bola psixik holati va shaxsi xususiyatlarining ba`zi belgilarining ko’rinishini o’rganish maqsadida tadqiqot olib boriladi. Tadqiqotda olingan ma`lumotlar yordamchi tabiatga ega bo’lib, bola xulq-atvorining haqiqiy kuzatilgan xususiyatlari, uning psixik vazifalari taraqqiyot darajasi bilan taqqoslashda foydalanadi.

• 1. Psixik taraqqiyot o’zgarishini o’rganish uchun zarur ma`lumotlarni to’plash. Agar «ko’ndalang kesim» metodlari orqali psixodiagnostik tadqiqot ma`lum bosqichda bola psixik taraqqiyoti darajasini, ya`ni psixik vazifalar rivojlanishining dolzarb zonasi aniqlanadigan bo’lsa, «uzunasiga kesim» (longityud) psixodiagnostik tadqiqotlarda bola psixik hayoti taraqqiyoti xususiyatlari rivojlanishi, ya`ni ta`lim va tarbiya jarayonida o’ rganiladi.

2.O’yin va o’qish faoliyatida ko’p martalab o’tkazilgan eksperimental-psixologik tadqiqotlar bola shaxsini shakllanishi va rivojlanishida ma`lum faoliyatning ta`sir ko’rsatkichi bo’lishi mumkin. Bolada o’tkazilgan psixodiagnostik tadqiqotlar muhim prognostik ahamiyatga egadir, chunki qo’llanilgan turli metodlarning o’quv-tarbiyaviy ta`sirini hisobga olganda shaxs rivojlanishi istiqbollarini aniqlash imkoni yaratiladi.

• 2.O’yin va o’qish faoliyatida ko’p martalab o’tkazilgan eksperimental-psixologik tadqiqotlar bola shaxsini shakllanishi va rivojlanishida ma`lum faoliyatning ta`sir ko’rsatkichi bo’lishi mumkin. Bolada o’tkazilgan psixodiagnostik tadqiqotlar muhim prognostik ahamiyatga egadir, chunki qo’llanilgan turli metodlarning o’quv-tarbiyaviy ta`sirini hisobga olganda shaxs rivojlanishi istiqbollarini aniqlash imkoni yaratiladi.
• 3. Aqliy zaiflik darajasini, yoki boshdan kechirgan kasallik tufayli psixik kamchiliklarni aniqlashga qaratilgan psixodiagnostik tadqiqotlar maxsus yoki yordamchi maktabda o’qish haqida masala hal bo’layotganda tibbiy pedagogik hay`at (komissiya) tomonidan foydalanishi mumkin.
• 4. Bolalarda paydo bo’lgan yetarlicha o’rganilmagan yangi psixik holatlarni tahlil qilish uchun ilmiy maqsadda psixologik tadqiqot o’tkazish. Vazifa bunday qo’yilganda tadqiqotchini qiziqtirgan masala bo’yicha katta guruhlarda tadqiqot o’tkaziladi. Bu yyerda olingan natijalarning statistik ishonchliligi muhim ahamiyat kasb etadi.

• Psixodiagnostik va eksperimental tekshiruv bosqichlari

• Simptomatik diagnozda mavjud har qanday EHM bajarishi mumkin bo‘lgan tadqiqotda olingan natijalar qayta ishlanadi.

• Etiologik diagnozda (kelib chiqish sabablari) biror xususiyatning mavjudligigina emas, balki uning vujudga kelish sabablari ham hisobga olinadi.

• Tipologik diagnozda sinaluvchi shaxs tuzilishida olingan natijalarning ahamiyati va o‘rni aniqlanadi.