1. Pedaqoji fəaliyyətin psixoloji səciyyəsi Pedaqoji fəaliyyətin funksiyaları. Pedaqoji fəaliyyətin strukturu

2.Pedaqoji fəaliyyətin funksiyaları. Pedaqoji fəaliyyət yarım­funk­sional xarakterə malik olub fəaliyyətin müxtəlif növlərini və istiqa­mətlərini özündə ehtiva edir. Bunlar aşağıdakılardır:

• 
  öyrədici;
  
• 
  inkişafetdirici;
  
• 
  tərbiyəedici;
  
• 
  diaqnostik;
  
• 
  korreksiyaedici;
  
• 
  məsləhətverici;
  
• 
  idarəedici və təşkilati;
  
• 
  refleksiv (təcrübənin təhlili);
  
• 
  özünütərbiyə.
  

Pedaqoji fəaliyyətin iştirakçıları arasındakı pedaqoji qarşılıq­lı təsir aşağıdakı cəhətlərdə özünü göstərir: pedaqoqlar (müəllim­lər, tərbiyəçilər), iştirakçılar və onların valideyinləri, yaşlı öyrə­nən­lər, idarəçilər, metodistlər, təhsil sahəsində fəaliyyət göstə­rən təşkilatçılar.
A.İ.Şerbakov pedaqoji fəaliyyətin bir sıra psixoloji funksiyalarını ayırd edir:

• 
  məlumat funksiyası (materiala yiyələnmə və onu ötürməsi);
  
• 
  inkişafetdirici funksiya (məktəbli şəxsiyyətinin inkişafını bütünlüklə idarə etmək);
  
• 
  bələdləşmə funksiyası (şəxsiyyətin istiqamətləri, motivləri və idealları);
  
• 
  səfərbəredici funksiya (iştirakçıların əqli fəaliyyətinin fəallaşması, müstəqilliyin inkişaf etdirilməsi);
  
• 
  tədqiqatçı funksiya (pedaqoji prosesdə yaradıcı axtarış, psixoloji-pedaqoji eksperiment keçirmə, təcrübəni ümumiləşdir­mək və öz ixtisasını təkmilləşdirmə bacarığı).
  

Pedaqoji fəaliyyətin psixoloji məzmunu bir sıra sosial (müəllimin cəmiyyətdə yeri və funksiyaları, cəmiyyətin müəllimə verdiyi tələb) və sosial-psixoloji (müəllimi əhatə edən insanların onun şəxsiyyətinə münasibətdə gözləmələri və pedaqoji fəaliyyət sferasına yönəlişləri) amillərlə müəyyən olunur.


3.Pedaqoji fəaliyyətin strukturu. Pedaqoji fəaliyyətin strukturunda üç əsas komponenti ayırd edirlər:

• 
  konstruktiv komponent – dərsin, dərsdən kənar tədbirlərin təşkilini, təlim materialının məktəb proqramına və dərsliklərə uyğun seçimini, yenidən hazırlanmasını və təqdim olunmasını özündə ehtiva edir;
  
• 
  təşkilati komponent – təşkilati fəaliyyəti təcəssüm etdirir: müəllim öz icmalının, dərsdə davranışının, uşaqların təşkilati fəaliyyətinin və idrak fəallığının mütəmadi təşkilini özündə ehtiva edir;
  
• 
  kommunikativ komponent – şagirdlərlə, valideyinlərlə, inzibati işçilərlə müəllimlərin münasibətlərinin qurulması və s. axlanılmasını təmin edir.
  

N.V.Kuzmina pedaqoji fəaliyyətin psixoloji strukturuna beş komponent əlavə edir:
1) qnostik komponent - təhsili təmin edən bacarıqları özündə birləşdirir, digər insanlara təsir etməyin üsul və məzmunu, bu insanların yaş və fərdi-tipoloji xüsusiyyətlərini, fəaliyyət prosesinin nəticələrini, müsbət və çatışmayan cəhətlərini özündə ehtiva edir;
2) proyektiv komponent - iştirakçıların fəaliyyətinin və öz fəaliyyətinin uzunmüddətli məqsəd və vəzifələrinin formalaşmasını ehtiva edir;
3) konstruktiv komponent - taktiki məqsədlərin formulə olunmasını özündə əks etdirir (informasiyanın məzmununun kompozisiyası və s. eçimi, iştirakçıların fəaliyyətinin mənimsəmə səviyyəsinə görə, öz fəaliyyətini proyektivləşdirməsi);
4) təşkilati komponent - operativ məsələ həll etmə bacarığını təmin edir (iştirakçıların fəaliyyətinin müxtəlif növlərinin təşkil olunması, özfəaliyyətinin və davranışının təşkili);
5) kommunikativ komponent – pedaqoji məqsədin həyata keçirilməsinə yönəlmiş münasibətlərin qurulması, ünsiyyətin təşkili