1. Tarmoq texnologiyalari fanining maqsad va vazifalari nima?

17. Tarmoq tuguni turlari?
Tarmoq tugunlari farkli xususiyatlarga ega bo'lgan turli turdagi tarmoq tizimlari yoki tarmoqlar orqali ifodalangan. Quyidagi tarmoq tuguni turlari keng tarqalgan:
1. Lokal tarmoqlar (Local Area Networks - LAN): Lokal tarmoqlar kompyuterlar, printerlar va boshqa qurilmalar kabi tarmoqga bog'langan qurilmalardan iborat bo'lgan tarmoq tizimlari hisoblanadi. Ular odatda bir binoda yoki bir ofisda joylashgan kompyuterlarning o'zaro ulanishini ta'minlash uchun ishlatiladi. LAN tarmoqlari Ethernet, Wi-Fi yoki boshqa protokollar orqali bog'lanishni ta'minlaydi.
2. Metropoliten tarmoqlar (Metropolitan Area Networks - MAN): Metropoliten tarmoqlar shahar kabi keng chegarali geografik hududda joylashgan tarmoq tizimlari hisoblanadi. Ular bir nechta LAN tarmoqlarini bog'lash va ularga ko'proq yo'nalishlar orqali aloqalar yaratish imkoniyatini beradi. MAN tarmoqlari odatda optik kommunikatsiya liniyalari, masalan, fiber-optik liniyalar orqali o'rnatiladi.
3. Kengaytirilgan tarmoqlar (Wide Area Networks - WAN): Kengaytirilgan tarmoqlar geografik ravishda keng chegarali joylashgan va uzluksiz aloqalar ta'minlash uchun ishlatiladi. Ular aloqalanish uchun telekomunikatsiya liniyalari, masalan, telefon liniyalari, fiber-optik liniyalari, uy satellite liniyalari, va internet provayderlari orqali o'rnatilgan bo'lishi mumkin. WAN tarmoqlari bir nechta shahar, davlat yoki hattoki mamlakatlar orasida ma'lumot almashinuvi imkoniyatini beradi.
4. Birlashgan tarmoqlar (Virtual Private Networks - VPN): Birlashgan tarmoqlar odatda internet orqali xavfsizlikni ta'minlash uchun ishlatiladigan tarmoq tizimlari hisoblanadi. Ular boshqa tarmoqlarga o'xshash ko'rinishda ishlayadi, ammo xavfsizlik protokollarini va shifrlashni qo'llab-quvvatlaydi. VPN tarmoqlari birlashgan kompyuterlar va tarmoqlarga xavfsiz aloqalar ta'minlaydi, shuningdek ish joyidan uzoq masofaga kirishni ham ta'minlaydi.
5. Bulut tarmoqlar (Cloud Networks): Bulut tarmoqlari, bulut kompyuter xizmatlarini (cloud computing services) taqdim etish uchun ishlatiladigan tarmoq tizimlari hisoblanadi. Ular odatda virtual serverlar, depolash yechimlari, ilovalar va boshqa resurslarni birlashtiradi va ularga iste'molchilar internet orqali kirish imkoniyatini beradi. Bulut tarmoqlari, keng doiradagi ma'lumotlar almashinuvi va uzluksiz resurslarga kirish imkoniyatini beradi.
Bu faqat ba'zi eng keng tarqalgan tarmoq tuguni turlari hisoblanadi. Boshqa tarmoq turlari ham mavjud bo'lishi mumkin, shu jumladan shaxsiy tarmoqlar (Personal Area Networks - PAN), ombor tarmoqlari (Storage Area Networks - SAN), sensor tarmoqlar va boshqalar. Har bir tarmoq turi o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, aloqador vazifalarni bajaradi.