1. Tarmoq texnologiyalari fanining maqsad va vazifalari nima?

20. Kompyuter tarmoqlari turlari:idoraviy mansubligiga ko’ra? Arxitekturasiga ko’ra?
Kompyuter tarmoqlari, ularning idoraviy mansubligi va arxitekturasi bo'yicha turli xil bo'lishi mumkin. Endi biz har birini katta qismlarda ko'rib chiqamiz.
1. Idoraviy mansubligiga ko'ra:
- Katta tarmoq (Wide Area Network, WAN): Katta tarmoq, geografik maydonning katta qismidan o'tadigan kompyuterlarni bog'laydigan tarmoqdir. Internet WAN tarmoqning yaxshi misoli hisoblanadi.
- Mahalliy tarmoq (Local Area Network, LAN): Mahalliy tarmoq, bir xonadon yoki bir binoning chegarasida joylashgan kompyuterlarni bog'laydigan tarmoqdir. LAN, bir ofis, maktab yoki uy tarmoqiga misol bo'lishi mumkin.
- Shaxsiy tarmoq (Personal Area Network, PAN): Shaxsiy tarmoq, bir odamning shaxsiy qurilmalarini bog'laydigan tarmoqdir. Misol uchun, Bluetooth yoki Wi-Fi orqali telefon, planshet yoki noutbukning qurilmalarini bog'lash uchun PAN ishlatiladi.
- Metro tarmoq (Metropolitan Area Network, MAN): Metro tarmoq, bir shaharning chegarasidagi kompyuterlarni bog'laydigan tarmoqdir. MAN, shaharlik tarmoqning bir misoli sifatida mavjud bo'lishi mumkin.
2. Arxitekturasiga ko'ra:
- Tarmoq asosida arxitektura: Tarmoq asosida arxitektura, kompyuterlarning tarmoqga qo'shilish usullariga asoslangan tarmoq tuzilishini anglatadi. Misol uchun, bus, ring, star, mesh va asosiy tarmoq arxitekturasi kabi.
- Tegishli arxitektura: Tegishli arxitektura, kompyuter qurilmalarining fizikaviy tuzilishiga asoslangan tarmoq tuzilishini anglatadi. Misol uchun, Ethernet (LAN) va SONET (WAN) kabi tegishli tarmoq arxitekturasi mavjud.
- Protokol asosida arxitektura: Protokol asosida arxitektura, tarmoqda foydalaniladigan kommunikatsiya protokollariga asoslangan tuzilishni anglatadi. Misol uchun, TCP/IP, OSI va Ethernet kabi protokol asosida arxitektura turlari mavjud.
Bu faqat bir nechta tarmoq turlari va arxitekturalarini taqdim etdi. Kompyuter tarmoqlari va ularning tuzilishi va qurilishi hukmronlik qilgan sohaga bog'liq ravishda o'zgarishi mumkin.