1 Tovar va uning mohiyati. O’zbekistonning tovar xom ashyo birjasi
Yüklə 1,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ТОИФАЛАШ ЖАДВАЛИ
Tovar modifikatsiyasining asosiy variantlari Kommunikatsiya To’liq standartlash strategiyasi Milliy proteksionizm siyosati 1)Kommunikatsiya o’zgaradi 2)Kommunikatsiya aloqalari modifikatsiyasi 3)Kommunikatsiya aloqalari va tovar modifikatsiyasi 4)Standart kommunikatsiya 5)To’liq standartizatsiya (kommunikatsiya va tovar) 1)Birinchi hol bu epizodik eksport, ya’ni ishlab chiqaruvchini mahsulotni aynan shu ishlab chiqaruvchidan sotib olishni istovchi chet ellik xaridor (vositachi) mahsulotni eksport qilishga «majburlaydi».2) Ikkinchi variant birlamchi zarur mahsulotlarni (asosan oziq- ovqat mahsulotlarini) ommaviy ishlab chiqaruvchi yirik transmiliiy korporatsiyalarga taalluqli. 1)milliy proteksionizm siyosati (ko’pchilik hukumatlar ish o’rinlarini tashkil etish va mahalliy sanoatni ko’tarish uchun mahsulotlarni o’z mamlakatida ishlab chiqarishni talab qiladi); 2)texnik sabablar: ba’zi iste’molchilarning talablarini texnik qarorni moslashtirmasdan qondirish mumkin (avtomobillar porsheni diametri, dizayni va rangini o’zgartirish); Tovar birjasi bozor narxi, bozor holati, uni kayfiyati haqidagi va boshqa tijorat axborotlari shakllanadigan joy bơlib xizmat qiladi. Birja narx haqidagi axborotning yagona manbai bơlib u narx shakllanishi jarayoniga borgan sari kơproq ta'sir kơrsatadi.Birja axborotnomalari nashr etilsada, oldi-sotdi savdo bitimlari natijalari haqidagi axborot tijorat siri bơlib qoladi. Shuni takidlash joizki, birjaning ơzi savdo vositachilik faoliyati bilan shug‘ullanmaydi faqat, uning uchun sharoit yaratib bеradi. Savdoni brokеrlik idoralari va brokеrlar amalga oshiradilar. Tovar-xom ashyo va fond birjalarining faoliyatini tartibga solish vakolatli organ tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilaydigan tartibda amalga oshiriladi. Birja savdolari birja tomonidan birja savdosi qoidalariga muvofiq tashkil etiladigan birja tovari savdolaridir. Birja savdolari birjada birja a’zolarining barchasiga ushbu savdolarda bir vaqtda ishtirok etish imkoniyati berilgan holda, markazlashtirilgan tarzda elektron shaklda o‘tkaziladi. •Birja faoliyati birja tovarlari bozorini tashkil etish va tartibga solishga hamda talab va taklif asosida birja tovarlarining narxlarini ushbu bozorda shakllantirishga qaratilgan faoliyatdir. •Birja faoliyati birja tovarlari bozorini tashkil etish va tartibga solishga hamda talab va taklif asosida birja tovarlarining narxlarini ushbu bozorda shakllantirishga qaratilgan faoliyatdir. O'zbekiston Respublikasi tovar-xom ashyo birjasining 2015- yildagi faoliyati yakunlari elon qilindi. Unga ko'ra O'tgan yilda birja mahsulot aylanmasi bo'yicha tarixiy maksimumni yangiladi. Birjaning barcha savdo platformalarida amalga oshirilgan bitimlarning umumiy hajmi 24,2 foizga yoki 1,7 trln so'mga ortib, 8,9 trln.so'mni tashkil qildi. Keyingi yillardagiga nisbatan ilk bor birja savdolarida amalga oshirilgan bitimlarning O'zTXBning umumiy mahsulot aylanmasidagi ulushi 80% dan kamroqni tashkil qildi. Bu esa birja tomonidan o'tkaziladigan yarmarka va auksion savdolarining imkoniyatlari kengayganidan dalolat beradi. O'zbekiston Respublikasi tovar- xom ashyo birjasining yarmarka savdolarida tuzilgan eksport bitimlarining umumiy hajmi 164,9 mln AQSH dollariga yetdi 3.O'zbekiston Respublikasi tovar-xom ashyo birjasining hajmi .. Tovar xarakati to’g’risidagi ma’lumotlar Ekspluatatsiya xizmati ko’rsatish reklama, texnik hujjatlar Xaridlarni rejalashtirish va amalga oshirish namoyish yo’riqnomalar sotuv narxi 18 Tovar konsepsiyasi Tovar konsepsiyasi iste’molchi e’tiborini tovarga, uning sifatiga va narxiga qaratishni talab etadi. Iste’molchilar o'xshash tovarlarni sifatlarini boshqa firmani shunday tovarlari bilan solishtirib ko'radilar. Bu konsepsiyani ko'pincha kompaniya, firma, tashkilotlar, shuningdek, notijorat tashkilotlar ham ushlab turadilar. Biroq tovar konsepsiyasi muvaffaqiyat keltiravyermaydi. • Tovar va savdo marketinggi konsepsiyalari mahsulot ishlab chiqarish hali syeriyali, ya’ni yalpi tus olmagan davrda maydonga kelgan edi. Tovarlarning yangi turlari va xillari hisobiga yuqori darajada foyda qo'lga kiritilar edi, sababi mohiyat e’tibori bilan cheksiz talabga ega bo'lgan bozorda bu tovarlarga nisbatan talab benixoya katta edi 19 |