J-Butanol Ddbutyl ether (flOflb) Water
II II
I H'II
ROH ■+ JUCOH R'COR -I- H/J
Alcohol Carboxylic jcid Esler Wjwr
Gidroksil gruppaning xossalariga asoslangan reaksiyalar. a) Spirtlarga galogenid kislotalar yoki fosforning galoidli birikmalari ta'sir ettirilganda spirtning gidroksil gruppasi galogen atomiga almashinadi:
ROH + HX * RX + H2O
Alcohol Hydrogen halide Ally I halide Water
R-OH +HBr > R-Br + H2O
C2H5-OH + PCl5 > C2H5Cl + POCl3 +HCl
v) Degidratlanish reaksiyalari. Spirtlarni ko‘p miqdordagi konsentrlangan sulfat kislota ishtirokida 1400C dan yuqori temperaturada qizdirilsa, etilen uglevodorodlari hosil bo‘ladi. Masalan:
CH3-CH2-OH 5CH2=CH2 +H2O
Boshqacharoq sharoitda spirtlar molekulalar aro degidratlanganda, ularning ikki molekulasidan suv ajralib chiqib oddiy efirlar hosil bo‘ladi. Masalan. Mo‘l miqdorda etil spirti H2SO4 ishtirokida 1400 °C gacha sekin qizdirilsa dietil efiri hosil bo‘ladi:
C2H5OH + C2H5OH C2H5-O-C2H5 + H2O
Oksidlanish reaksiyalari, ya'ni -OH bilan unga о - xolatdagi uglerod vodorodi ishtirokida boradigan reaksiyalar.
Vodorodni ajralishi. Spirt bujlarini yuqori temperaturada temir kukuni ustidan o‘tkazilsa, vodorod molekulasini ajralishi hisobiga birlamchi spirtlardan aldegidlar, ikkilamchi spirtlardan ketonlar hosil bo‘ladi:
CH3-CH2-OH > CH3-CHO + H2
CH3-CHOH-CH3 > CH3-CO-CH3 + H2
Spirtlarning oksidlanish reaksiyalari asosan,
K2Cr2O7 + H2SO4 yoki KMnO4 + H2SO4 ishtirokida ketadi. Birlamchi spirtlar oksidlansa aldegidlar, ikkilamchi spirtlardan ketonlar hosil bo‘ladi: CH3-CH2CH2OH + (O) > CH3-CH2-CHO + H2O
СН3-СНОН-СН3 + (О) >СН3-СО-СН3 + Н2О
http://fayllar.org
Dostları ilə paylaş: |