12-mavzu : Suyuqlik bilan qattiq jismning yondoshish chegarasida bo’ladigan hodisalar

- toza erituvchining to‘yingan bug‘ elastikligi,

p - eritma to'yingan bugiaming elastikligi,
n – erituvchi
N -molekulalariga to‘g‘ri keluvchi erigan modda molekulalarining soni.
Bunga Raulning I qonuni deb aytiladi.
Eritma to‘yingan bug‘i elastikligining kamayishi eritmaning qaynash haroratini oshishiga olib keladi. Bu oshish Raulning II qonuniga mos tushadi:
Bunda:

berilgan erituvchi uchun doimiy kattalik

, g - G g erituvchida erigan moddaning g soni,
M - erigan moddaning molekular og‘irligi,
- T qaynash haroratidagi bug’lanish issiqligi
Raulning III qonuni eritma qotish haroratining kamayishini ifodalaydi, ya’ni
krioskopik doimiylik, T- eritmaning qotish harorati,
r- kristallanish issiqligi, g va G qiymatlari yuqorida (II qonunda) ko'rsatildi;
suv uchun к = 18,4.
Raulning I va II qonunlari molekular massani aniqlashda ko‘proq ishlatiladi.
Moddalarning aktiviigi va uchuvchanligi
Real eritmalar Raul qonuniga bo‘ysunmaydi, chunki real eritmalar ustidagi bug‘ holatini tavsiflash uchun ideal gazning holat tenglamasini qo’llab bolmaydi.
Real gazlarda bosim o‘miga izotermik funksiya — uchuvchanlik qiymati f, dan foydalaniladi.
Uchuvchanlik qiymati quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:
bunda: - real gaz bosimi ideal gaz bosimi.
Uchuvchanlik bilan bosim orasidagi o‘zaro bog‘liqlik quyidagi nisbat bilan
ifodalanadi:
Real gazlar uchun Gibbs energiyasining o‘zgarish qiymati quyidagicha:
yoki binar sistemalar uchun
Real eritmalarda erigan moddaning mol qismi ( ) o‘miga termodinamik aktivlik ishlatiladi. Agar eritma ustidagi bug‘ ideal deb faraz qilinsa, u ideal gaz qonuniga bo‘ysunadi:
bo‘ladi.
bunda — komponentning eritma ustidagi bug‘ bosimi;
— shu eritma haroratida toza komponentning bug‘ bosimi.
Real eritmalarda aktivlik komponentlaming uchuvchanligi bilan ham ifodalanadi:
bunda: — eritma ustidagi komponentning uchuvchanligi;
-toza komponentning uchuvchanligi.
Molekulalarning aktivligi komponentning moi qismigato‘g‘ri proporsionaldir:
bunda: - aktivlik koeffitsiyenti, eritmaning konsentratsiyasiga bog'liq bo‘ladi;
- komponentning mol qismi.
Aktivlik koeffitsiyentining konsentratsiyaga bogiiqligini quyidagicha qoisatish mumkin: