12-mavzu: Agregat stanoklari

12.3. Ko'p maqsadli stanoklar (ishlov berish markuxltirl) 
Murakkab profilli detallarga ishlov berishni avtomntlnshtirish maqsadida ishlab
chiqarishda ko'p operatsiyali (ko'p asbobll keng maqsadli) RDBB stanoklar

---

---

qo'llaniladi. Bu stanoklarda detalning bil o'rnatilishida avtomatik siklda ko'p

operatsiyalarni bajarish mumkin frezalash, parmalash, teshik kengaytirish, rezba
ochish, razvyortkalash va h.k. Bu stanoklarda universal stanoklarning turli ishlarni
bajara olish xususiyati bilan agregat stanoklarning katta ish unumdorligi birlashgandek
bo'ladi. Boshqa stanoklarga xos bo'lgan detallarni qayta- qaytl o'rnatish bilan bog’liq
bo'lgan xatolarga yoi qo'yish bu stanoklarda o'rinsiz bo'lib, endi detalga bir o'rnatishda
har tomondan istalgan burchak ostida ishlov beriladi.
Ko'p operatsiyali stanoklarning o'ziga xos alomatlaridan biri kesuvchi asboblarni
avtomatik ravishda almashtiruvchi qurilmaning maujudligidir. Hozirgi paytda bunday
qurilmalar sifatida asosan avto operatorlarga ega bo'lgan asboblar magazinlari
qo'llanmoqda. Bunday magazinlar uch turli bo'ladi: barabanli, diskli va zanjirli. Ular
stanokdan alohida turuvchi uzel ko'rinishida yoki kolonnaga joy lash gan, yoki
shpindel kallagiga o'rnatilgan bo'ladi.
Ko'p operatsiyali stanoklarda zagotovkalarni avtomatik almashtiruvchi
qurilmalar (ZAA) ham qo'llaniladi. Ko'pincha zagotovkalar yo'ldosh-stollarga
o'rnatilib, ZAA qurilmasi boshqarish dasturiga binoan tayyor bo'lgan detalni ish
stolidan bo'shatib oladi va yangi zagotov kani o'rnatadi.
Ko'p operatsiyali stanoklarda ishlanayotgan detallarning o'lchamlarini nazorat
qiluvchi maxsus o'lchov qurilmalari bo'ladi.
Misol tariqasida 2254ВМ1Ф4 modelli vertikal va 2204ВМ1Ф4 modelli
gorizontal ko'p operatsiyali parmalash-frezalash-teshik kengaytirish, 2Е450АМФ4
modelli ko'p maqsadli koordinat-teshik kengaytirish, 2623ПМФ-4 modelli ko'p
operatsiyali stanoklanni ko'rsatish mumkin.
Mustaqil tayyorlanish uckun savol va topshiriqlar
1.
«Avtomatik stanok», «avtomatik liniya» va «avtomatik liniyalar sistema si»
tushunchalarini ta'riflang.
2.
Avtomatik liniya va avtomatik liniyalar sistemalarining turlarini keltiring,
ularning afzalliklari va kamchiliklarini ko'rsating.
3.
Agregat stanoklari, ularning tarkibi, afzalliklari va kamchiliklarini izohlang.
4.
Dastur (programma) bo'yicha boshqariladigan metall kesuvchi stanoklar
to'g’risida asosiy tushunchalarni bayon eting.

http://fayllar.org