13-mavzu. Ijtimoiy soliq va mahalliy yig’imlar. Mashg’ulotining maqsadi

---

40 
13-MAVZU. IJTIMOIY SOLIQ VA 
MAHALLIY YIG’IMLAR.
 
Mashg’ulotining maqsadi:
 
Mavzu 
bo’yicha bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish
 
Mavzuga doir masala va misollar. 
 
MISOL
. Termiz shahrida yakka tartibdagi tadbirkorning zalida 10 ta o‘yin avtomati 
mavjud. Soliq qanday hisoblanadi? 
Har bir dastgoh soliq solish ob’ekti hisoblanadi va ushbu holatda u 10 taga teng, ya’ni 10 
ta o‘yin avtomati mavjud.
 
Yechilishi: 
Ushbu holda to‘lanishi kerak bo‘lgan soliq summasi (EKIH miqdori 118400 so‘m) 
quyidagicha bo‘ladi:
118400 x 2 x 10 = 2368000 so‘m
 
MISOL. 
Nooziq-ovqat mahsulotlari bilan Termiz shahrida savdo qiluvchi yakka tartibdagi 
tadbirkor Surxondaryo viloyatining Termiz tumanida 
davlat ro‘yxatidan o‘tgan.
 
Faoliyat turini amalga oshirish joyi uchun belgilangan Soliq stavkalari bilan davlat 
ro‘yxatiga olingan joylar 
uchun belgilangan stavkalar farq qilganligi bois soliq yuqori stavka 
o‘rnatilgan joy bo‘yicha hisob
-kitob qilinadi. 
Termiz shahri uchun 
–
 EKIHning 6,5 baravari miqdorida; 
boshqa aholi punktlari uchun - EKIHning 3,0 baravari miqdorida. 
Qat’iy belgilangan so
liqni hisoblang. 
Yechilishi: 
Faoliyati Termiz shahrida amalga oshirilayotganligi va soliq yuqori stavkada hisoblanishini 
inobatga olib, Soliq EKIHning 6,5 baravari miqdorida hisoblanadi. Soliqning summasi 1184000 
(118400 x 10 ) so‘mga teng bo‘ladi va davlat ro‘yxatidan o‘tgan joydagi soliq organiga, ya’ni 
Termiz tumani DSIga to‘liq miqdorda har oyda to‘lab boriladi. 
 
MISOL
. Termiz shahrida yakka tartibdagi tadbirkor gazeta, jurnal va kitob mahsulotlari 
bilan savdo qiladi. 
Qat’iy belgilangan soliqni hisoblang.
 
Yechilishi:
 Soliq 
stavka o‘rnatilgan joy bo‘yicha hisob
-kitob qilinadi. Termiz shahri uchun 
–
 EKIHning 6,5 baravari miqdorida; 
Ushbu holda 
to‘lanishi kerak bo‘lgan soliq summasi (EKIH miqdori 118400 so‘m) 
quyidagicha bo‘ladi:
118400 x 3 = 2368000 so‘m
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
1.
O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. 
- Toshkent: Adolat, 2008 y. 
2.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 29 dekabrdagi «O‘zbekiston 
Respublikasining 2018 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari va Davlat budjeti parametrlari 
to‘g‘risida»gi 3454
-sonli qarori. 
3.
Toshmurodov T. Soliqlar / Izohli lug‘at. 
- Toshkent: Mehnat, 2003.-184-b. 
4.
Zavalishina I. A. Soliqlar: nazariya va amaliyot. - 
Toshkent: «Iqtisodiyot va huquq 
dunyosi» nashriyot uyi, 2005. 
-544-b. 
5.
Vahobov A., 
Jo‘raev A.
Soliqlar va soliqqa tortish. Darslik. - Toshkent: Sharq. 2009. -
400-b. 
6.
Jo‘raev A., Toshmatov Sh., 
Abduraxmonov O.
Soliqlar va soliqqa tortish. 
O‘quv 
qo‘llanma. 
- Toshkent: Norma. 2009. -183-b. 
7.
Mutalov A., Mutalova D. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni soliqqa tortish. 
O‘quv 
qo‘llanma. 
- Toshkent: Iqtisodiyot. 2012. -80-b. 

---

41 
8.
Xusainov R.R., Isxaqov A.Q., Urmanova D.T., Djurayev X.Z. Moliya va soliqlar II-
qism (Soliqlar). O‘quv qo‘llanma. 
- Toshkent: Voris. 2014. -334-b. 
9.
«Soliq va bojxona xabarlari»
moliyaviy-iqtisodiy gazetasi. 
10.
Internet saytlari: 
http://www.soliq.uz
  
http://www.mf.uz
  
http://www.gov.uz
  
http://www.lex.uz
  
http://www.norma.uz
  
http://www.ziyonet.uz
 
http://www.fmc.uz