Iqtisodiyotni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratildi. Neft kon , kauchuk
plantatsiyalari milliylashtirildi.
Oziq-ovqa, to’qimachilik mollari, tayyor kiyimlar
tayyorlash kuchaytirildi. Tabuy boyliklar xalq qo liga о tdi.
1965-yil 30-sentabrda kommunistparastlar davlat to’n tarishi uyushtirmoqchi
bo‘ldilar. Lekin uning oldi olinib, hokimiyat saqlab qolindi. Kommunistlar
qatag‘on qilindi.
1968 - yilga kelib general Suxarto prezident bo’ldi va mamlakatni 1998- yil
iyunigacha boshqardi. Bu davrda mamlakatda iqtisodiy va siyosiy barqarorlik
hukm surdi. 1970-yilning oxiriga
kelib Indoneziyaga Amerika, Yaponiya va
boshqa davlatlar kompaniyalari 1,3 mlrd. dollar miqdorida investitsiya kiritdilar.
Kapital asosan kon sanoati, daraxt kesish va baliq ovlash sohalariga kiritildi.
Milliylashtirilgan korxonalar egalariga qaytarildi. Indoneziya siqilgan tabiiy gaz,
neft eksport qiluvchi, davlatga aylandi. 90-yillarda 4 yil ichida 35 mlrd.
dollar
miqdorida xorijiy kapital kiritildi.Turli avtomobillar, zamonaviy samolyotlar
yig‘ildi. Lekin 1997 – yilda iqtisodiy inqiroz yuz berdi. 70 foiz korxona, banklar
yopildi, ishsizlar soni 20 mln ga yetdi, tashqi qarz 138 mlrd. dollarni tashkil etdi.
1998-yil iyunida prezident Suxarto iste’foga chiqib, noyabr oyida В.
Habibiy prezidentlik lavozimini egalladi. Ammo siyosiy va iqtisodiy barqarorlikni
ta’minlay olmadi.
1999-yil oktabrda umumxalq saylovlari natijasida musulmon musulmon
diniy partivasi (Naxdatul Ulamo) rahbari A. Vohid Prezident qilib sayland. U ham
vaziyatni barqarorlashtira olmadi. Inflatsiya 20 foizga yetdi. 1975 -yilda
Gollandiyadan tortib olingan Sharqiy Timor mustaqillikka erishdi.
Achexa ham
shunday huquqni qo‘lga kiritdi.
Sukarnopuri mamlakat Prezidenti lavozimini to’la egalladi. Indoneziy hozirgi
kunda neft mahsulotlari, sanoat gazi, rezina, ко’mir, mis, qo’rg’oshin, nikel, baliq
mahsulotlari, kofe va choyni katta miqdorda eksport qiladi. 0‘zbekiston bilan yaqin
hamkorlik о’rnatgan.
Buyuk Britaniya mustamlakasi bo’lgan Myanman1942-yilda Yaponiya
butunlay bosib oldi. 1945- yilda Yaponlarni quvib chiqargan ozodlik harakati
kuchaydi. 1947-yil 24-sentabrda Ta’sis Majlisi Birma Ittifoqi Konstitutsiyasini
qabul qildi. 1947-yil 17-oktabrda Xalq ozodligi antifashistik ligasi yangi prezidenti
U Nu Buyuk Britaniya bilan shartnoma imzoladi.
Unga muvofiq Birma Ittifoqi
1948-yil 4-yanvardan mustaqil deb e’Ion qilindi. U Nu Bosh vazir etib saylandi va
1952-yilgacha mamlakatni boshqardi.
Mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish uchun g‘alla, makkajo xori, paxta,
shakarqamish jut va boshqa mahsulotlarni ko'paytirishga harakat qilindi. Guruch
tozalash, yog', choy, tamaki, shakar ishlab chiqarish korxonalari, yangi
texnologiyalar bo‘yicha rekonstruksiya qilindi.
1952-1957-yillarda Ba U, 1957-1962-yillarda
U Vin Maung presidentlik
qildilar. 1962
– yil martda harhlylar general Ne Vin boshchiligida davlat
to’ntarishini o‘tkazdilar. 1947-yilgi Konstitutsiya bekor qilindi. Endi mamlakat
Birma Ittifoqi Sotsialistik Respublikasi deb atala boshlandi. Yangi sotsialistik
jamiyat qurish 1988-yilgacha davom etdi. Lekin rivojlanish ko’ngildagidek
bo’lmadi. 1988- yilda mamlakat Myanma Ittifoqi deb ataldi va U So Maung
prezidentlik lavozimini egalladi. Endi bozor iqtisodiga o’tish boshlandi.
Ahvol
yaxshilandi. Chet el investitsiyasiga keng yo’1 ochildi. Yalpi mahsulotning o‘sishi
yiliga 8 foizga ko'tarildi. 1992-yilda hokimiyatga kelgan U Tan Shve mamlakat
iqtisodini yanada ko‘tarish, xorijiy mamlakatlar munosabatlarini yaxshilash yo'lini
tutmoqda. Hozirgi vaqtda rangli metallar, neft, kumush, qimmatbaho toshlar qazib
chiqarish, neftni qayta ishlash, metallurgiya kombinatlari, qo‘rg‘oshin-rux
korxonalari rivojlangan.
Dostları ilə paylaş: