2-dars. Kompyuterning tashqi qurilmalari

Vizualko‘rishqurilmalari

Monitor – matnli, grafik va videoaxborotlarni ekranda vizual ko‘rsatib beruvchi qurilma.	Proyektor – axborotning devor, proyektor ekrani yoki interfaol doska kabi tekis maydonga proyeksiyalarini namoyish etish qurilmasi.
Sensorli ekran – LCD ekranni sensor bilan birlashtiruvchi interfaol qurilma.	Interfaol doska sensorli ekran kabi ishlaydi, lekin faqat kiruvchi axborotlarnigina qabul qiladi.
Chop etish qurilmalari
Purkovchi printer – CMYK modelidagi ranglarni sepish orqali axborotlarni chop etish qurilmasi.	Lazerli printer – axborotlarni lazer tushirish orqali chop etish qurilmasi.
Plotter – grafik axborotlarni katta o‘lchamda yuqori sifat bilan chop etish qurilmasi.	3D printer – uch o‘lchovli obyektlarni chop etish qurilmasi.

Ovoz chiqarish qurilmalari

Karnay va quloqchinlar – ovoz kartasidan kelayotgan signallarni ovoz to‘lqiniga aylantirib beruvchi chiqarish qurilmasi.

Qurilma	O‘lchami (piksel)
Smartfon	800×480
Planshet	1280×800
Noutbook	1280×800
22 dyuymli ekran	1920×1080
Proyektor	1024×768
HD televizor	1920x1080

Qog‘oz formati	O‘lchami (mm)	Qo‘llanilishi
A0	841×1189	Plakat, banner
A1	594×841
A2	420×594	Taqdimot materiali, chizma
A3	297×420
A4	210×297	Ofis hujjati, jurnal
A5	148×210	Bloknot, buklet
A6	105×148	Tabriknoma, varaqa

2. CHIQARISH QURILMALARI

Kompyuter tashqi qurilmalari tizimli plataga tizimli blok orqa qismida joylashgan maxsus
portlar orqali ulanadi. Ulardan eng asosiylari bilan tanishamiz.
Ta’minot bloki orqali tizim bloki elektr toki bilan ta’minlanadi. Klaviatura va sichqoncha PS/2 yoki USB port orqali ulanadi. Monitor HDMI, DVI va VGA portlaridan biri orqali ulanadi.
Tashqi qurilmalar USB portlari orqali ulanadi.
Tarmoq qurilmalari LAN tarmoq porti orqali ulanadi.
Karnay va mikrofon ovozli axborotni kirituvchi va chiqaruvchi portlarga ulanadi.

3. KOMPYUTERGA ULANGAN BARCHA QURILMALAR HAQIDA MA’LUMOT OLISH.

Qurilmalar dispetcheri quyidagi ketma-ketlikda ishga
tushiriladi:

1. 
   sichqonchaning o‘ng tugmachasi ish stolidagi “Мой компьютер” yorlig‘i ustida bosiladi;
   
2. 
   hosil bo‘lgan kontekst menyudan “Управление” bandi tanlanadi;
   
3. 
   muloqot oynasining “Служебные программы” bo‘limidan “Диспетчер устройств” bandi tanlanadi. Bu yerda kompyuterga ulangan qurilmalar haqida ma’lumot olish, sozlash amallarini bajarish mumkin.
   

AMALIY FAOLIYAT
1. Maktab kompyuter xonasidagi kompyuterga ulangan qurilmalar nomi va ko‘rsatkichlarini aniqlang. Olingan ma’lumotlar asosida jadvalni to‘ldiring.

Ichki qurilmalar

Kiritish qurilmalari

Chiqarish qurilmalari

	Vaziyat	Zarur qurilma
a)	O‘quvchi qo‘lda yozilgan uy vazifasini o‘qituvchisiga elektron pochta orqali yuborishi kerak.
b)	Oila tug‘ilgan kun tadbirini tantanali o‘tkazmoqchi. Ya’ni musiqa va videorolik namoyish etib, tushgan rasmlarni chop etish kerak.
c)	Tadbirkor hisobotlarini tayyorlab bo‘ldi, endi uni chop etishi kerak.
d)	Sotuvchi mahsulotlar narxini aniqlab, hisobotni amalga oshirishi kerak.