201-guruh talabasi Farhodova Irodaning Biokimyo va molekulyar biologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil talimi No 2

201-guruh talabasi Farhodova Irodaning Biokimyo va molekulyar biologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil talimi No 2.
Protogenli aminokislotalar .
Glossariy .
1.Glitsin — amin sirka kislotasi, eng oddiy almashadigan amin kislotasi. Barcha oqsillarning tarkibiga kiradi, tirik organizmda boʻshda uchraydi. Glitsin — koʻplagan proteinlar bilan biologiyalik qoʻshilishlarning (glutation, kreatin v.h.) tarkibiga kiradi. Tirik hujayralarda glitsin dan porfirinlar va purin asoslari tuziladi.
2.Alanin — aminopropion kislotasi. Har turli oqsillarning tarkibiga kiradi. Qon plazmasida bo'sh uchraydi [1]; oqsil tarkibiga kiradigan 20-ta aminokislotalarning biri: SNZ-SN — NN2-SOON+tabiatda aminokislotaning 2 izomeri turida keng tarqagan.

3.VALIN, aminoizovalerian kislota — hayot uchun zarur, almashtirib boʻlmaydigan aminokislotalardan biri. Mol. m. 117,16; rangsiz kristall. Barcha oqsillartarkibida keng tarqalgan; oqsil molekulasidagi aminokislotalarning taxminan 3—10% ini tashkil qiladi. 

4.Leysin aminoizokapron kislota, - monoaminomonokarbon aminokislota rangsiz kristall modda. Sovuq suvda yomon eriydi, 1820-yilda fransuz olimi A.Brakonno muskul toʻqimasidan olgan. Hayvon va oʻsimlik organizmidagi oqsillar tarkibiga kiradi.

5.Izoleytsin ( 2-amino-3-metilpentan kislotasi)— bu alifatli α-aminokislota, bo'ladigan kimyoviy formulasi HO2CCH(NH2)CH(CH3)CH2CH3 va barcha oqsillar tarkibiga kiradi.

6.Lizin, a — ye-diaminokapronat kislota, H2N-(CH,)4 ~ CH(NH2)COOH, almashtirib’bulmaydigan aminokislotalarlan biri. Mol.m. 146,19. Suyuqlanish temperaturasi 224—225°. Koʻpchilik oqsillar va peptidlar mo-lekulalari tarkibiga kiradi, bugdoy unida 1,9%, mol goʻshtida 10%, sigir sutida 8,7% L. bor. Optik faol D va L - shakllari mavjud. Asos, kislota va suvda yaxshi eriydi.


7.Tirozin, —kristall modda, DT, LT va D, LT shaklida boʻladi. DT ning suyuqlanish trasi 310—314°, LT niki 290295°, D, LT niki 290295°. T. 270°gacha qizdirilsa, dekarboksillanib teramin, ishqor bilan yaoksibenzoy kislota hosil qiladi. Deyarli barcha oqs illar tarkibiga kiradi.