2016 Xarakatli 1p65. p65
O‘SMIRLAR UCHUN BERILADIGAN
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 1.7. O‘SMIRLAR UCHUN BERILADIGAN
HARAKAÒLI O‘YINLAR ÒASNIFI Bolalar hayotidagi bu davrda (13–15 yosh, 7–8-sinf o‘quvchilari) o‘sishning tez sur’ati o‘ziga xos xususiyatini ko‘rsatib turadi. Buning natijasida o‘smirlarning harakat 3 – Xo‘jayev, P. 34 koordinatsiyasi birmuncha buziladi. O‘g‘il bolalarda bu yoshda jinsiy rivojlanish boshlanadi, qiz bolalarda esa tugallanadi. Ya’ni, o‘spirinning yurak-qon tomir sistemasi jinsiy balog‘atga yetishi bilan kuchli ta’sirchanligiga qaramasdan chidamlilik va tez bajariladigan mashqlarga yaxshi moslanishi isbot qilingan. Uzoq davom etadigan yugurishga qarshilik ko‘rsatish va kurashish chidamlilikka oid harakatli o‘yin- lardan foydalanishga imkoniyat beradi, biroq buni pedagog va tibbiyot xodimi tomonidan muntazam ravishda nazorat qilib borilishi kerak. Òog‘ay to‘qimalarini suyakka aylanishi davom etadi, bo‘g‘imlarning harakatchanligi kamayadi, mushakning hajmi va uning kuchi birmuncha ortadi. O‘g‘il va qiz bolalarning kuchayishi hamda tez yugurish imkoniyatlari o‘rtasidagi farq yana ham kattalashib boradi. Shuning uchun o‘rtadagi bu farqni hisobga olish zarur va kuchli o‘yinlarda o‘smirlarning jinsiga qarab bo‘lish kerak. Qiz bolalarni ko‘proq musiqa jo‘rligidagi o‘yinlar, o‘g‘il bolalarni esa kuch bilan bajariladigan o‘yinlar qiziqtiradi. Òez yugurishga, to‘siqlardan oshib o‘tishga, uzoqqa uloqtirish bilan o‘tkaziladigan turli-tuman o‘yinlarda har bir jamoada o‘g‘il va qiz bolalarning soni bir xil bo‘lishini qat’iy nazorat qilish kerak, ayrim holatlarda bunday o‘yinlar alohida o‘tkazilgani ma’qul. O‘smirlarda o‘yin doirasi borgan sari torayib boradi. Chunki bu yoshda ularga o‘zlarining eng yaxshi tomonlarini ko‘rsatadigan o‘yinlar yoqadi. O‘smirlar ko‘proq jamoali o‘yinlarga qiziqadilar. Shu bilan birga jamoalarga bo‘lish oldingilarga o‘xshab oson emas, rollarni tabaqalashtirishlari bilan murakkabdir, bu esa o‘smirlarning xarakteriga bog‘liqdir. O‘smirlarda mazmunli o‘yinlarga qiziqish mutlaqo so‘nadi, chunki o‘yinlarni tashkil qilish tizimiga qarab harakatga soluvchi mazmuni asosiy o‘rinni egallaydi. O‘smirlar uchun sport o‘yinlari elementlarini o‘rgatish va ularni katta sportga yo‘naltirish muhim ahamiyatga ega. O‘smirlar sport uchun zarur bo‘lgan o‘yinlarda alohida malakalarni mashq qilishni yaxshi ko‘radilar. Ular uning 35 foydasini yaxshi tushunadilar va to‘p bilan o‘ynaladigan o‘yinlardan ayniqsa basketbol, voleybol, futbol va qo‘l to‘piga tayyorlaydigan o‘yinlarni ishtiyoq bilan o‘ynaydilar. Bu o‘yinda ularni o‘yinda o‘zini tuta bilish taktikasi va o‘yin texnikasi malakalarini mashq qilish hammadan ko‘proq esa o‘yin jarayonining o‘zi qiziqtiradi. O‘smirlar qat’iy xolisona hakamlik qilishni sevadilar va o‘yin qoidalariga rioya qilishga harakat qiladilar. Bu yoshdagi o‘quvchilar uchun o‘ziga xoslik o‘zlarining kuchlarini haddan tashqari oshirib baholashga moylligidir. O‘smirlarda suvda suzish bilan shug‘ullanish va kurash ele- mentlari bilan o‘ynaladigan o‘yinlar ko‘proq o‘rin egallaydi. Oddiy harakatli o‘yinlar qisman sport o‘yinlari bilan almashtiriladi, ayniqsa, o‘smirlar bilan maktabdan tashqari sharoitda va sinfdan tashqari vaqtda o‘tkaziladi, chunki o‘yinchilarning soniga qarab chegaralangan o‘yin qoidalari va uni o‘tkazish uchun ko‘p vaqt talab qilinadi. Darsda o‘yinlardan foydalanish vaqti chegaralangan bo‘lib, unda o‘yinlar soddalashtirilgan qoidalar bo‘yicha o‘tkaziladi. Harakatli o‘yinlar bo‘yicha to‘siqlardan oshib o‘tish bilan estafeta, kurash, uloqtirish, sakrash, tirmashib chiqish va shuningdek, sport o‘yinlari elementlari bo‘yicha musobaqali usul keng qo‘llaniladi. Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|