4- ma’ruza. Ichki sekretsiya bezlarining yosh xususiyatlari reja: Reja

• 4- MA’RUZA.
• ICHKI SEKRETSIYA BEZLARINING YOSH XUSUSIYATLARI

Reja:

• Reja:
• 1.Organizmdagi fiziologik jarayonlarning neyroendokrin tizimi orqali boshqarilishi
• 2.Ichki sekretsiya bezlari haqida tushuncha.Ichki sekretsiya bezlarining joylashuvi
• 3.Gormonlar, ularning organizmdagi vazifasi
• 4.Gormonlar va jinsiy yetilish. Ichki sekretsiya bezlarining yoshga oid xususiyatlari

• Odam organizmidagi mavjud bеzlar uch guruhga bo`linadi.
• 1. Tashqi sеkrеtsiya bеzlari. Bular o`z suyuqliklarini alohida nay orqali tеri satxiga yoki biror organga chiqaradilar, ularga: tеr bеzlari, yog`` bеzlari, so`lak bеzlari, jigar, ichak dеvorlaridagi bеzlar kiradi.
• 2. Ichki sеkrеtsiya bеzlari. Bu bеzlar tananing turli sohalarida joylashgan, ularning maxsuloti gormonlar bo`lib, to`g`ridan-to`g`ri shu organga kеlgan tomirga ya'ni qon va limfaga ajraladi, chunki shu bеz kaplyarlarga boy. Gormonlarni ajratib chiqaruvchi bеzlar ichki sеkrеtsiya bеzlar yoki endokrin bеzlar dеyiladi. Bu bеzlarga gipofiz epеfiz, qalqonsimon bеz, qalqon oldi bеzi, ayrisimon bеz va buyrak usti bеzlari kiradi.
• 3. Aralash sеkrеtsiya bеzlari. Bu bеzlar ham gormon, shira, jinsiy hujayralarni ishlab chiqaradi. Bu bеzlarga mе'da osti bеzi va jinsiy bеzlar kiradi

• Bu bеzlar moddalar almashuviga, organizmning o`sishi va rivojlanishiga hamda jismoniy va ruhiy jihatdan rivojlanish, balog`atga еtish va barcha organlarning faoliyatiga ta'sir ko`rsatadi. Bundan tashqari nafas olishga, qon aylanishiga, ovqat hazm qilishga, ayirishga, ko`payish organlari funktsiyasiga ta'sir ko`rsatadi.
• Ichki sеkrеtsiya bеzlari embrion rivojlanishining boshlang`ich davrlarida shakllanib, ularda ishlab chiqariladigan gormonlar ona qornidagi bolaning o`sishiga o`z ta'sirini ko`rsatadi

Gormonlar va stress.

• Gormonlar va stress.
• Ichki sekretsiva bezlari asab tizimi bilan bir qatorda stress sharoitlarda organizmning moslanish reaksiyasini, ya’ni favqulodda yuzaga keluvchi tashqi muhitlar ta'siri natijasida yuzaga keluvchi (sovuqqa qotish. muhit haroratining ko'tarilishi. jarohatlar. infeksiya, zaharlanish va h. k.) kuchlanishga moslanishini ta’minlaydi. Kanadalik tadqiqotchi G. Selye stress haqidagi ta’limotni fanga kiritdi (ingl. stress - kuchlanish). Stress paytida bir qator umumiy moslanish sindromlari deb ataladigan moslanish o'zgarishlari yuzaga keladi. Barcha turdagi stresslarga xos bo'lgan bunday o'zgarishlar organizmning hayotini saqlab qolish uchun qaratilgandir.

• Endokrin bezlari

• 1.Gipofiz

• 5.Ayrisimon bez

• 3.Qalqonsimon bez

• 2.Epifiz

• 4.Qalqonsimon bezoldi bezchalari

• 6.Buyrak usti bezi