4- ma’ruza. Ichki sekretsiya bezlarining yosh xususiyatlari reja: Reja

Qalqonsimon bez

• Qalqonsimon bez
• Qalqonsimon bez kekirdakning oldi tomonida joylashgan bo'lib, u ikkita yon qismlardan va bo'yinchasidan iboratdir. Bu bez juda ko'plab qon tomirlari va limfatik tomirlar bilan ta'minlangan. Qalqonsimon bez qon tomirlaridan 1 daqiqada. ushbu bezning massiga nisbatan 3-5 marta ortiq qon oqib o'tadi. Yangi tug'ilgan bolalarda bezning massasi 1 g ga yaqin boisa, 5-10 yoshlarda - 10 g. 12-15 yoshiarda bezning massasi sezilarli darajada ortib voyaga yetgan odamlarnikiga deyarli yetib qoladi - 25-35 g. Qalqonsimon bezning gormoni — tiroksin 65 % gachayod saqlaydi

Olmoniyalik hakam K. Bazedov 1840- yilda birinchi bo'lib qalqonsimon bezning me'yoridan ortiq funksiyasi (giperfunksiyasi) bilan bog'liq bo'lgan kasalliklar haqida vozgan edi. Bu kasalliklar uchun xarakterli belgi bo'lib, qalqonsimon bezning kattalashishi (zob), ko'zni tashqari tomonga chiqib ketguday ko'rinishi (ko'z olmachalari o'z orbitasidan chiqadi), moddalar almashinuvi ortadi va bu belgi jiddiy darajada oriqlab ketish bilan ko'rinishi hisoblanadi. Ko'pchilik hollarda pulsning soni 1 daqiqada 180-200 martagacha yetadi. Bemorlar qiziqqon, bezovta bo'ladi, ular juda tez charchaydigan, uvquning buzilishi kuzatiladi. bolalar yig'loqi bo'lib qoladi.

• Olmoniyalik hakam K. Bazedov 1840- yilda birinchi bo'lib qalqonsimon bezning me'yoridan ortiq funksiyasi (giperfunksiyasi) bilan bog'liq bo'lgan kasalliklar haqida vozgan edi. Bu kasalliklar uchun xarakterli belgi bo'lib, qalqonsimon bezning kattalashishi (zob), ko'zni tashqari tomonga chiqib ketguday ko'rinishi (ko'z olmachalari o'z orbitasidan chiqadi), moddalar almashinuvi ortadi va bu belgi jiddiy darajada oriqlab ketish bilan ko'rinishi hisoblanadi. Ko'pchilik hollarda pulsning soni 1 daqiqada 180-200 martagacha yetadi. Bemorlar qiziqqon, bezovta bo'ladi, ular juda tez charchaydigan, uvquning buzilishi kuzatiladi. bolalar yig'loqi bo'lib qoladi.

Qalqonsimon bezi gormonlari yetishmaganda (gipofunksivasida) organizmdagi moddalar almashinuvining mo'tadil darajasini ta'min etilmasligiga va oqsil to'qimalarining zichlik holatini buzilishiga olib keladi. To'qimalar juda bo'shashib ketadi, shilimshiqli bo'lib miksedema yoki shilliq shishlar kasalligi rivojlanadi. Bu vaqtda odam holsizlanadigan bo'lib qoladi. ishtaha yo'qoladi, tana harorati pasavadi, to'qimalarning g’ovaklashishi, umumiy shish, muskullarning shalvirashi, sochlarni yomon o'sishi bilan ko’rinuvchi terining shishi unga xarakterli bo'lgan ko'rinishni beradi

• Qalqonsimon bezi gormonlari yetishmaganda (gipofunksivasida) organizmdagi moddalar almashinuvining mo'tadil darajasini ta'min etilmasligiga va oqsil to'qimalarining zichlik holatini buzilishiga olib keladi. To'qimalar juda bo'shashib ketadi, shilimshiqli bo'lib miksedema yoki shilliq shishlar kasalligi rivojlanadi. Bu vaqtda odam holsizlanadigan bo'lib qoladi. ishtaha yo'qoladi, tana harorati pasavadi, to'qimalarning g’ovaklashishi, umumiy shish, muskullarning shalvirashi, sochlarni yomon o'sishi bilan ko’rinuvchi terining shishi unga xarakterli bo'lgan ko'rinishni beradi