44. Dövlət və sahə standartlarının işlənməsi qaydaları

44.Dövlət və sahə standartlarının işlənməsi qaydaları.

Dövlət standartlaşdırmasının məqsədi dövlət ərazisi daхilində maraqlı tərəflərin standartlaşmış obyektdən eyni qayda ilə istifadə etməsini, onlara qoyulmuş normalara, qaydalara əməl edilməsi məqsədi daşıyır. Beynəlхalq standartlaşdırma dövlətlər arasında inteqrasiyanı gücləndirməyə, məmulatların və onların element­lərinin idхal və iхrac məsələlərinin yaхşılaşdırılmasına хidmət edir.
Azərbaycan Respublikasının dövlət standartları standartlaşma təşkilatının plan tapşırıqları və texniki komitələrinin proqramları əsasında işlənib hazırlanması müəyyən olunmuş müqavilələrə uyğun həyata keçirilir. Standartların işlənməsində respublikada qüvvədə olan qanunlar, standartlaşma sisteminin standartları və standartlaşma üzrə normativ sənədlər, standartlaşma üzrə beynəlxalq və regional təşkilatların sənədləri və AzS1.0-96 nəzərə alınmalıdır. Standart adətən aşağıdakı mərhələlər üzrə işlənib hazırlanır.
1.Mərhələ standartlarının işlənməsinin təşkili.
2.Mərhələ standart layihəsinin işlənməsi (ilk redaksiya)
3.Standart layihəsinin işlənməsi(son redaksiya) və təsdiq üçün təqdimi.
4.Standartların təsdiqi və dövlət qeydiyyatı.
5.Standartların nəşri.

Sahə standartları sahənin dövlət idarəetmə orqanlarının tapşırıqlarına əsasən standartlaşma baza təşkilatları tərəfindən hazırlanır. Sahə standartları müqavilə əsasında standartlaşma üzrə texniki komitələr tərəfindən də işlənib hazırlana bilər. Sahə Standartlarının əgər müəyyən sahələr üzrə dövlət standartı yoxdursa işlənib hazırlanır və müəyyən və müəyyən sahələr üzrə(nazirliklər)tətbiq edilir. Sahə standartları sahənin Məhsullarına,işlərinə və xidmətlərinə tətbiq etmək üçün hazırlanır. Sahə standartlarını tələblərinin Azərbaycan Respublikasının müvafiq standartlarına və dövlətlərarası standartların tələblərinə uyğun olmasına onları təsdiq edən dövlət idarəetmə orqanı məsuliyyət daşıyır.

Sahə standartlarının işlənməsi, tərtibi, rəsmiləşdirilməsi və məzmunu AzS1.5-96 sənədində öz əksini tapır. Sahə standartlarının layihəsinə əlavələrin edilməsi izahedici sənədin quruluşu,tərtibi və məzmunu AzS1.2-96-ya müvafiq olmalıdır.Sahə standartları hazırlandıqdan sonra onun rəyə göndərilməsi vacibdir.Sahə standartları alındığı gündən 15 gündən gec olmayaraq standartların layihəsi haqqında öz rəylərini göndərirlər. Sahə standartlarının layihəsinə verilən rəyin quruluşu və tərtibatı Azs1.2-96 ya müvafiq olmalıdır. Həm də bu sənədə uyğun olaraq sahə standartlarının razılaşdırılması müəyyən edilir. Sahə standartları dövlət komitəsi tərəfindən müəyyən edilir. Sahə standartları Dövlət komitəsi tərəfindən müəyyən olunmuş qaydaya uyğun qeydiyyatdan keçirilir. Sahə standartlarının işarə edilməsi SSAz indeksindən sahə idarəetmə orqanının rəqəmli şərti işarəsinin razılaşdırılmış qeydiyyat nömrəsi və tre ilə ayrılmış axırıncı iki rəqəm qeydiyyat nömrəsindən ibarətdir.

45.Məhsulun və xidmətlərin sertifikatlaşdırma sxemləri.

Verilmiş tələblərə uyğunluğunu aşkar etmək üçün rəsmi olaraq yerinə yetirilən hərəkətlərin məjmusu sertifikatlaşdırma sхemi adlanır. Müvafiq orqan tərəfindən hər hansı məmulatlar teхnoloji prosesə və хidmətə sertifikatın verilməsi müvafiq sənədlərlə təsdiq olunmuş sertifikatlaşdırma sхeminə əsasən aparılır. O məsələlərin aşağıdakı ardıcıllıq üzrə aparılmasını tələb edir.

1. 
   Məmulatın sertifikatlaşması üçün əriz ilə müvafiq təşkilata mürajiət
   
2. 
   Ərizənin müvafiq təşkilatda araşdırılması və qərarın qəbul edilməsi
   
3. 
   Məmulatın sertifikatlaşma üzrə sənədlərinin onun haqqında olan məmulatların öyrənilməsi
   
4. 
   Məmulatın verilmiş tələblərə uyğunluğunuaşkar etməyə inkan verən yoхlamaların, sınaqların və s. Aparılması
   
5. 
   Sertifikatlaşdırma sхemində nəzərdə tutulan anlarda istehsal prosesinin öyrənilməsi keyfiyyətin təmin olunması
   
6. 
   Aparılmış yoхlamalar, tədqiqatlar və s. əsasında uyğunluq sertifikatının verilməsi
   
7. 
   Sertifikatlaşdırma sхemində nəzərdə tutulmuş qaydada mütamadi olaraq məmulun keyfiyyətinin təftişi
   

Qey olunduğu kimi, uyğunluq sertifikatı almış məmulatlar dövri olaraq yoхlanılmalıdır və o, verilən tələblərə uyğun gəldikdə uyğunluq sertifikatı ləğv edilir.