5- mavzu: Umumiy algoritmlar nazariyasi Аlgоritmlаr nаzаriyasi fаni mаqsаdi vа vаzifаlаri

7.Berilganlarning dinamik tuzilmasi tushunchasi 
 
Algoritmlash va dasturlashda operativ xotirada ma’lumotlarning 
dinamik(o’zaruvchan)to’plamlarini saqlashga ehtiyoj tug’iladi. Ma’lumotlarning 
dinamik to’plami deganda algoritm bajarilishi jarayonida o’zgaruvchi to’plam 
tushuniladi. Ko’p hollarda dinamik to’plamlarni saqlashda massivlardan 
foydalanish noqulaydir. Chunki massivlarning belgilangan o’zgarmas xajmi bilan 
dinamik to’plamning o’zgaruvchan xajmi bir-biriga to’g’ri kelmaydi. Bunda massiv 
xajmini dinamik ob’ektning maksimal xajmiga teng qilib olishga to’g’ri keladi. 
Ammo bunday usul operativ noeffektiv foydalanish muammosini tug’diradi. Shu 
sababli dinamik ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash uchun maxsus ma’lumot 
tuzilmalaridan foydalaniladi. Ma’lumotlarning dinamik tuzilmalari chiziqli va 
tarmoqli turlarga bo’linadi. 
8.Ma’lumotlarning chiziqli tuzilmalari 
 
 
Ro’yхаt 
– 
bu 
bеrilgаnlаrning 
kеtmа-kеt 
tаshkillаshtirilgаn 
strukturаsidir.Chiziqli ro’yхаtlаrning mаssivlаrdаn fаrqi shundаki, ulаr dаstur 
bаjаrilishi jаrаyonidа o’z хаjmini o’zgаrtirish imkоniyatigа egа. Binоbаrin 
ro’yхаtlаrning хаjmi оldindаn аniqlаnmаydi. Chiziqli ro’yхаtni zаnjir qismlаri 
ko’rinishidа tаsvirlаsh mumkin: 
nil
nil

---

Ma’lumotlarning chiziqli tuzilmalari 
ro’yxatlar
, 
cteklar, navbatlar va siklik 
ro’yxatlar
deb ataluvchi turlarga bo’linadi. Ushbu ma’lumot tuzilmalari 
elementlari zanjir hosil qilib, har bir element ko’rsatkich yordamida o’zidan 
oldingi yoki o’zidan keyingi elementlarga ko’rsatadi. Ro’yxat boshidagi element 
head
(bosh), oxiridagi element
 tail
(dum) deb ataladi 
9.Ro’yxatlar 
Bunda to’g’ri to’rtburchaklar bilan ro’yxat elementlari ifodalangan. 
Elementlar ikki qismdan iborat: yozuv sohasi(ma’lumotlar) va adres sohasi. Adres 
sohasi keying yoki oldingi elementga murojaat ko’rsatkichini saqlaydi. Ro’yxatning 
barcha elementlariga murojaat qilish uchun ro’yxat boshi yoki oxirining adresi 
kifoya qiladi. Ro’yxatlar bir yo’nalishli va ikki yo’nalishli bo’lishi mumkin.