5-Laboratoriya ishi Mavzu

---

5-Laboratoriya ishi 
Mavzu:
Asinxron ikkilik 4 razryadli hisoblagichni tadqiq etish
 
Ishdan maqsad:
Raqamli mantiqiy qurilmalarni loyihalashtirshda 
hisoblagich sxemasini ishlashini o‟rganish. 
Nazariy qism: 
Trigger o'zini ikkiga bo'luvchi kabi tutadi, chunki har takt impulsining 
sinxronizatsiya siklida ma'lumot faqat bir marta o'zgaradi. Natijada trigger 
chiqishidagi signal o'zgarish chastotasi takt impulslari chastotasidan ikki marta 
kichik. Bir necha triggerli - chastotani ikkiga bo'lish sxemalarini ketma-ket ulab, 
ikkilik ma'lumotlarni nafaqat saqlash, balki chastotani bo'lish va uning kirishiga 
kelayotgan impulslarni sanash uchun ishlatish mumkin. Agar qurilma uning 
kirishlariga berilayotgan impulslarni hisoblashni amalga oshirsa, bu qurilma 
hisoblagich deb ataladi.

Hisoblagichlar - ketma-ket qurilma bo„lib, kirish yo„liga berilgan impulslar 

sonini hisoblash va saqlash uchun xizmat qiladi.
Hisoblagichlar bir nechta belgilar bo„yicha klassifikatsiyalanadi. Ularni 
alohida ko„rib chiqamiz. 
1.Hisob yo„nalishi bo„yicha: 
a) yig„iluvchi; 
b) ayiruvchi; 
v) reversiv. 
2. O„tish (perenos) sxemalarini tashkil etish yo„li bo„yicha: 
a) ketma-ket perenosli hisoblagichlar; 
b) to„g„ridan to„g„ri perenosli hisoblagichlar; 
v) Parallel perenosli hisoblagichlar; 
3. Hisoblagichning sinxronizatsiya asosida holatini o„zgartirish bo„yicha: 
a) asinxron; 
b) sinxron. 
Jamlovchi hisoblagichda barcha razryadlar uchun umumiy sinxronizatsiya 
mavjud emas. Razryadlarning yangi holatga o„tishi impulslar beriladigan kirish 
yulidan boshlab ketma-ket va razryadma –razryad amalga oshiriladi. 
Razryadlarning yangi holatga o„tishi kirish razryadiga beriladigan 
impulsdan boshlab birin ketin razryadma-razryad bajariladi. 
Uning sxemasi quyigagi ko„rinishga ega: 

---