9-sinf a b e f

Aim.Uz

9-sinf “A” “B” “D”. 26 .XI . 2015
Mavzu: Elektroliz bo’yicha masalalar yechish .
Darsning maqsadi: O’quvchilar metallarning xossalari , elektroliz , uning amaliy ahamiyati to’g’risida bilimlarga ega bo’lib , masala yechish ko’nikmalariga ega bo’ladilar.
Ta’limiy – o’quvchilarga elektroliz , katod , anod , haqida tushuncha berish
Tarbiyaviy – ushbu mavzu orqali o’quvchilar ongini tabiatga muhabbat ruhida tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi – o’quvchilarning o’tgan mavzularda olgan bilim, ko’nikma va malakalarini mustahkamlash.
Dars jihozi: elektroliz ko’rgazmasi.
Dars turi: umumlashtiruvchi.
Dars usuli: an ‘anaviy.
I Tashkiliy qism (3daqiqa) a) salomlashish
b) davomadni aniqlash
d) siyosiy daqiqa
II O’tgan mavzuni mustahkamlash (10 daqiqa): og’zaki savol-javob o’tkazish orqali

1. 
   Elekrtoliz qanday jarayon ?
   
2. 
   Qanday elektrodlar bor ?
   
3. 
   Elektrolizning qanday amaliy ahamiyati bor ?
   
4. 
   Katod va anod to’g’risi nimalarni bilasiz ?
   

III Masalalar yechish .
Elekrtoliz bo’yicha masalalar yechishda Faradey qonunlariga boysunamiz. Quyidagi formulalar asosida masalalar bajaramiz.
E .I.t Bu erda m- elektrolit massasi.
m=--------- E- ekvivalent
F I – to’k kuchi
t – vaqt F – Faradey soni
Faradey soni vaqt birligiga qarab , sekunddabo’lsa 96500, minutda 1608,33, soatda26,8 ga teng.
Masala :Ag NO₃ eritmasi orqali 6 A to’k 30 minut davomida o’tkazilganda ,katodda qancha Ag, anodda qanday modda , qancha miqdorda hosil bo’ladi ?
Yechish: E I t 107 * 6 * 30
m = ----------- = -------------= 12gr
F 1608,33
Ag NO₃ + H₂O =Ag ¹⁺ + NO₃^1- + H¹⁺ + OH^1-
Katodda : Ag ¹⁺ + 1e = Ag⁰
Anodda : 2 OH^1- - 2e = H₂O + O⁰ 2 O⁰ = O₂ eritmada : H^{1+ +} NO₃^1- ya’ni HNO₃
Masala Kaliy gidroksid eritmasi orqali 1,2 A tok 3 soat davomida o’tkazildi .
Katodda ajralgan vodorod hajmini toping .
Yechish : elektroliz tenglamasi : KOH + 2 H₂O → 1 H₂ + O_{2 +} KOH

m= E I t / F = 9 * 1,2 * 3/ 26,8 = 1,21gr

parchalangan suv massasidan ajralgan vodorod hajmini topamiz.

36-------44,8

1,21 --------x x= 1,21 *44,8 / 36 = 1,51L
Masala : Alyuminiy kationi zaryadining kulonlardagi qiymatini toping .
Yechish : Q = F * N_z / N_a bu yerda Q – elektr miqdori , N_z – zaryad soni ,
N_a – avagadro soni, F- Faradey soni .

Q = + 3 * 96500 / 6,02 * 10 ²³ ta = 4,8 * 10 ²³ ta

IV Mustahkamlash savollari : og’zaki savol-javob orqali.
1 Elektroliz qanday jarayon ?
2 Elertoliz qanday amaliy ahamiyatga ega ?
3Qanday eletrodlar bor ?
4 Qaysi elekrodlar erimaydigan elktrolit hisoblanadi ?
V Baholash. Dars davomida faol ishtirok etgan o’quvchilar individual tarzda baholanadi.
VI Uyga vazifa (2 daqiqa): darslikning 66-betlaridagi 19-§ savollariga javob yozish.