b o 'lib xizm at qilgan. A m ir A b d u la h a d hukm ro n lig i (1885— 1910)ning
so'nggida 1898 yoki 1899-yilda podshohlikka qarshi
fikrlari uch u n saroydan
chetlatilib, u m rin in g oxirini n o c h o rlik d a kechirgan.
S om iy bir n e c h a adabiy va tarixiy asar yozib qoldirgan. “ M i r ’ot ul-
ha y o l” ( “ Xayol k o 'z g u s i” ), “ I n s h o ” , “ Tuhfayi sh o h iy ” ( “ P o d s h o h n in g
tu h fasi” ), “ Tarixi salotini M a n g 'itiy a ” sh u la r jum lasid an d ir. Bularning
ichida tarix ilmi u c h u n eng m u h im i so'n ggi ikki asardir.
1900— 1902-yillar orasida yozilgan “Tuhfayi sh o h iy ” va 1907-yili yozib
t a m o m la n g a n “Tarixi salotini M a n g 'itiy a ”
bir davr, Buxoro xonligining
a m i r M u z a ffa r davridagi tarixiga b a g 'is h la n g a n . Biroq, u la r m a ’lu m
d arajada b ir-b irid a n farq qiladi. M a sa la n , “Tuhfayi s h o h iy ” to 'la ro q ,
lekin oliy h u k m d o m i ko'k larga ko'tarib m aqtash, panegrik ruhida bitilgan.
“ Tarixi salotini M a n g 'itiy a ” esa nisb atan xolisona yozilgan.
Asarning
ilmiy ah am iy ati s h u n d a k i, u n d a Buxoro amirligining O 'r t a O siyoning
Rossiya ta rafid an bosib olinishi arafasidagi
iqtisodiy va siyosiy ahvoli,
sh u n in g d ek , B u xoro-R ossiya m unosabatlari b ir m u n c h a keng yoritilgan.
K i t o b n i n g q o ' l y o z m a n u s x a la r i k o 'p . U n i n g o 'z b e k i s t o n i i k o l i m a
L .M .E p ifa n o v a t o m o n i d a n qilingan ruscha tarjimasi, so'zb o sh i va z a ru r
izohlari
bilan birga, 1962-yili, M oskvada c h o p etilgan.
Dostları ilə paylaş: