A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik



Yüklə 6,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə170/187
tarix27.04.2023
ölçüsü6,96 Mb.
#107226
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   187
Madraimov A. Manbashunoslik

7.3.16. «Tarixi Salimiy»
“Tarixi S a lim iy ” ( “ S alim iyning tarix i” ) asari muallifi X IX asrning 
ikkinchi yarm i va XX asrning birinchi ch o rag id a o 'tg a n M irza S alim bek 
b o 'lib , u n in g to 'liq ismi M irza S alim b ek ibn M u h a m m a d R ah im d ir. 
O lim 18 5 0 / 5 1 -yillari Buxoroyi sharifda badavlat va nufuzli x o n a d o n d a
tavallud topgan.
M irza Salim bek 1871-yili N a h rp o y (N o rp o y ) va Z iyovuddin hokimiga 
kotib b o 'lib ishga kiradi, lekin olti o y d a n keyin a m ir M u z a ffa rn in g
farm oyishi bilan T o s h k e n tg a rus m a ’m urlarining x atti-harakati va ayniqsa 
Buxoro xususida tu tg a n siyosatini kuzatib boruvchi qilib yuborildi.
M irza S alim b ek T o s h k e n tg a choyfurush qiyofasida keldi va bu yerda 
12 yil istiqom at qildi. 1880— 1883-yillari u a m ir huzu rid a, 1884—1885- 
yillari T u rk isto n g e n e ra l-g u b e m a to ri h u z u rid a Buxoro vakili bo'lib xizmat 
qildi. 1885-yili M i r z a S a l i m b e k S o m j i n t u m a n i g a a m l o k d o r qilib 
tayinlandi. S h u n d a n keyin u n in g martabasi yil sayin ortib bordi. 1891— 
1893-yillari Buxoro s h ah rin in g mirshabi, 1893—1920-yillari Y akkabog', 
N u ro ta , Boysun, S h e ro b o d , Shahrisabz, C h o r jo 'y viloyatlarining hokim i 
va bosh z a k o tch i vazifalarida turdi. 1920-yilgi inqilobdan keyin M irza 
Salimbek s h o 'ro tashkilotlarida, Buxoroda tashkil etilgan «Anjumani tarix»
244


(« T arixshunoslar ja m iy a tid a » )d a xizm at qildi. M irza S a lim b ek n in g vafot 
etg an yili m a ’lum emas.
M irza S alim b ek bir n e c h a yirik tarixiy va adabiy asar yozib qoldirgan. 
« K a s h k u l i S a lim iy » ( « S a l i m i y n i n g k a s h k u l i » ) , « J o m i ' u l - g u l z o r »
(« G u lz o rla r m ajm ui»), « K a ’b a l-a x b o r hikoyalari», «H ikoyati A bdulla 
ibn M uborak», «Tarixi Salimiy» sh u la r ju m lasid an d ir.
T arixchilar u c h u n eng m u h im i u n in g so'n ggi asari «Tarixi Salimiy»dir. 
N .N o r q u lo v n in g fikriga q a ra g a n d a , XX a srning 20-yillarida yozilgan. 
U n in g bosh qismi, C h in g iz x o n d a n to a m i r M u z a ffa r davrigacha b o 'lg a n
ta rix u m u m l a s h t i r u v c h i x a r a k te r g a ega. A s a r n in g I 8 6 0 — 1 9 2 0 -y illa r 
voqealarini o ‘z ichiga olgan katta qismi b u tu n la y yangi b o'lib, m uallifning 
o ‘zi bu v o qealarning guvohi b o 'lg an .
A sarda a m ir M uzaffar davrida H iso r, K o 'lo b , Baljuan, Q o ra te g in va 
D a rv o z d a b o 'lib o 't g a n isyonlar, B u x o r o - Q o 'q o n va B u x o ro -R o ssiy a
m u n o sab atlari, s h u n in g d ek , Buxoro am irlig in in g X IX a s m in g ikkinchi 
y a r m id a g i u m u m i y a h v o li va m a ’m u r i y tu z ilis h i h a q i d a q i m m a t l i
m a ’lu m o tla r bor.
«Tarixi Salimiy» asarining q o 'l y o z m a nusxalari ko'p . Asar 1968-yili 
N . N o r q u l o v t o m o n i d a n rus tiliga ta r j i m a q ilin g a n , lekin hali c h o p
etilm agan.

Yüklə 6,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   187




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə