A. G. Abdukadirov 2017 y
Yüklə 1,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
KIRISH Insoniyatning XX asrdagi eng buyuk kashfiyotlaridan biri elektron hisoblash maishinalarining, ya’ni komyuterlarning ixtirro qilinishidir deb bemalol ayta olish mumkin. Buning ham o‘ziga yarasha birmuncha sabablari bor albatta. Dastlabki kompyuter XX asrning ikkinchi yarmi oxirlarida ixtiro qilingan bo‘lsa hozirgi kunga kelib, ya’ni oradan 60 yildan ziyodroq vaqt o‘tib uning beshinchi avlodlari ixtiro qilindi. Yana shuni ham bemalol ayta olish mumkinki hozirgi kunga kelib jamiyatimizni har bir sohasini kompyuter texnologiyalarisiz tasavvur qilishimiz mumkin emas. Chunki hozirgi kunda kompyuter texnologiyalari, avtomatika kirb bormagan xalq xo‘jaligining biron-bir sohasi qolmadi. Bugungi kunda kompyuter va axborot texnologiyalari, telekommunikatsiyalar tarmoqlarini, ma’lumotlar uzatishni, Internet xizmatlariga kirib borishni rivojlantirish va zamonaviylashtirish Respublikamizda ham ustuvor o‘rinlarga chiqmoqda. Iqtidorli yoshlar ishtirokida respublikada Internet-festivallar, Internet-forumlar o‘tkazish odat bo‘lib qoldi, shaharlar va kishloqlarda Internet tarmog‘idan jamoa bo‘lib foydalanish punktlari soni tobora ko‘paymoqda, axborot xizmatlari turlari sezilarli darajada kengaymokda, ularning servisi yanada intellektualroq bo‘lib bormoqda. Mamlikat Prezidenti Islom Karimov 2001 yil may oyida Oliy Majlisning Ѵ sessiyasida so‘zlagan nutqida kompyuterlashtirish ia axborot texnologiyalarini ishlab chikarishga, maktablar va oliy o‘kuv yurtlari dasturlariga, odamlarning kundalik turmushiga joriy etish bo‘yicha O‘zbekistonning yuksak darajalarga erishishi yuzasidan aniq vazifalarni qo‘ydi. Jamiyatni kompyuterlashtirish, axborot texnologiyalarini rivojlantirish bo‘yicha vazifalarni xal etish uchun 2002 yil 30 mayda O‘ebekison Respublikasi Prezidentining «Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish to‘g‘risida» gi Farmoni qabul qilindi. Farmonda belgilangan chora-tadbirlarning amalga oshirilishi axborotlashtirishning milliy tizimlari barpo egilishini, iqtisodiyotga va jamiyatning xar bir a’zosi xayotiga kompyuter texnikasi va axborot texnologiyalari ommaviy joriy etilishi uchun shart-sharoitlarni ta’minlaydi, jahon bozorida mamlakatimiz iqtisodiyotining raqobatbardoshliligini oshiradi. Prezident Farmonini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror kabul qildi va 2002-2010 yillarda kompyuterlashtirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish dasturini tasdiqladi, ularda telekommunikatsiyalar va malumotlar uzatishni rivojlantirish, resurslardan foydalanish, Internet tarmog‘ida o‘z saytlarini yaratishning maqsadli yo‘nalishlari belgilandi. Iqtisodiyot tarmoqlari va jamiyatning axborotni tezkor ayirboshlashga, jahon axborot resurslariga kirib borishga bo‘lgan yuqori ehtiyoji, ta’lim jarayonlarini va kishilarning kundalik turmushini kompyuterlashtirish zaruriyati, shuningdek axborot va ma’lumotlar bazasi saqlanishini ta’minlash ehtiyoji ushbu muhum karorlar qabul qilinishi uchun asos brldi. Dasturda telekommunikatsiyalarning yangi ob’ektlarini qurish nazarda tutilgan. Jumladan, 2005 yilda xalqaro kanallar sonini ancha qo‘paytirish, ularni 100 foiz rakamlashtirish mo‘jallangan, mintaqaviy darajada kanallar soni 50 mingtagacha ko‘payadi va raqamlashtirishning 72 foiziga erishiladi. Axborotni ayirboshlashni avtomatlashtirish 98 foizga etadi. Agar bugungi kunda 62 oliy ukuv yurtidan faqat 40 tasi, 531 kollej va litseydan 22 tasi Internet tarmog‘iga kirish imkoniyatiga ega bo‘lsa, 2010 yilda Internet tarmog‘iga kirib borish imkoniyatiga ega bo‘lgan maktablar, litseylar va kollejlar soni 10-15 baravar ko‘payadi. Ma’lumotlarni uzatish tarmog‘i sezilarli darajada rivojlanadi. Joriy yilning oxirdayoq kamida 235 ta yangi ma’lumotlar uzatish uzellari barpo etiladi. 2010 yilda esa Internetdan jamoa bo‘lib foydalanish portlari soni 45 000 tani tashkil etadi. Aholi orasida foydalanuvchilar soni 55,6 mintadan 3321 mingtaga o‘sadi yoki oilalar-ning deyarli 60 foizi ushbu jahonga mashhur va rivojlangan axborot tarmog‘i xizmatlaridan foydalanadi. Respublikaning barcha aholi punktlari, shuningdek boshqaruv organlari va xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar uchdan ikki qismi Internetga ulanadi. Dasturiy vositalarni ishlab chiqish, mamlakatmiznin kunda kompyuter texnikasi va buyumlarini ishlab chiqarishni rivojlantirish chora-tadbirlari birinchi darajali vazifalar etib belgilangan. Bu munosabat bilan kompыoterlar va ular uchun butlovchi buyumlar, dasturiy vositalar keltirish, uqitish va axborot xizmatlari ko‘rsatish bo‘yicha bir qancha soliq va bojxona imtiyozlari joriy etiladi. Qabul qilingan xujjatlarda kompyuterlashtirish va axborot texnologiyalari sohasida kadrlar tayyorlash va ularni qayta tayyorlashni rivojlantirish va takomillashtirishning aniq vazifalari oldinga ko‘yilgan va maksadli yo‘nalishlari ifodalar berilgan. Jumladan Toshkent elektrotexnika aloqa instituti Toshkent axborot tvxiologiyalari universitetiga aylantirildi. Ushbu universitetda yangi mutaxassisliklarning, keng doirasi bo‘yicha kadrlar tayyorlash tizimini ancha kengaytirish nazarda tutimoqda. Bundan tashqari, o‘kuv yurtlarining moddiy-texnik va ilmiy-tadqiqot bazasini kengaytirish yuzasidan kompleks chora-tadbirlar nazarda tutilgan. Farmonda va Xukumat qarorida belgilangan dasturiy chora- tadbirlarning amalda ruyobga chiqarilishi boshkaruvning barcha tarmoq va mintaqaviy organlariga, iqtisodiyot va madaniyatning barcha sohalariga, umuman jamiyatga daxldordir. Ushbu vazifalarni amalga oshirish uchun maxsus Kompyuterlashtirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlaitrish bo‘yicha muvofiklashtiruvchi Kengash tashkil etildi. Joriy yilda Kengashga 2016 yilgacha bulgan davrda t ѳ l ѳ kommunikatsiyalar va ma’lumotlar uza TUІSHNING milliy tarmogini rivojlantirish; davlat boshkaruviga elektron texnologiyalarni joriy etish; elektron tijoratni rivojlantirish bo‘yicha dasturlarni tayyorlash topshirildi. O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi Uzbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligiga aylantirildi, unga respublikada axborotlashtirishni rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha funksiyapar yuklandi. Axborot xizmatlari soxasini rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish bo‘yicha zarur normativ-xuquqiy xujjatlarni ishlab chiqish maqsadida Kompyuter va axborot texnologiyalarini rivojlantirish hamda joriy etish markazi tashkil etiladi. Ko‘rsatib o‘tilgan chora-tadbirlar mamlakat iqtisodiyoti samardorligi o‘sishida telekommunikatsiyalar, kompyuter va axborot texnologiyalarining faol roli oshishini, odamlarning faoliyati va turmushi texnik qurilmalar va xizmatlarning eng zamonaviy turlari bilan jihozlanishini ta’minlash, respublikaning jahon jarayonlariga muvaffaqiyatli integratsiyalashuvi imkonini boradi. Yüklə 1,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|