A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər

 592 

çarpaz mıxlanmışdı. Eynilə onun otağındakı taxtalara 

bənzəyən, ya da elə  həmin o taxtalarla. Yenə  də  ələ salındığı 

üçün, axmaq yerinə qoyulduğu üçün cin tələbənin başına 

vurdu, hiddətlə taxtaları qopartdı, qapını itələdi, açdı  və 

addımladı. Bir an sonra tələbə yenə  də öz bayaqkı otağında 

idi... İndi daha onu heç bir şey təəccübləndirə bilməzdi. —Əgər 

görsəydi ki, fotoşəkillər bir-biriylə söhbət edir, yaxud güzgü 

televiziya ekranı kimi film göstərilir, yaxud duş telefon dəstəyi 

kimi danışır — tələbə mat qalmazdı. Ancaq hər  şey adi idi. 

Hətta onun yatağı da qoyub getdiyi şəkildə  əzik-üzük idi. 

Hamam və  mətbəxdən səs-səmir gəlmirdi. Tələbə yavaşca 

hamamın qapısını açdı  və diksindi. Psixiatr güzgü qarşısında 

saçını darayırdı: 

Tələbə:  

–Siz bura hardan gəldiniz? —deyə xəbər aldı. 

Psixiatr tələbəyə tərəf çevrildi. Əynində gen yaxalı kostyum 

vardı, qalstuku vardı, bir də  bığları vardı, həm də daha yaşlı 

görünürdü. 

Psixiatr: 

–Salam, — dedi. — Bağışlayın ki, mən... Sizə nə oldu? —

deyə o, təlaşla xəbər aldı. —Elə bil sizi ilan qovub, rəngi-

rufunuz qaçıb... 

–Axı sizin... sizin, —deyə tələbə kəkələdi, —bığınız yox idi. 

–Bığım yox idi? Haçan? Mən iyirmi ildir ki, bığ saxlayıram. 

Bəlkə  məni kiminləsə  səhv salmısız? Axı biz tanış deyilik. 

Bağışlayın, siz yəqin bu evin kirayənişisiniz. Anam mənim bu 

otağımı sizə kirayə verib. Mən sizdən çox üzr istəyirəm ki, 

rüsxətsiz, həm də gecənin bu vaxtında öz açarımla qapını açıb 

mənzilə girmişəm. Doğrudur, mənzil mənimdir, amma axı indi 

burada siz yaşayırsınız, deməli, mən də özgəni narahat 

etmişəm. Bağışlayın, amma mən elə bilirdim ki, siz hələ 

köçməmisiniz, həm də mənzilə girəndə mənə elə gəldi ki, otaq 

boşdur, heç kim yoxdur. Üzümü qırxmaq istəyirdim. 

Tələbə kinayəylə: 

---

 593 

–Bəli, —dedi, — mən otaqda yox idim və siz çox gözəl 

bilirsiniz ki, mən harada idim. 

Psixiatr təəccüblə: 

–Necə? Mən? — dedi. — Mən sizi ilk dəfədir görürəm, mən 

nə bilim siz hardasınızmış? 

–Bura baxın, —qəzəb, acıq tələbəni boğurdu, —hələ biz 

baxarıq görək dəli hansımızdır, siz ya mən. Siz çox gözəl 

bilirsiniz ki, bir qədər bundan qabaq —bilmirəm neçə saat 

bundan qabaq —axı sizin saatlarınız da özünüz kimi dəlidirlər, 

bəli, bir müddət bundan qabaq biz oturub söhbət edirdik, 

özünüz bilirsiniz ki, nədən söhbət edirdik. Amma siz nahaq elə 

bilirsiniz ki, mənim ağlımı çaşdıracaqsınız, məni dəli 

edəcəksiniz. Bu saat sizin o yapışdırılmış saxta bığlarınızı 

qopararam, bütün bu qriminizi də silərəm, onda bilərsiz —

tələbə  əlini psixiatrın bığlarına tərəf uzatdı. Psixiatr diksinib 

geri çəkildi. 

–Cavan oğlan, sizə nə olub? — dedi və burnunu çəkib, "fu, 

siz ki sərxoşsuz" — deyə  əlavə etdi. —İçirsiniz öz işinizdir, 

amma sərxoş olub sizdən yaşca böyükləri təhqir etmək 

yaramaz.  Əgər mənim mənzilimi kirayə almısınızsa, o demək 

deyil ki, mənə qarşı istədiyiniz kobudluğu etməlisiz.  Əlbəttə 

mən bilsəydim ki, siz artıq köçmüsüz, gecənin bu vaxtında 

bura gəlməzdim. Bu mənim qəbahətimdir. Bəlkə heç siz tək 

olmayaydınız... Üzr istəyirəm. Məsələ ondadır ki, mən iki saat 

bundan qabaq təyyarəylə gəldim və səhər yenə xaricə uçuram. 

Bu vaxtlar bütün bərbərxanalar bağlıdır və dedim gedim, öz 

evimdə üzümü qırxım — danışa-danışa o otağa gəldi, tələbə də 

onun ardınca — bütün günahım budur, vəssalam, səmimi 

surətdə üzr istəyirəm. Əgər bərbərxana açıq olsaydı, onda... 

Tələbə hiss edirdi ki, hiddətdən az qala boğulacaq: 

–Bura baxın, — dedi — bərbərxana-filanın bura nə dəxli var, 

nə tovlayırsınız mənim başımı. Əgər siz psixiatrsınızsa, onda... 

–Mən psixiatram? — deyə  təəccüblə soruşdu. —Bunu kim 

deyib sizə? Mən astrofizikəm,  əzizim.  İndi də beynəlxalq 

---

 594 

astrofizika konqresindən gəlirəm. Çox maraqlı bir problemə 

həsr olunmuşdu konqres — uzaq dünyalarla əlaqə yaratmaq 

məsələsinə. 

Tələbə dilini dişinə sıxıb: 

–Dolamayın məni, bəsdir, kifayətdir, xəbərdarlıq edirəm 

sizə,— dedi. — Deyin görüm bütün bunlar nə deməkdir?  

–Bunlar, yəni nələr? 

–Bütün bunlar — deyə  tələbə  təkrar etdi və otağa göz 

gəzdirdi — adicə otaq, divar saatı yeddinin yarısını göstərir — 

elə doğrudan da bu vaxt olardı, hava yavaş–yavaş açılırdı, stol, 

stullar, taxt, fotolar və o cümlədən də psixiatr — astrofizikin 

şəkli — kostyumlu, qalstuklu, bığlı, hər  şey adi, normal idi. 

Tələbə nə cavab verə bnlərdi? Küt-küt: 

–Bu sizsiniz? — deyə fotonu göstərdi. 

–Mənəm, nədir ki? 

–Sizin böyük qardaşınız deyil? Ya nə bilim bəlkə giçik 

qardaşınızdır. 

–Mənim qardaşım yoxdur. Nə böyüyü, nə kiçiyi. — Yoxdur 

və heç bir vaxt da olmayıb.  

–Bəs saatsaz? 

–Hansı saatsaz? Saatsaz kimdir?  

–Saatsaz o kəsdi ki, bir ay  bundan qabaq  ölüb. O kəsdir ki, 

geriyə işləyən saatlar düzəldib. O kəsdir ki, ananız ona matəm 

saxlayır və fotosunu o evdən bu evə daşıyır. 

–Siz deyəsən sayıqlayırsınız? 

–Yox, bilirəm, siz çox istəyirsiz ki, mən sayıqlayım, 

istəyirsiz ki, ağlım çaşsın, dəli olum. Amma insaf dinin 

yarısıdır, doğrudan da çox mahir fokusçusunuz. Dahi 

gözübağlayıcısınız. Bayaq o biri mənzildə siz mənə çox suallar 

verdiniz, indi mən də sizə bircə sual vermək istəyirəm. Cəmi-

cümlətanı bircə sual. Qorxmayın, sizdən soruşmayacam ki, 

başıma bu oyunları niyə açırsınız. Öz işinizdir. Sizdən ayrı şey 

soruşacam — başıma bu oyunları necə açırsınız? Məsələn bax 

elə o qapı. O mənzildən bu mənzilə nə yolla keçə bildiniz ki, 

---